* Fotoğraf: Pixabay
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener, bugün yaptığı yazılı açıklamayla, AVM’ler, işyerleri ve toplu bulunulan mekânların tesisatlarında mutlaka alınması gereken pandemi önlemlerini sıraladı.
AVM’ler, berberler ve kuaförler 11 Mayıs’ta açılıyor.
TMMOB’un mutlaka alınması gerektiğini açıkladığı 15 önlem şöyle:
* Pandemi sırasında iç havanın herhangi bir şekilde kullanılmaması gerekir. Bu yüzen gerekli tadilatlar yapılıp sistemlerin yüzde 100 taze hava ile çalıştırılır hale getirilmesi gerekir. Klima santralleri yüzde 100 hava ile çalıştırılsa bile by-pass-resirkülasyon kanalları sadece damperlerle kapatılmamalı, tam sızdırmaz hale getirilmeli.
* Klima santralleri AVM’ler açılmadan en az iki saat önce veya mahalin ihtiyacı olan hava debisini iki defa sirküle ettirecek şekilde çalıştırılması gerekir. Ayrıca sistem 24 saat boyunca dış taze hava ile düşük debi ve hızda çalıştırılmalı.
* Hepa/Ulpa Filitreleri ve tavanı yüksek olmayan mağaza, vb. gibi mekânlarda iç havayla çalışan bütün klima cihazları (Rooftop-Fancoil-VRF, Heat Pump, vb.) çalıştırılmamalı.
* AVM’ler açılmadan ve fanlarını çalıştırmadan önce Fan-coiller iki saat boyunca 60°C’de ısıtılmalı.
* Klima santrallerindeki nemlendirme sistemleri Buharlı Nemlendirici sistemleri ile değiştirilmeli.
* AVM girişlerinde hava perdeleri çalışıyorsa kapatılmalı.
* Tuvaletlerin egzoz fanlarının 24 saat çalıştırılması ve kapılarının açık bırakılmamasına dikkat edilmeli, varsa yer süzgeçlerinin susuz kalmaması sağlanmalı, lavabo, klozet armatürleri sensörlü değilse değiştirilmeli, havalı el kurulama cihazları sökülerek kullan-at kağıt peçete kullanımına geçilmeli ve deterjan ihtiyacı sürekli olarak karşılanmalı.
* Klimaların taze hava ve egzoz sistemleri ile tuvalet aspiratörlerinin atış ve emiş mesafeleri bakım personeli tarafından kontrol edilmeli, yakın olanlar düzeltilmeli.
* Nisan ve Mayıs aylarının yaz sezonu için klima sistemlerinin bakım dönemi olması nedeniyle filtrelerin değiştirilmesi ve cihaz bakımlarının yapılması gerekir. VRV, VRF vb. gibi sistemlerle ilgili bu işlemler yapılırken standartlara uygun kişisel koruyucu donanım (elbise, maske, eldiven, gözlük, vb.) kullanılmalı.
* Mevcut filtrelerin virüsü engellemesinin mümkün olmadığı ve virüsü tutabilecek Hepa veya Ulpa Filtrelerin sistem sonuna takılmasının teknik ve ekonomik olarak mümkün olmayacağı göz önüne alınarak EN779/2002 ve 2012 Standartları yerine geçen ISO16890/2016 Filtre Standartına uygun filtre sistemiyle değiştirilmesi, virüsü yüzde 100 önlemese de faydalı olacaktır.
* HVAC bakım personeli, filtreleri standart güvenlik prosedürlerine uygun olarak özellikle egzoz hava filtrelerini değiştirdiğinde risk altında olabilir. Filtreler, sistem kapalıyken standartlara uygun kişisel koruyucu donanım kullanarak değiştirilmeli ve sökülen filtreler için biyolojik atık kuralı uygulanmalı.
* Bu tadilat ve bakımların yapılıp yapılmadığının acilen denetlenmesi ve eğer yapılmadıysa AVM’ler açılmadan önce ivedilikle yapılmasının sağlanması gerekir.
* AVM yöneticilerinin AVM’ler açılmadan almaları gereken diğer tedbirler arasında;
Havalandırma ve klima sistemlerini projelerine, standartlara ve özellikle COVID-19 virüsüne uygun tedbir alınmış halde çalıştırılmasını sağlatmak,
Bakımlarını yaptırmak,
Sistemle ilgili test ve periyodik kontrolleri yaptırmak da olmalı.
* İşletme/bakım mühendisi ve bakım firmalarının AVM açılmadan alması gereken tedbirler de şunlar:
Havalandırma ve klima sistemlerini projelerine, standartlara ve özellikle COVID-19 virüsüne uygun tedbir alınmış halde çalıştırılmasını sağlamak,
Bakımlarını yapmak/yaptırmak,
Sorun çıktığında arızaları gidermek,
Sistemle ilgili test ve periyodik kontrolleri yapmak/yaptırmak.
* Mutlaka yapılması gereken bu işlemlerin, klima sistemlerini tasarlayan, uygulayan ve işletenlerin mesleki ve vicdani sorumluluklarına bırakılması asla yeterli değildir. Bakım ve kontrollerin teknik standartlara uygun olarak yapılmaması virüsün yayılmasına neden olacaktır. (AS)
