Türkiye'nin Salgınla Mücadelesinde Aldığı Tedbirlerin Tamamı

Türkiye'de ilk yeni tip koronavirüs (covid-19) vakasının görüldüğü 11 Mart'tan itibaren Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve bağlı kuruluşlar nezdinde eğitim, sağlık, ekonomi ve ulaşım gibi pek çok alanda alınan tedbirleri derledik.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın açıkladığı son rakamlara göre, Türkiye’de toplam yeni tip koronavirüs vakası 1529'a yükselirken, hayatını kaybedenlerin sayısı 37'ye çıktı.

Birçok sivil toplum kuruluşunun ve meslek örgütünün tedbirlerin arttırılması ve özellikle sokağa çıkma yasağı uygulanması yönündeki taleplerine ilişkin resmi kurumlardan bir adım gelmezken, günden güne kapsamı artırılan tedbirler ile alanları şöyle:

Eğitim

İlköğretim, lise

Resmi ve özel okul ve kurumlarda öğrenci, öğretmen ve okul yöneticilerinin katılımıyla yapılması planlanan il ve ilçe, ulusal ve uluslararası düzeydeki toplantı, çalıştay, sempozyum, konferans, forum, ödül töreni, spor müsabakası, yarışma gibi sosyal etkinlikler tedbiren iptal edildi.

İlk, orta ve lise okulları 16 Mart’tan 1 hafta tatil edilerek ara tatil önceye alınmış oldu. Öğrenciler, 23 Mart'tan itibaren bir hafta süreyle evden internet ve televizyon kanalları üzerinden eğitimlerine uzaktan devam etmeye başladı.

Öğretmenler, 16-20 Mart'ta meslekle ilgili çalışmalarını yapmış sayılarak karşılığında haftada 15 saat ek ders ücretinden yararlandırıldı. Yöneticiler ise bu tarihlerde üzerlerinde bulunan aylık ders karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevleri yapmış sayıldı.

Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenler, 23-27 Mart'ta üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayıldı.

Ders dışı eğitim çalışmaları ile nöbet görevinin yapılmış sayılacak görevler arasında yer almadı. Hafta sonu tatil günleri de bu kapsamda olmadı.

Eğitim kurumları yöneticilerince, bu süreçte eğitim kurumlarında yapılacak dezenfeksiyon uygulamasının gerçekleştirilmesini sağlamak üzere gerekli tedbirler alındı.

Yüksek öğrenim

Üniversitelerde 16 Mart itibariyle eğitime 3 hafta ara verildi. Tatil süresince online ve uzaktan eğitimle ders yapılmaması kararı verildi.

Üniversitelerdeki idari kadrolarla ilgili izin planlamasını YÖK yaptı. Üniversitelerdeki idari ve akademik personele tatil olmadı. Koronavirüsün Türkiye’deki seyrine göre bu konunun yeniden değerlendirileceği kaydedildi.

Üniversitelerdeki tatil süresince konferans, panel, sergi, toplantı, çalıştay, kongre gibi etkinlikler de iptal edildi.

Sınavlar

ÖSYM 9 sınav tarihini erteledi. Milli Savunma Üniversitesi Askeri Öğrenci Aday Belirleme Sınavı (MSÜ) 3 Mayıs'a, Diyanet İşleri Başkanlığı Mesleki Bilgiler Seviye Tespit Sınavı (DİB-MBSTS) 3 Ekim'e, Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS/1) 17 Mayıs'a, Elektronik Yabancı Dil Sınavı (e-YDS/4) 2 Mayıs'a, e-YDS/5 16 Mayıs'a, Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı (EKPSS) da 20 Eylül'e, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES/1) 10 Mayıs'a, ALES/2 16 Ağustos'a, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Yeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı (İSG/1) 29 Ağustos'a ertelendi.

Spor, eğlence, toplu etkinlikler

* 12 Mart’ta spor müsabakalarının nisan sonuna kadar seyircisiz oynanmasına karar verilirken 19 Mart’ta hentbol, voleybol, basketbol ve futbol liglerinin tamamının salgına yönelik alınan tedbirler kapsamında ertelenmesine karar verildi.

* Pavyon, diskotek, bar, gece kulüplerinin faaliyetleri geçici süreliğine durduruldu.

* Tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli lokanta/kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun salonları, her türlü kapalı çocuk oyun alanları (AVM ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezlerinin faaliyetleri geçici bir süreliğine durduruldu.

