KÜLTÜR SANAT

Yayın Tarihi: 28 Şubat 2015 17:20

~ Son Güncelleme: 3 Mart 2015 00:02

5 dk Okuma

Yaşar Kemal'i Kaybettik

Türkçe edebiyatın usta yazarı Yaşar Kemal tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti; Pazartesi günü Teşvikiye camiindeki törenden sonra Zincirlikuyu mezarlığında uğurlanıyor. Lütfi Kırdar Salonundaki anma saat 15.30'te.

İstanbul

Yazar Yaşar Kemal'i kaybettik. Romanları onlarca dile çevrilmiş olan Yaşar Kemal 92 yaşındaydı.

Yaşar Kemal 14 Ocak 2015 günü solunum güçlüğü ve kalp ritm bozukluğu nedeniyle İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne kaldırılmıştı. Yaşar Kemal yapay solunum cihazına bağlı olarak uyutuluyordu.

Tıp Fakültesi Hastanesi başhekimi Mehmet Akif Taran Yaşar Kemal'i 16.46'da kaybettiğimizi açıkladı.

''Karaciğer, kalp ve damarlardaki rahatsızlığı ile çoklu organ yetersizliği vardı. Fakat giderek ortaya çıkan olumsuz ritim bozukluğuna bağlı olarak hastamızı kaybettik.''

Yaşar Kemal'in eşi Ayşe Semiha Baban basına, kamuoyuna, hastane ekibine çok teşekkür etti, gösterilen ilgi için de ''Yaşar görse çok mutlu olurdu,'' dedi.

Yaşar Kemal 2 Mart Pazartesi günü Teşvikiye camiindeki tören sonrası Zincirlikuyu mezarlığında uğurlanacak.

Usta yazar için pazartesi günü saat 15.30'te Lütfi Kırdar salonunda anma toplantısı yapılacak.

Hemite köyünde

Yaşar Kemal'in eşi Ayşe Semiha Baban, hastane önünde. (Fotoğraf: Nadire Mater)

Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli olan Yaşar Kemal, Van Gölü’ne yakın Ernis (bugün Ünseli) köyünden olan ailesinin Birinci Dünya Savaşı’ndaki Rus işgali yüzünden uzun bir göç süreci sonunda yerleştiği Osmaniye’nin Kadirli ilçesine bağlı Hemite köyünde 1923’da doğdu. Doğum yılı bazı biyografilerde 1926 olarak geçiyor.

Tüm eserleri

Öykü

Sarı Sıcak, İst.: Varlık, 1952
Bütün Hikâyeler, İst.: Cem, 1975.

Roman

İnce Memed, 1. c., İst., 1955; 2. c., İst., 1969; 3. c., İst., 1984; 4. c., 1987
Teneke, İst.: Varlık, 1955
Orta Direk, İst.: Remzi, 1960
Yer Demir Gök Bakır, İst.: Güven, 1963
Ölmez Otu, İst.: Ant, 1968
Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti, İst.: Cem, 1974
Akçasazın Ağaları / Yusufcuk Yusuf, İst.: Cem, 1975
Yılanı Öldürseler, İst.: Cem, 1976
Al Gözüm Seyreyle Salih, İst.: Cem, 1976
Allahın Askerleri, İst.: Milliyet, 1978
Kuşlar da Gitti, (uzun öykü) İst.: Milliyet, 1978
Deniz Küstü, İst.: Milliyet, 1978
Hüyükteki Nar Ağacı, İst.: Toros, 1982
Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik I, İst.: Toros, 1980
Kale Kapısı / Kimsecik II, İst.: Toros, 1985
Kanın Sesi / Kimsecik III, İst.: Toros, 1991
Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana, İst.: Adam, 1997
Karıncanın Su İçtiği, İst.: Adam, 2002
Tanyeri Horozları, İst.: Adam, 2002.
Çıplak Deniz Çıplak Ada, İst.: YKY, 2012
Tek Kanatlı Bir Kuş, İst.: YKY, 2013

Şiir

Bugünlerde Bahar İndi, İst.: YKY, 2010

Destansı Roman

Üç Anadolu Efsanesi, İst.: Ararat, 1967
Ağrıdağı Efsanesi, İst.: Cem, 1970
Binboğalar Efsanesi, İst.: Cem, 1971
Çakırcalı Efe, İst.: Ararat, 1972.

