Bir bölümü de 2022 sayılı yasa kapsamında "sakat" raporu alarak sağlık desteği görüyorlar.
* Mevcut düzenlemelere göre, bu kapsamda yer alan engellilerin kamu sağlık kurumlarından "yatarak" aldıkları hizmetler tümüyle kamu kurumlarının bütçe ve olanaklarından karşılanıyor ve bu kurumlara Maliye tarafından herhangi bir karşılık ödenmiyor.
* Bu grup içinde yer alan bir bölüm engellinin ise "yeşil kart" kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlandıkları biliniyor.
Kesin sayısı bilinmemekle birlikte, bu kesimin kamu sağlık kurumlarından ve belirli koşullarda da özel sağlık hizmetlerinden karşılıksız yararlanmaları söz konusu olabiliyor.
Bütçe Uygulama Talimatı'nda Çocuk Engelliler
Maliye Bakanlığı'nın bu yıl iki kez yayınladığı Bütçe Uygulama Talimatı'nda çocuk engellilerle ilgili özel bir bölüm bulunuyor.
Talimatın 21. maddesinde yer alan ve "Özürlü Çocukların Eğitim, Tedavi ve Rehabilitasyonu" başlığıyla belirlenen düzenlemeler şöyle:
* Doğuştan ya da herhangi bir hastalık veya kaza sonucu fiziksel, görme, işitme, konuşma, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmiş özürlü çocukların eğitim, tedavi ve rehabilitasyon hakkından yararlanabilmeleri için, yukarıda sayılan yetersizlikleri ile ilgili olarak "Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik"e göre düzenlenmiş özürlü sağlık kurulu raporu geçerli belge sayılacak.
* Ayrıca düzenlenecek raporda tıbbi tanılamanın yanı sıra varsa çocuk gelişimi ve eğitimcisi, sosyal çalışmacı, psikolog, fizyoterapist ve gerek görülen diğer meslek elemanlarından en az biri veya birkaçının eğitimsel tanılama ve özürlünün durumunu değerlendirmeleri ve yazılı olarak bildirecekleri görüşlerinin belgelendirilmek suretiyle özürlü sağlık kurulu raporuna eklenmesi gerekecek.
* Diğer yandan özel eğitim merkezleri, fatura edilen fiziksel, görme, işitme, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal engelli olan çocuklara yönelik özel eğitim, grup eğitimi ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilebilmesi için ilgili mevzuatında öngörülen gerekli beceriye sahip meslek elemanlarını çalıştırdıklarını belgelemek zorunda olacaklar.
* Özürlü çocukların rehabilitasyonlarının ve eğitimlerinin, ruhsat aldıkları kurumların ilgili yönetmeliklerinde belirlenen esaslar doğrultusunda gerekli personeli istihdam eden resmi (kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler tarafından açılan merkezler) ve özel rehabilitasyon ile özel eğitim merkezlerinde sağlanması durumunda; özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi tarafından hazırlanan aylık/yıllık çalışma programı, bireyselleştirilmiş eğitim planı ve belirlenmiş rehabilitasyon programları doğrultusunda aldıkları; Grup eğitimi için aylık 60.000.000 TL, aylık/yıllık çalışma programı bireyselleştirilmiş eğitim planı ve belirlenmiş rehabilitasyon hizmeti bedelinin ise aylık 240.000.000 TL tutarı kadarı karşılanacak, bu miktarları geçen kısım ise ilgili tarafından karşılanacak.
* Özürlü çocukların özel eğitim ve rehabilitasyon programlarından yararlanmasının gerekli ve zorunlu olup olmadığı ve tedaviye ilk başlama tarihi esas alınarak bir yıllık dönemler halinde hastadaki iyileşme durumunun, özel eğitime ve rehabilitasyona devam edilip edilmeyeceği hususunun yetkili sağlık kurumlarından alınacak ayrıntılı gelişimsel ve eğitimsel tanılama raporları ile kanıtlanması gerekecek.
* Özürlülere verilecek sağlık kurulu raporunun yenilenmesi için süresi sona ermeden en az bir ay önce, özürlü ve ailesinin ilgili sağlık kuruluşuna başvurmaları için, hizmet aldıkları rehabilitasyon merkezi tarafından rehberlik yapılacaktır. Özürlüye verilen eğitim ve rehabilitasyonun sürekliliğinin sağlanması için özürlülere verilecek sağlık kurulu raporunun zamanında yenilenmesi hususunda yetkili sağlık kurumlarının gerekli hassasiyeti göstermeleri ve ailenin de işlemleri tamamlamak üzere gerekli takibi yapması gerekecek.