* Sivil Toplum Kuruluşlarının (Dernek, vakıf) genel kurulları ve eğitimler dahil insanları toplu olarak bir araya getiren her türlü toplantı ve faaliyetleri (icra-i zorunluluk gerektiren yönetim faaliyetleri hariç) geçici olarak ertelendi.

* Toplu olarak vatandaşların bir arada bulunduğu “Taziye Evleri”nin faaliyetleri durduruldu.

* Berber, güzellik salonu/merkezi, kuaför gibi iş yerlerinin faaliyetleri geçici süreyle durduruldu.

Kamu çalışanları

* Kamu görevlilerinin yurtdışı ziyaretleriyle ilgili bir genelge hazırlandı, fevkalade bir durum olmadıkça kamu çalışanlarının yurtdışına çıkışı izne tabi oldu.

* Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) grup toplantıları da dahil 13-31 Mart tarihlerinde ziyaretçi kabul edilmeyeceği açıklandı. Meclis personelinin göreve devam edeceği söylendi.

* Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 60 yaş ve üzeri kişilerin 16 Mart’tan itibaren 12 gün idari izinli sayılmasına karar verildi.

* Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara, uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma yöntemleri uygulanmasına, dönüşümlü çalışanların fiilen göreve gelmedikleri süre zarfında idari izinli sayılmalarına, esnek çalışma yöntemlerinden faydalanan çalışanlar ile idari izinli sayılanların bu sürede istihdamlarına esas görevlerini fiilen yerine getirmiş sayılmalarına karar verildi. Aynı hususta verilen diğer kararlar şöyle sıralandı:

• Uzaktan veya dönüşümlü çalışanlar ile görev yerinde çalışanlar hizmetin yürütülmesi sorumluluğu açısından eşit olacak. Uzaktan veya dönüşümlü çalışanlar ile idari izinli sayılanların mali ve sosyal hak ve yardımları ile diğer özlük hakları saklı kalacak.
• İdari izinliler, uzaktan veya dönüşümlü çalışanlar amirlerinin izni dışında görev mahallerinden ayrılamayacak, hizmetine ihtiyaç duyulanlar çağrıldıkları anda görevine dönmek zorunda olacak.
• Daha önce, Kovid-19 kapsamında idari izinli sayılanlar, yeni bir karar verilinceye kadar idari izinli sayılmaya devam edecekler. Yıllık veya mazeret izni kullanabilecekleri belirtilen çalışanlar da genelge kapsamında belirlenecek usul ve esaslar dahilinde idari izinli sayılabilecek.

Cezaevleri, adliyeler, noterlikler

Cezevleri için tedbirler:

* 13 Mart itibariyle açık ve kapalı tüm cezaevlerindeki görüşler iki hafta süreyle ertelendi.

* İş yurtları kapsamında dışarıda çalışan hükümlülerin diğer hükümlülerden ayrılmasına karar verildi.

* Hastalık belirtisi olanların ceza infaz kurumlarına alınmaması, tedavileri yapıldıktan sonra alınmalarına karar verildi.

* Ceza infaz kurumları arasındaki nakiller de 2 hafta süreyle ertelendi.

* Ceza infaz kurumundaki tüm personelin, kuruma giriş sırasında ateşlerinin ölçülmesi kararı alındı.

* 16 Mart itibariyle tüm adliyelerde yargı mensuplarının acele, tutuklu, zorunlu işler haricinde duruşmaları ertelendi.

* 60 yaş üstü ve riskli gruplarda buluna hakim ve savcılar için idari izin yürürlüğe girdi.

* 23 Mart itibariyle adliyelerde, bölge adliye mahkemelerinde ve noterliklerde nöbetle çalışma sistemine geçildi.

Askerlik

* Askeri okullar ve eğitim merkezlerindeki öğrenci ve kursiyerlerle birlikte kışlalardaki askerlerin de haftasonu izinleri geçici süreyle iptal edildi.

* 2020'de bedelli askerlik hizmeti yapacak yükümlülerin celp ve sevk işlemleri ileride belirlenecek bir tarihe kadar ertelendi.

Ulaşım

* 71 ülke ile hava yolu trafiği kesildi.

