YSK'nın "Mühürsüz Oy Pusulası" Kararı Kanuna Uygun mu?

Seçimlerde uyulması gereken hususları "Seçimlerin Temel Hükümleri Ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun” düzenliyor. Madde 98 mühürsüz oy psulalalarının geçersiz olduğu hükmünü veriyor.

İstanbul

YSK'nın "Mühürsüz Oy Pusulası" Kararı Kanuna Uygun mu?

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 16 Nisan 2017 Referandumunda oy verme işlemi öncesinde zarf ve oy pusulalarına vurulması gereken mühürlerin zorunluluğunu kaldırdı.

Peki kanun ne diyor?

Seçimlerde uyulması gereken hususları "Seçimlerin Temel Hükümleri Ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun” düzenliyor.

Kanunun 98. ve 101. Maddesi açık bir biçimde YSK’nın aldığı bu kararın kanuna uymadığını gösteriyor.

“Sandığın açılması ve zarfların sayımı” başlıklı maddede geçersiz sayılma koşullarından birisi “üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan,” olarak geçiyor.

YSK’nın resmi internet sitesinden bugün akşamüstü yapılan açıklama şöyle:

“Bazı sandık kurullarının seçmene oy pusulası ve zarflarını sandık kurulu mührüyle mühürlemeden verdikleri yolundaki yoğun şikayetler üzerine bugün toplanan Yüksek Seçim Kurulu sandık kurulu mührü taşımayan oy pusulası ve zarfların dışarıdan getirilerek kullanıldığı kanıtlanmadıkça geçerli sayılmasına karar vermiştir.

YSK Başkanı'nın savunması

Seçim sonuçlarının gayriresmi sonuçlarının azçıklanmasının ardından YSK Başkanı Sadi Güven şu açıklamayı yaptı:

"Oylamanın başlamasından sonra bir kısım YSK kurullarında tercih mührü yerine evet mührü dağıtıldı ve oy kullandırıldı. Bazı sandıklarda oy pusulasının arka yüzü yerine ön yüzüne, bazılarında arka yüzüne basması üzerine önünde çıkması nedeniyle, kanunda yer alan mühürlerden biri yerine diğerinin kullanılmış olması seçmenin iradesini etkileyecek nitelikte görmeyerek geçerli saymıştır."

Güven bu sabah yaptığı açıklamada da şu ifadelere yer verdi:

"Sisteme tek bir oy girilmeden, siyasi partilerle paylaşılmadan bu kararı aldık. Dolayısıyla bu karara herhangi bir anlam yüklemek doğru değildir. Bu tamamen vatandaşın siyasi iradesinin sandığa yansıması önündeki, sandık kurullarının yapmış olduğu hata nedeniyle olan engeli kaldırmaktır.”

Madde 98

(Değişik: 8/4/2010 - 5980/19 md.)

Sandık, yukarıdaki maddelerde belirtilen iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından açılır.

Sandıktan çıkan zarflar, sandık kurulu başkanı tarafından yüksek sesle iki defa sayılır. İki sayım arasında fark olursa, üçüncü sayım yapılarak sonucuna göre işlem yapılır ve o seçimde kullanılan toplam zarf sayısı tespit edilir. Tespit edilen zarf sayısı, o seçim türüne ait özel tutanağın ilgili yerine işlenir.

Bütün zarflar sayıldıktan sonra, geçerli olup olmaması yönünden kontrol edilir.

Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılır. Ancak, zarfın üzerinde, herhangi bir şekilde leke veya çizik olsa bile, bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığının kesin olarak anlaşılamaması halinde, bu zarflar geçerli sayılır.

Anadolu Ajansı, YSK'nın kararını savundu

Anadolu Ajansı YSK'nın verdiği kararın daha önce de verildiğine yönelik haber yaptı. AA'ya göre YSK üç kez benzer karar vermişti. Ancak 2004'te benzer durum yaşandığında mühürsüz oy pusulası sayısı 145 idi, 16 Nisan referandumu için 2-2,5 milyon civarında oydan bahsediliyor.

AA'nın haberi şöyle :

"YSK, 31 Ağustos 1990 tarihinde oy zarflarının sandık kurulu mührü ile mühürlenmesi gerektiğine işaret ederek, kararında, "Tüm zarflar sandık kurulunun ihmalinden dolayı mühürlendirilmeden kullandırılmış ise bu şekil noksanlığı oy iptaline neden olamaz" hükmüne yer verdi.

Kurul, 2004'teki yerel seçimlerde mühürsüz oy pusulalarına ilişkin bir itirazı değerlendirdi. Verilen kararda, sandık kurulunca mühürlenmeyen oyların kullanılmasının seçmen iradesini engelleyici bir durum olmadığı, burada seçmenin bir kusurunun bulunmadığı ifade edilerek itiraz kapsamındaki 145 oy geçerli sayıldı.

YSK 1994 yılında da "Mühürsüz oyların dışarıdan getirilerek kullanıldığı kanıtlanmadıkça geçersiz olduğu kabul edilemez." kararına hükmetti."