Basına Düşman 10 Başkan
CPJ'nin "Top-10"u şöyle:
İran İslami Cumhuriyeti dini lideri Ayetullah Ali Hamaney
Nisan 2000'den bu yana özellikle reformcu basını hedef alan kampanyalar sürdürülüyor. Mahkemeler 30'dan fazla gazetenin kapatılmasına karar vererek liberal gazetecilerinin çoğunu da hapse gönderdi. Basın yasasında en ufak bir değişiklik yapılmasına izin vermeyen Hamaney dokuz gazetecinin mahküm olmasından da sorumlu.
Liberya Devlet Başkanı Charles Taylor
1997 yılında ülkenin başına gelen Taylor, geldiği günden beri basında sansür uygulamalarını had safhaya ulaştırdı, gazetecilerin hapse atılmasına yeşil ışık yaktı. Popüler bir radyo olan Star Radyo'nun yayının durdurdu. Ağustos ayından beri sekiz gazeteci yazdıklarından dolayı tutuklandı.
Çin Cumhuriyeti Devlet Başkanı Jiang Zemin
Geçtiğimiz yılın sonu itibarı ile Çin'de 22 gazeteci tutuklandı. Böylece Çin gazetecilerin en çok tutuklandığı ülke oldu. Şu anda en çok korkulan ise internetin enformasyon tekelini kırması. Zemin ideolojik olarak her türlü bilginin, enformasyonun kontrol altında tutulması gerekliliğini savunuyor.
Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe
Mugabe iktidarı ülkede özgür basına savaş açmış durumda. Ocak 1999'dan beri iki yerel gazeteci işkenceye uğradı , iki yabancı basın mensubu zorla ülkeden çıkarıldı. Bu arada gizli servis 'ulusal güvenliği' sağlamak için elektronik postaları ve internet bağlantılarını kontrol etmekle görevlendirilmişti. Daily News gazetesine iki defa bombalı saldırı gerçekleştirildi. Mugabe mahkemelerde de, özel basında çalışan gazetecileri karalamak için elinden geleni ardına koymayan bir lider.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin
Kremlin'in Çeçenistan savaşı sırasında uyguladığı sansür Putin'in en belirgin icraatlarından. Ülkede birçok gazeteci saldırıya uğradı. Nisan ayında Kremlin kontorlündeki Gazprom'un NTV Televizyon'unu ele geçirmesi de Putin'in özgür basına karşı düzenlediği operasyonlardan biri. Gazprom birkaç gün içinde, Rusya'nın en saygın yayımlarından biri olan Moscow Daily'i kapattı. Rusya'da önemli olan Putin'in kendisi ve ona karşı çıkan seslerin susturulması.
Kolombiya Birleşik Savunma Kuvvetleri (AUC) Lideri Carlos Castano
Siyasal olarak sağ eğilimli paramiliter bir örgütlenme olan AUC Lideri Castano, politik hiciv/taşlama ustası Jaime Garzon'un öldürülmesi emrini vermekle suçlanmıştı. Grubundaki askerler dört gazetecinin daha öldürülmesinden ve bir gazeteciye de işkence yapmaktan sorumlu tutuluyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kuchma
Leonid Kuchma, basına sansür uygulamayı gelenekselleştirmiş liderlerden. Ülkede gazetecilerin saldırıya uğraması, tehdit edilmesi ve hatta ortadan kaybolması 'sıradan' olaylar. Örneğin internet gazetelerinden birinde editürlük yapan Geory Gongadze'nin ortadan kayboluşu ve öldürülmüş olabileceği iddiaları halen gündemde. Ayrıca polisin de Gongadze skandalını konu alan yayımları toplattığı belirtiliyor.
Küba Devlet Başkanı Fidel Castro
Castro ülkesindeki gazetecilerin telefon konuşmalarını dinletmeye ve engellemeye, yolculuklarını kısıtlamaya ve düzenli aralıklarla ev hapsine alıp bir takım olayların basına yansımasını önlemeye devam ediyor. En son geliştirdiği taktik ise, bazı gazetecileri yakalatıp evlerinden yüzlerce kilometre uzakta serbest bıraktırmak. Ayrıca, Castro'nun, Küba hakkında eleştirel yazılar yazan gazetecilerin vize almalarını engellediği ve bazı haber bürolarını da 'yanlış ve yalan haber aktardıkları' gerekçesiyle ülkeden çıkartmakla tehdit ettiği biliniyor. Küba aynı zamanda batı yarımkürede işinden dolayı hapis yatan tek gazetecinin olduğu ülke. Castro ve Komünist Parti aleyhinde haber yapan Bernardo Arevali Padron altı yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Tunus Devlet Başkanı Zine el-Abdine Ben Ali
Ben Ali on yıldır Tunus basınında sıkı bir sansür ve tehdit politikası uyguluyor. Gazeteler kapatılıyor, gazeteciler işlerinden uzaklaştırılıyor, polis tarafından göz altına alınıyor, ülkeyi terk etmeleri engelleniyor. Bazıları fiziksel tacize maruz kalıyor.
Malezya Devlet Başkanı Mahathir Muhammed
Muhammed, basın özgürlüğünü açıkça küçümseyen bir lider. Malezya medyasını manipüle ederek iktidarını koruyan Muhammed, daha sıkı bir kontrol mekanizmasının ve sansürün gelip, medyanın kısıtlanacağını belirtiyor. Yetkililer özellikle internetin yasal altyapısının oluşturulmasına çalışarak özgür basının hiç olmazsa internet aracılığıyla sağlanması için uğraşıyor.
Muhammed, yabancı basının da Malezya hakkındaki yazılarına müdahale ediyor. Geçtiğimiz yıl, Malezya hakkında bir yazının yer aldığı uluslararası haber dergisinin ülkedeki dağıtımını yasakladı.
Gazetecileri Koruma Komitesi'nin internet sitesine (www.cpj.org). adresinden ulaşabilirsiniz.