* Türkiye; Almanya, Angola, Avusturya, Azerbaycan, Bangladeş, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Cezayir, Cibuti, Çad, Çekya, Çin, Danimarka, Dominik, Ekvator, Ekvator Ginesi, Fas, Fildişi Sahili, Filipinler, Finlandiya, Fransa, Guatemala, Güney Kore, Gürcistan, Hindistan, Hollanda, Irak, İran, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kamerun, Kanada, Karadağ, Kazakistan, Kenya, KKTC, Kolombiya, Kosova, Kuveyt, Kuzey Makedonya, Letonya, Lübnan, Macaristan, Mısır, Moğolistan, Moldova, Moritanya, Nepal, Nijer, Norveç, Özbekistan, Panama, Peru, Polonya, Portekiz, Slovenya, Sri Lanka, Sudan, Suudi Arabistan, Tayvan, Tunus, Ukrayna, Umman ve Ürdün olmak üzere toplamda 68 ülkeye uçuşlarını durdurdu.

* İl ve ilçelerdeki tüm şehir içi ve şehirler arası çalışan toplu taşıma araçlarının (şehirler arası yolcu otobüsleri dahil), araç ruhsatında belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin yüzde 50'si oranında yolcu kabul etmesine karar verildi. Araç içindeki yolcuların oturma şekli yolcuların birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde olması da karar kapsamında yer aldı.

Sağlık

* Tek hekim tarafından tek seferde 10 gün verilebilen rapor süresinin, 14'e yükseltildi.

* Kronik hastaların, 1 Mart ve sonrasında süresi dolan sağlık raporları ve reçeteleri ikinci bir duyuruya kadar geçerli sayıldı. Bu sürede ilaç ve tıbbi malzemelerin bedelini de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanması kararı alındı.

* EN149 standardındaki, N95, FFP2 ve FFP3 tipi maskelerin sadece eczanelerden ve reçete karşılığında verilmesine karar verildi.

* Hastanelerin afet ve acil durum planlarına ilişkin yönetmelik yenilendi. Buna göre alınan kararlar şöyle oldu:

• Bakanlık adına afet ve acil durum çalışmalarının Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek.
• Bakanlığa bağlı hastanelerde, üniversite hastaneleri ve belediye hastanelerinde hastane başhekimi, özel hastanelerde mesul müdür Hastane Afet ve Acil Durum Planları (HAP) başkanı olacak.
• Hastanelerce hazırlanan afet ve acil durum planları, inceleme makamları tarafından, HAP hazırlama kılavuzuna uygunluğu değerlendirilerek ve Bakanlıkça belirlenen standart inceleme formu kullanılarak incelenecek.
• Afet timi kurulacak. Afet timi/timlerine, Bakanlıkça eğitim içeriği belirlenen hastane afet timi temel eğitimi ile afet ve acil durumlarda, hastanelerinde ve afet bölgesinde sunulacak sağlık hizmeti kalitesini artırmak için gerekli yeterliliği kazandıracak eğitimleri aldırılacak.
• Hastane afet timleri olağan durumda asli görev yerlerinde hizmet edecek, HAP uygulanırken gerekmesi halinde öncelikle tahliye ve hastanede yapısal hasarlar olması durumunda medikal kurtarma işleminde görev alacak.
• Hastaneler, 99 yatak kapasitesine kadar en az bir, 100-300 arası yatak kapasitesine sahip ise en az iki, 301-499 arası yatak kapasitesine sahip ise en az üç, 500-999 arası yatak kapasitesine sahip ise en az dört, 1000-1999 arası yatak kapasitesine sahip ise en az altı, 2000-2999 arası yatak kapasitesine sahip ise en az sekiz, 3000 ve üzeri yatak kapasitesine sahip ise en az 10 afet timi oluşturmak zorunda olacak.

Ekonomi

* Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), kredilerin donuk alacak sınıflandırılması için öngörülen 90 gün gecikme süresinin, kurul kararı tarihi itibarıyla birinci ve ikinci grupta izlenen krediler için 31 Aralık 2020'ye kadar 180 gün olarak uygulanmasını kararlaştırdı.

* Perakende, AVM, Demir-Çelik, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizayon sektörleri için Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerini altışar ay ertendi.

* Konaklama vergisinin Kasım ayına kadar uygulanmayacağı açıklandı.

* Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerini Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için altı ay süreyle ertendi.

* İç havayolu taşımacılığında üç ay süreyle KDV oranını yüzde 18’den yüzde 1’e indirildi.

* Salgınla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemelerini asgari üç ay öteleyecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlandı.

* İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği verildi.