* Özürlü çocukların eğitimlerinin , tıbbi rehabilitasyonlarının ve psiko-sosyal rehabilitasyonlarının yapılacağı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin denetimleri, ilgisine göre Milli Eğitim Bakanlığı veya Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünden kuruluş açma ve işletme izni veren kurum denetim elemanlarınca yapılacak ve bu merkezlerden usulüne uygun olarak işletilmeyen ve hizmet sunmayanlar hakkında kuruluş açma ve işletme izni aldıkları kurum mevzuatına göre işlem yapılacak.
* Engellilerin bu özel düzenlemeler dışında kalan tedavi ve bakımlarıyla ilgili düzenlemeler engelli olmayanlarla aynı olacak. SSK kapsamında tüm bedeni ya da bedenin yarısı felçli insanları için getirilmiş olan kısıtlamaların bu talimatla da aşılmamış olması, engellilik hali dışındaki sürekli sağlık sorunlarının çözümünde engelliler bakımından ek güçlükler yaşanacağı anlamına geliyor.
Kaplıca Tedavileri
Engellilerin en çok yararlandıkları tedaviler arasında yer alan kaplıca tedavileri konusunda yapılan düzenleme yönetmeliğin 28. maddesinde yar alıyor.
* Buna göre, sağlık kurulları tarafından kaplıcalarda tedavilerine gerek görülenler, talimat ekinde yer alan Maliye Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından saptanan kaplıcalarda tedavi edilebilecekler.
* Bunlara, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri gereğince yol masrafı ve gündelik ile buralarda görmüş oldukları tedavi giderleri ve raporlarında belirtilen gün sayısını aşmamak üzere banyo giriş ücretlerinin fiyat tarifesindeki miktarlar kadarı ödenecek, ayrıca yatak ve yemek bedeli karşılanmayacak.
Diyaliz Tedavileri
Aynı zamanda böbrek yetmezliği olan engellilerle ilgili düzenlemelerde de bir farklılık bulunmuyor. Böbrek yetmezliği tablosunun gelişmesi bakımından önemli olan mesanenin steril şartlarda boşaltılması sorununun aşılmamış olması da bu konudaki güçlükleri büyütüyor. Konuyla ilgili talimat maddeleri de şöyle:
* Yönetmelik hükümleri çerçevesinde sevk edildikleri resmi sağlık kurumlarında teknik yetersizlik ve hasta çokluğu nedeniyle sağlanamadığı resmi sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen (akut böbrek yetmezliği tanısıyla yapılan diyaliz işlemleri hariç) her türlü diyalizin, 1/9/1993 tarihli ve 21685 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Diyaliz Merkezleri Yönetmeliği" hükümlerine uygun olarak açılan özel diyaliz merkezlerinde yapılması halinde doğacak giderlerden;
* Böbrek yetmezliği için yapılan asetatlı ve bikarbonatlı hemodiyaliz tedavi giderleri ve bunlara ait tetkik ve tahlil giderleri ile diyalize ilişkin diğer tedaviler bu Talimat ekindeki (EK-8) fiyatlar esas alınarak
ödenecektir. Asetatlı ve bikarbonatlı hemodiyaliz tedavisi sırasında kullanılması gerekli olan malzeme ve ilaçlardan; A-V fistül iğnesi, A-V kan seti, dializör, serum, antikoagülan olarak kullanılan her türlü heparin, konsantre hemodiyaliz solüsyonu ( asetatlı, bazik ve asidik ) ve kullanılan her türlü serum bu ücretlere dahildir.
* Ayrıca, böbrek yetmezliği için yapılan periton diyalizi, hemofiltrasyon ve plasmaphereziz giderleri ile bunlara ait tetkik ve tahlil giderleri ve diyalize ilişkin diğer tedaviler Fiyat Tarifesindeki (EK-8) fiyatlar esas alınarak ödenecektir.
* Sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanmasına karar verilen hastalarda "Ayaktan Periton Diyalizi Uygulaması (izleme)" ücreti ayda en çok iki defa, periton diyalizi değişim sıvısı ücreti ise resmi sağlık kurulu raporunda belirtildiği şekliyle karşılanır. Periton diyalizi uygulanan hastaların hastanede yatmaları durumunda bu şart uygulanmaz. (YS/BB)
