Fotoğraflar: Anadolu Ajansı ve sosyal medya
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’de bir erkekte Covid - 19 virüsü bulunduğunu açıklaması gözleri, toplu yaşam denilence ilk akla gelen yerlerden olan hapishanelere çevirdi.
Sağlığa erişim hakkının, hijyen koşulları ve gıdaya ulaşımın kısıtlı olduğu hapishanelerdeki mahpuslar Covid 19’a karşı nasıl korunacak?
Cezaevlerini düzenli aralıklarla ziyaret eden Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut ve avukatlar Gülizar Tuncer, ÇHD İstanbul Şube Başkanı Gökmen Yeşil, Özgürlükçü Hukukçular Derneği Hapishane Komisyonu'ndan Destina Yıldız cezaevlerindeki sağlığa erişim hakkını ve çözüm önerilerini anlattı.
Korkut/CİSST: Mahpsulara sağlık kiti dağıtılmalı
* Cezaevleri için acil bir eylem planlaması yapılmalı
* Tüm mahpuslara test yapılmalı.
* Pozitif çıkması durumunda karantina uyulanmalı.
* Hapishanelere test kitleri ve bu testi yapacak sağlık personelin gönderilmeli.
* 10 kişilik koğuşlarda en az 20 kişi kalıyor. Koğuştaki birine sıçraması halinde bütün koğuşa hızla yayılır.
* Çok acilen bütün mahpuslara içinde alkollü mendil temizlik kiti dağıtılmalı.
* Hapishanelerin tuvalet ve banyoları sistematik olarak dezenfekte edilmeli.
* İnfaz koruma memurları da mahpuslar, sağlık çalışanları gibi korunmalı, önlemler alınmalı.
* 65 yaş üstü, risk grubunda olan, kronik rahatsızlığı bulunan mahpuslar da diğer mahpuslarla temas etmeyecekleri özel alanlara alınmalı.
* Beslenme çok önemli; bir an önce ek gıdalar verilmeli. Covid-19 için D vitamini önemli, dolayısıyla D vitamini verilmeli.
Tuncer: Su ve sabun yok
* Özellikle açık cezaevlerindeki adli mahpuslar dışarı ile düzenli olarak iletişimde olan, giriş çıkış yapan insanlar bu da virüsün taşıyıcısı olabilecekleri anlamına geliyor.
* Sıcak ve sabunun olmadığı cezaevlerinde virüse karşı herhangi bir tedbir alındığına tanık olmadık. Dolayısıyla, mahpuslar, gardiyanlar ve tüm çalışanlar her an tehlike altında.
* Hasta açısından düşünün, gıda yok, temiz hava yok, güneş yok. Bu hastalığın istediği ortamda güneşsiz temiz havasız bir ortam. Bu nedenle tüm mahpuslar büyük bir risk altında.
* Yüksek güvenlikli denen cezaevlerinde de mahpuslar bir kişi ya da üç kişi kalıyor ki bu da çok tehlikeli. Çünkü odalarında tuvaletler var ve bu da mikrop demek. Derhal tedbirler alınmalı ve cezaevleri mümkün olduğunca boşaltılmalı.
Yeşil/ÇHD: Cezaevleri derhal boşaltılmalı
* Hapishaneler çok kalabalık, mesela Metris Cezaevi'nde bazı mahpuslar merdiven altlarında yatıyor, virüs bu kalabalıklarda çok daha hızlı yayılıyor.
* Yargı sistemi her önüne geleni tutukluyorlar. Ancak mahkemeye çıkan herkesi tutukladıkları için bu kişilere artık ev hapsi verebilirler. Ben ev hapsine de karşıyım özgürlükler anlamında. Ancak cezaevlerini boşaltmak için hukuken de yolu varken, ev hapsi uygulaması yapabilirler. Hızlı bir şekilde cezaevlerindeki kalabalık azaltmalı.
Yıldız: Hasta mahpsuların durumu kritik
* Normal hastalıklar konusunda bile cezaevleri yeterli hazırlıklı değil. Bazı gardiyanların maske taktığını gördük ama bu oldukça az sayıdaki bir cezaevindeydi.
* Üç kişilik hücrelerde yayılma ihtimalinin kısıtlandığını düşünüyorum ancak temizlik ürünlerine ulaşımın kısıtlı olması bazı hapishanelerde musluklara su sayacı takılarak kota uygulanması mahpusların temizlik konusunda sıkıntı yaşamasına neden olabilir.
* Mümkün olduğu sürece en hızlı bir şekilde cezaevleri boşaltılmalı. Özellikle hasta mahpuslar açısından durum çok daha kritik.”
Mahpus sayısı en az 270 bin 2017 sonunda 232 bin olan mahpus sayısı 2019'un ilk altı ayında 270 binlere ulaştı (TÜİK). Türkiye, dünyada ABD'nin ardından hapsetme oranlarında ikinci sırada. 330 milyon nüfuslu ABD'de 100 bin kişiye düşen mahpus sayısı 655, 82 milyon nüfuslu Türkiye'de 318 (OECD, Mayıs 2019). Hasta mahpuslar Hapishanelerde 457'si ağır 1333 hasta mahpus tutuluyor (İHD Nisan 2019 günlü açıklaması). Hasta mahpuslara yönelik ihlaller * Mahpuslar kimi cezaevlerinden revire götürülmüyor * Hastaneye sevkler gerçekleşemiyor, hastane randevularına tarihinde götürülmüyor * Kelepçeli muayene dayatılıyor |
(EMK)