* Bu dönemde işlerinin olumsuz etkilendiğini beyan ederek talepte bulunan esnaf ve sanatkarların Halkbank’a olan kredi borçlarının, Nisan, Mayıs ve Haziran anapara ve faiz ödemelerini üç ay süreyle ve faizsiz olarak ertelendi.

* Kredi Garanti Fonu limitini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartacak, kredilerde önceliği gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ’lere verildi.

* Yurttaşlar için uygun ve avantajlı şartlarda sosyal amaçlı kredi paketleri devreye alınması teşvik edildi.

* 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktarı yüzde 80’den yüzde 90’a çıkarıldı, asgari peşinat yüzde 10’a düşürüldü.

* Virüsün yayılmasına karşı alınan tedbirlerin etkisiyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüte düşen firmaların kredi siciline “mücbir sebep” notu düşülmesi için çalışmalara başlandı.

* Stopaj gibi kaynağında yapılan kesintilerin ödemelerini içeren muhtasar beyannamelerin süreleri üç ay ertelendi.

* Mevzuattaki esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha etkin hale getirilmesi için çalışmalara başlandı.

* Kısa Çalışma Ödeneği devreye alınırken, bundan faydalanmak için gereken süreçler kolaylaştırıldı ve hızlandırıldı. Böylece faaliyetine ara veren iş yerlerindeki işçilere geçici bir gelir desteği verilirken işverenlerin de maliyetini azaltıldı.

* En düşük emekli maaşı 1.500 liraya yükseltildi.

* Emeklilerin bayram ikramiyesinin Nisan ayı başında ödenmesine karar verildi. Yine emeklilerin maaş promosyon ödemelerinin de, şubelere gitmelerine gerek kalmaksızın, doğrudan hesaplarına yatırılması sağlandı.

* İhtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayırıldı. Bu kapsamda 2 milyon haneye Mart ayı sonuna kadar 1000'er lira nakdi destek verilmesi kararlaştırıldı.

* İstihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla iki aylık telafi çalışma süresi dört aya çıkarıldı.

* 26 Mart 2020’ye kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi beyanname verme ve ödeme süreleri 24 Nisan; 31 Mart’a kadar verilmesi gereken Ba-Bs formlarının verilme süresi de 30 Nisan gün sonuna kadar uzatıldı.

* Belediyelerin aylık vergi payı ödemelerinde borçlarına karşılık yapılan 3 milyar TL’lik 3 aylık (Nisan-Mayıs-Haziran) kesintinin yapılmamasına karar verildi.

Toplum

* Tek başına yaşayan 80 yaş üstü yurttaşlar için, sosyal hizmet ve evde sağlık hizmetlerinden oluşan periyodik takip programını devreye alındı.

* 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı bulunanlar için sokağa çıkma yasağı getirildi. Bu kapsamda şu kararlar alındı:

• İhtiyaç olması halinde özellikle tek başına yaşayan ve ihtiyaçlarını karşılayacak yakını bulunmayan 65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı olan vatandaşlarımızın mağdur olmaması; temel ihtiyaçlarını karşılamak için vali/kaymakamların başkanlığında 65 yaş üstü Vefa Sosyal Destek Grubu oluşturulacaktır.
• Anılan Grup; il/ilçe emniyet müdürü, il/ilçe jandarma komutanı, vali/kaymakamlar tarafından belirlenecek kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, yerel yönetimler, AFAD, Kızılay ve ihtiyaç duyulacak sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşturulacaktır.
• İllerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından 65 yaş ve üzeri ile kronik vatandaşlarımızın sağlık başta olmak üzere tüm temel ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli tedbirler alınacaktır. İkametlerinden ayrılmalarına kısıtlama/yasaklama getirilen vatandaşlarımız 112, 155, 156 numaraları üzerinden ihtiyaçlarını bildirebileceklerdir. Bu çağrıların cevaplandırılması ve gerekli hizmetlerin üretilmesi için ihtiyaç duyulacak sayıda başta kolluk birimleri olmak üzere yeteri kadar kamu görevlisi/ekip ve araç görevlendirilecektir.