Röportaj

Yanan Ormanlarda 50 Gün, İst.: Türkiye Ormancılar Cemiyeti, 1955
Çukurova Yana Yana, İst.: Yeditepe, 1955
Peribacaları, İst.: Varlık, 1957
Bu Diyar Baştan Başa, İst.: Cem, 1971
Bir Bulut Kaynıyor, İst.: Cem, 1974
Röportaj Yazarlığında 60 Yıl, İst.: YKY, 2011
Çocuklar İnsandır, İst.: YKY, 2013
Neredesin Arkadaşım, İst.: YKY, 2014
Yağmurla Gelen, İst.: YKY, 2014

Deneme-Derleme

Ağıtlar, Adana: Halkevi, 1943
Taş Çatlasa, İst.: Ataç, 1961
Baldaki Tuz, (1959-74 gazete yazıları) İst.: Cem, 1974
Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile)
Ağacın Çürüğü: Yazılar-Konuşmalar, (der. Alpay Kabacalı) İst.: Milliyet, 1980
Yayımlanmamış 10 Ağıt, İst.: Anadolu Sanat, 1985
Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri, (haz. Alpay Kabacalı) İst.: Yapı Kredi, 1997
Ustadır Arı, İst.: Can, 1995
Zulmün Artsın, İst.: Can, 1995.
Binbir Çiçekli Bahçe, İst.: YKY, 2009.
Bu Bir Çağrıdır, İst.: YKY, 2012.

Çocuk Romanı

Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca, İst.: Cem, 1977

Çeviri

Ayışığı Kuyumcuları (A. Vidalie; Thilda Kemal ile), İst.: Adam, 1977

Kaynak: YKY Yay. yasarkemal.net

Yaşar Kemal beş yaşında kan davası yüzünden babasını yitirdi. Babasının ölümünü görmesi onda kekemeliğe yol açtı. Daha sonra bir kaza sonucu sağ gözünü kaybetti.

O kazayı ve babasına duygularını "Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor / Alain Bosquet ile Görüşmeler" adlı çalışmada şöyle anlatmıştı.

"On iki yaşımdan sonra kekemeliğim geçti. Nasıl, ne zaman geçti hiç anımsamıyorum. Babam ölmeden bir yıl önce de babam benim için her yıl kurbanlar kestiriyordu, o yıl da kurbanlar evin avlusuna getirilmiş, koyunların ayakları bağlanmıştı.

"Halamın kocası da bir koyunu kesmiş karnını yarıyordu ki, bıçak deriden kaydı, ben karşısında duruyordum, bıçak benim sağ gözümün üstüne saplandı, o gözüm görmez oldu.

"Babamın ölümü de beni çok üzdü. Babamın ölümüne uzun yıllar inanamadım ve onun mezarına hiç gitmedim. Uzun yıllar mezarlığın yanından bile geçmedim. Öldüğünden dolayı da ona derinden kırıldım, küstüm. Herkesin babası yaşarken benim babam neden öldürülmüştü, bunu da bir türlü anlayamıyordum..."

Gazeteci Yaşar Kemal

Gazetecilik mesleğine 1951 yılında İstanbul'da Cumhuriyet Gazetesi'nin yurt haberler servisinde başladı. Röportajlarıyla geniş ilgi uyandırdı. "Dünya'nın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün" başlıklı dizi röportajı ile Gazeteciler Cemiyeti’nin Başarı Armağanı'nı kazandı.

1950'lerde Cumhuriyet'te "Bu Pazar" ve "Bu Çarşamba" başlıklı köşe yazıları yayımlanıyordu. Cumhuriyet'ten sonra Yön, Ant, Yeni Halkçı gazetelerinde de köşe yazıları yazdı.

Türkiye Yazarlar Sendikası'na ve Pen Yazarlar Derneği'ne kurucu başkan seçildi.

1998 yılında Bordeaux Kitap Fuarı "Ecureuil" ödülüne değer görüldü. 2000 yılında Nobel Ödülü'ne bir kez daha aday gösterildi.

Yazıları dolayısıyla kovuşturmaya uğradı, yargılandı, ceza aldı.

"Halktan kopmuş sanata inanmıyorum"

Yazarlığını bir keresinde şu sözlerle anlatmıştı.

"Halka kim zulmediyorsa, etmişse, halkı kim eziyor, ezmişse, onu kim sömürmüş, sömürüyorsa, feodalite mi, burjuvazi mi... Halkın mutluluğunun önüne kim geçiyorsa, ben sanatımla ve bütün hayatımla onun karşısındayım.

"Ben etle kemik nasıl biribirinden ayrılmazsa, sanatımın halktan ayrılmamasını isterim. Bu çağda halktan kopmuş bir sanata inanmıyorum."

11 Kasım 2014'te de fahri doktora verilmesi vesilesiyle düznelen ama katılamadığı Bilgi Üniversitesi’ndeki törene “Bizim çağımızda romancıların başları beladadır” diye başlayan bir mesaj göndermişti.

Mesajda “Kitaplarımı okuyan katil olamasın, savaş düşmanı olsun. İnsanın insanı sömürmesine karşı çıksın” diyordu.

Yaşamı boyunca çok sayıda ödül aldı. TGC Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü, Basın Şeref Kartı sahibi Yaşar Kemal, evli ve bir çocuk babasıydı.

Yaşar Kemal'in çoğu onlarca dile çevrilen, aralarında İnce Memed, Teneke, Yer Demir Gök Bakır, Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana, Karıncanın Su İçtiği, Tan Yeri Horozları, Çıplak Deniz Çıplak Ada gibi çok sayıda eseri bulunuyor. (YY)

Yaşar Kemal