Haberin Kürtçesi için tıklayın
Yunanistan’da tıbbi testler ve “üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olma” zorunluluğu olmadan cinsiyet geçişi yapılabilmesinin önünü açan yasa tasarısı kabul edildi.
Evli olmayan ve 15 yaş üzeri bireyler, bu yasayla, kısırlaştırma (üreme yeteneğinden yoksunluk) ameliyatı ve tıbbi testler olmadan kimliklerindeki cinsiyeti değiştirebilecek.
300 kişilik Meclis’te 171 “evet” oyuyla kabul edilen yasaya, muhafazakar partiler ve Kilise tepki gösterirken, Başbakan Aleksis Tsipras “Hiçbir gelenek ve hiçbir aile algısı, insanların sosyal ve kurumsal bir uçuruma itilmesini gerektiremez” diye konuştu.
“Kim olduğunun kabulü için tıbbi zorlamalar olmamalı”
Greek Transgender Support Association (SYD), Colour Youth ve All Out örgütleriyle beraber, Transgender Europe ve ILGA-Europe ve Uluslararası Af Örgütü bu yıl Yunanistan’da trans kimliklerin yasal olarak tanınmasına dair adil bir reform yapılması talebiyle bir kampanya yürütmüştü.
Trans kimliklerin yasal olarak tanınması prosedürünü düzenleyen yasa tasarısında değişiklik yapması için Yunanistan hükümetine çağrı yapan kampanyaya yaklaşık 24.000 kişi katılmıştı.
Yasanın kabul edilmesinin ardından Uluslararası Af Örgütü Avrupa Direktör Yardımcısı Fotis Filippou şöyle konuştu:
“Yasada yapılan düzenleme, hiç kimsenin kim olduğunun resmi olarak kabul görmesi için tıbbi prosedürlerden geçmeye zorlanamayacağına ilişkin çok açık bir mesaj veriyor. Bu reform doğru yönde atılmış tarihi bir adım olmakla beraber mücadele tam anlamıyla kazanılmış değil. Yunanistan hükümeti, Yunanistan’daki transların sahip oldukları diğer haklardan vazgeçmek zorunda kalmadan yasal anlamda kimliklerinin tanınmasını güvence altına almak için gerekli diğer yasal değişiklikleri de yapmalıdır.”
Türkiye’de kısırlaştırma mecburi
Türkiye’de Medeni Kanun’un 40. maddesi, cinsiyet geçişi için kişinin üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olmasını şart koşuyor.
Yasa yapıcılar, bu şartı şöyle gerekçelendiriyor: “Bu yolla cinsiyet değişikliği sadece biyolojik açıdan değil, ruhsal açıdan da zorunlu olma koşuluna bağlanmıştır.”
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Mart 2015’te verdiği kararla, Türkiye’de trans geçiş için “üremeden yoksunluk” şartının aranmasının özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. Maddesinin ihlali olduğuna karar verdi.
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, 2014’ten bu yana cinsiyet geçişinde “evli olmama” ve “üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olma” şartlarının kaldırılması için Meclis’e birçok kez kanun teklifi sundu.
2017’de kadın ve LGBTİ örgütleri, “translara uygulanan zorunlu kısırlaştırmaya ve zorunlu genital müdahaleye karşı bir an önce gerekli yasal iyileştirmelerin yapılması” için change.org’da kampanya başlattı.
İsveç, kısırlaştırılan translara tazminat ödüyor
İsveç hükümeti, bu uygulamanın bir insan hakkı ihlali olduğunu kabul ederek, 2013 yılına kadar devlet zoruyla kısırlaştırılan tüm trans bireylere tazminat ödeme kararı aldı.
Arjantin, Danimarka, Malta, Almanya, İsveç ve ABD'nin çeşitli eyaletlerinde cinsiyet geçişi için tıbbi müdahale zorunluluğu kaldırıldı. (ÇT)