* 65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı bulunan vatandaşlar arasında olanlara yürüttükleri görev nedeniyle bazı istisnalar da getirildi. Buna göre;

• Yürüttükleri kamu görevinin niteliği, mevcut durumdaki aciliyeti ve kamu hizmetinin sürekliliğinin sağlanmasında, kanser hastaları ve organ nakli olanlar hariç olmak üzere, hizmetine ihtiyaç duyulacak başta doktorlar, sağlık çalışanları, belediye başkanları, kurum il müdürleri, sosyal hizmet kuruluşları görevlileri ve benzeri kamu görevlileri, kamu hizmeti yürütenler ile eczacılar sınırlamadan muaf tutulacak.
• Yasak kapsamında olan vatandaşlardan, yasakların yürürlüğe girdiği sırada ikameti dışında bir yerde bulunanlar başta olmak üzere seyahat etmesi, evden çıkması zorunlu olanlar, 155, 156, 112 acil arama hatları üzerinden taleplerini iletebilecek. Bu talepler valilik veya kaymakamlıklarda oluşturulan "Vefa İletişim Merkezleri"nce takip edilecek. Uygun görülenler için tarih, zaman, güzergah ve seyahat edenlerin açık kimlikleri belirtilerek düzenlenecek "seyahat belgeleri", talep sahiplerine kolluk birimleri tarafından teslim edilecek.
• Genelgeye göre, kimsesi bulunmayan vatandaşların temel ihtiyaçlarının karşılanması süreci, vali veya kaymakamların başkanlığında oluşturulan "Vefa Koordinasyon Grubu" tarafından yönetilecek. Bu grubun kararı, görevlendirmesi, koordinasyonu olmadan hiçbir kurum, kuruluş, STK tarafından yardım faaliyeti gerçekleştirilmeyecek.
• Valilik ve kaymakamlıklar tarafından bu kapsamda görevlendirilecek tüm kamu, sivil tüm görevlilere "görev belgesi-yaka kartı" düzenlenecek, bu görevlilerin isimleri görev alanları ilgili mahalle muhtarlarıyla paylaşılacak.
• Sokağa çıkması kısıtlanan, yasaklanan tek başına yaşayan veya herhangi bir yakını olmayan 65 yaş ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olan vatandaşların zorunlu, temel ihtiyaçlarının karşılanması sürecinde "Açık Kapılar Vefa İletişim Merkezi" görevlendirilebilecek.

* Şiddet mağduru veya şiddete uğrama riski olan kişilerin kaldığı kadın konukevlerinde toplu etkinlikler iptal edildi. Kuruluşta kalanların gerekmedikçe kuruluş dışına çıkmasına izin verilmeyeceği kararlaştırıldı.

İnanç

* Camilerde ilk aşamada cemaat ile namaz kılınmasına ara verilmesi kararlaştırıldı.

* 19 Mart'ta ise cuma namazı vakti ve Miraç Kandili'nin idrak edileceği cumartesi gecesi camilerin kapalı tutulmasına karar verildi.

* Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, cenaze namazının olabildiğince az sayıda kişiyle ve bekletmeden kılınması gerektiğini söyledi.

Morg ve defin işlemleri

* Morg görevlileri ve cenaze sorumlusu, ölen kişinin olası/kesin Kovid-19 tanısı konusunda bilgilendirilecek.

* Gasilhane çalışanları eldiven, N95/FFP2 maske, gözlük/yüz koruyucu ve sıvı geçirmez önlük kullanacak.

* Kullanılan kişisel korunma malzemeleri tıbbi atık kutusuna atılacak.

* Yıkama alanının yoğun sekresyonlar ile kontamine olması nedeniyle 1/10 çamaşır suyu veya klor tabletle (ürün önerisi ile) dezenfekte edilecek.

* Morg ve gasilhane çalışanlarına standart enfeksiyondan korunma ve kontrol önlemleri ile solunum sekresyonlarıyla temas önlemleri konusunda eğitim verilecek.

* El hijyeni gibi kişisel hijyenin önemi vurgulanacak.

* Birimde kullanılacak olan, maske, eldiven, koruyucu giysi, gözlük, alkol bazlı el antiseptiği ihtiyacı hastane yönetimi tarafından karşılanacak.

* Evde ölüm olması durumunda, defin işlemleri mevzuat gereği devam edecek.

* Cenazelerin ceset torbasıyla alınıp naklinin gerçekleştirilmesi sağlanacak.

* Cenazenin kabre yerleştirilmesi sırasında eldiven kullanılacak.

* Olası/kesin covid-19 vakalarının ölümü halinde ceset torbasıyla defin yapılacak.

* Cenaze kabre yerleştirildikten sonra standart defin işlemleri uygulanacak. 

Konaklama tesisleri

* Konaklama tesislerinde uygulanması önerilen temel enfeksiyondan korunma ve kontrol ilkelerine göre, odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olacak ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılacak.     

* Oda temizliğini yapacak kişi ellerini yıkadıktan sonra eldiven giyecek ve temizliği eldivenli ellerle yapacak. Bir sonraki oda temizliğinden önce yeni eldiven giyecek. Genel temizliğin su ve deterjanla yapılması yeterli olacak.

* Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler, kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, televizyon ve klima kumandası, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilecek. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra sulandırılmış çamaşır suyu ve klor tablet kullanılacak.

* Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanacak ve kullanıma kadar temiz bir ortamda saklanacak.

* Misafirin kullandığı nevresim, çarşaf, havlu ürünlerinin katlanması sırasında çırpma ve silkeleme işlemi yapılmayacak, toz ve partikül oluşumuna izin verilmeyecek.

* Havuzların klor düzeylerinin mevzuatta belirlenen düzeyde olmasına dikkat edilecek. Sauna, masaj salonları, spor salonları ve çocuk kulüpleri mümkün olduğu kadar kullanılmayacak.

* Kullanımı durumunda rezervasyonla sınırlı sayıda kayıt tutularak kullanılacak. Bu alanların mekanik temizlikleri ve havalandırmaları düzenli aralıklarla yapılacak. Oyun parkları ve çocuk kulüplerinde temizlenmesi zor oyuncaklar bulundurulmayacak.

* Konaklama tesislerinde konaklayanlar arasında Covid-19 hastalığı ile uyumlu şikayetleri olan kişiler olması durumunda ise diğer konuklardan ivedilikle ayrılıp maske takılması sağlanarak sağlık birimine başvurması sağlanacak.

* Koronavirüs tanısı kesinleşen hastanın odası 24 saat süreyle havalandırılacak ve boş tutulması sağlanacak. Otel çalışanlarına hijyen kurallarına ilişkin eğitim verilmesi sağlanacak.

Restoranlar ve marketler

Restoranlar için alınan tedbirler:

* Restoranlarda genel enfeksiyon bulaşma riskini azaltmak için masalar arası mesafe 1 metreden az olmayacak.

* Odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olacak ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılacak.

* Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanacak ve kullanımına kadar temiz bir ortamda saklanacak.

* Restoran çalışanları, el temizliğine dikkat edecek. Eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanacak, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılacak.

* Restoranlarda açık büfe uygulamasının el teması açısından riskli bir uygulama olması nedeniyle gerekirse servisin çalışanlar tarafından yapılması sağlanacak.

* Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu bulguları olan personel şikayetleri düzelene kadar çalıştırılmayacak. Restoran çalışanlarına da hijyen kurallarını uygulamaları bakımından eğitim verilmesi sağlanacak.

Marketler için alınan tedbirler:

* İl ve ilçelerde tüm marketler 09.00-21.00 saatleri arasında hizmet verecek.

* Market içindeki en fazla müşteri sayısı, depolar ve idari bürolar hariç olmak üzere müşteriye doğrudan hizmet sunulan toplam alanın onda biri kadar olacak.

* Tüm marketler, hizmet alanı büyüklüğüne göre içeride bulunabilecek maksimum müşteri sayısını market girişlerine asarak ilan edecek.

* İçeride belirlenen sayıda müşteri bulunması için gerekli tedbirler alınacak. Market içinde belirlenen sayıda müşteri var ise içerden müşteri çıkmadan başka müşteri içeriye alınmayacak.

* Marketler aynı zamanda içeriye girmek için bekleyen müşterilerin en az bir metre mesafe ile beklemeleri gerektiğini sürekli hatırlatacak, market girişinde görülecek şekilde bu hususu belirten afiş asılacak.

Ekler

- İçişleri Bakanlığı'nın koronavirüs tedbirleri kapsamında yayımladığı genelgeler ve bilgilendirmeler için tıklayın.

- Milli Eğitim Bakanlığı'nın tedbirler kapsamında yayımladığı genelgelere ve açıklamalara buradan ulaşabilirsiniz.

- Cumhurbaşkanlığı genelgelerini buradan ulaşabilirsiniz.

- Sağlık Bakanlığı'nın tedbirler kapsamındaki duyuru ve genelgeleri için tıklayın.

(TP)