Şevket Uyanık'tan "Dijital Güvenlik", Umay Aktaş Salman'dan "Eğitim Haberciliği"

IPS İletişim Vakfı/Bağımsız İletişim Ağı’nın düzenlediği Gazeteciler İçin Haber Atölyesi’nin onuncu günün birinci oturumunda iletişim uzmanı Şevket Uyanık “Gazeteciler İçin Dijital Güvenlik” hakkında ikinci oturumda da gazeteci Umay Aktaş salman “ Muhabirlikte Uzmanlaşma ve Eğitim Haberciliği” hakkında aktarım yaptı.

Şevket Uyanık dijital güvenlik konusundaki son gelişmeleri, kullanışlı programları ve alınabilecek basit önlemleri anlattı. Umay Aktaş Salman ise eğitim haberciliğinde dikkat edilmesi gereken noktalara değinirken kariyeri boyunca hazırladığı haberlerden örneklerle destekleyerek nasıl yapmalı sorusuna yanıt verdi.

IPS İletişim Vakfı/bianet 2000'den beri düzenlediği habercilik seminer ve atölyelerini, Atölye BİA adıyla haber merkezi binasında yer alan ofisinde, 16 Temmuz 2018 – 25 Temmuz 2018 tarihleri arasında gerçekleşiyor.

Atölyeye farklı üniversite ve şehirlerden 17 kişi katılıyor.

Uyanık: “Yüzde yüz güvenlik yok”

İletişim uzmanı Şevket Uyanık kullandığımız site ve hesapların güvenliği için, “Yüzde yüz bir güvenliğin sağlanamayacağını” söyledi.

Uyanık hiçbir sistemin ele geçirilemez olmadığını, ikili bir mücadelenin olduğunu ve bunlardan birinin bilgilerimizi korumaya diğerinin ise bilgilerimizi çalmaya çalıştığını vurguladı.

İnternette bizi phishing (yemleme, oltalama, sazanlama) etmeye çalışan şirket ve kurumların olduğunun altını çizen Uyanık, buna karşı alınacak önlemi “ Güvenlik=Şüphe + Paranoya” şeklinde formülleştirdi.

Phishing sisteminin nasıl çalıştığını ise şöyle özetledi:

* Güvenli olmayan bağlantı ve linkleri

* Sahte E-postalar ve internet siteleri

* Sahte giriş istekleri

* Özel mesajlar

Bu saldırıların nasıl yapıldığını ise şöyle aktardı:

* Şifre kırma programları

* Gizlice ele geçirme( kamuya açık wi-fi, şifrelenmemiş bağlantılar , keylogger )

* Şifrelerin tahmin edilmesi

* Trojen (Truva atı), sunucu açıkları, spamlar, veri taşıyıcılar, kötü niyetli yazılımlar.

Sosyal medya uyarısı

Uyanık Sosyal medya güvenliği hakkında ayrı bir parantez açtı ve şu uyarıyı yaptı:

“Unutmamanız gereken, bilinen sosyal / yeni medya ve paylaşım platformları kâr amacı güden şirketlerdir ve bu şirketlerden güvenlik / gizlilik / devrim ve demokrasi beklememek gerekir.”

Şifreleri yönetmek

Tam bir güvenlik sağlanamaz fikriyle internette kullanılan şifrelerin korunmasından vaz geçilemeyeceğini hatırlatan Uyanık, iki tür şifre koruyucu ya da oluşturucu önerisinde bulundu:  KeePassx ve Encryptr.

Aktaş Salman: Eğitim haberciliği okulla sınırlı değil

Gazeteci Umay Aktaş “muhabirlikte uzmanlaşma ve eğitim haberciliği” konusunda sunum yaptı.

Umay Aktaş Salman 16 yıl eğitim haberciliği yaptığını ve hala bu alanda çalıştığını, eğitim sorunlarına dair yazılar yazdığını söyledi.

Aktaş, gazeteci ve gazeteci adaylarına gazetecilik alanında gazetecilerin bir alanda uzmanlaşmaları gerektiği düşüncesinde olduğunu aktardı.

“Bir alanda uzmanlaşmanın sizler için olumlu yönlerinin olduğunu, uzmanlaştığınız alanda yaptığınız haberin çerçevesini çizme gibi bir alternatif sunar.”

Eğitim haberciliği konusunda çoğu kişinin bu alanı sadece okulla sınırlandırmasını yanlış bir düşünce olduğunu aslında bunun okulla sınırlandırılamayacak kadar geniş bir alan olduğunu belirtti.

Televizyonda bu alanda uzmanlaşmanın sınırlı olduğuna değindi.

Eğitim muhabirliği alanın çok zevkli bir alan olmasının yanında zorluklarının da mevcut olduğunu çünkü, devlet memurlarıyla konuşmanın zor olduğu bunun nedeninin de yetkililerin acaba başıma bir iş gelir mi kaygısı olduğunu söyledi.

Eğitim muhabirinin yaptığı haberin bir değişim yaratmadığını gördüğü zaman “bu alanda ısrarla ama farklı yollarla tekrar yazmalı” dedi.

Bu alandaki bir sorunu da aktaran Aktaş, “Eğitim sayfaları belirli dönemlerde hatırlanır ve ilk vazgeçilen sayfanın eğitim haberleri sayfasıdır” dedi.

Başka bir sorun olarak da bir şeyi yazıyoruz ve unutuyoruz. Peki sonra ne oldu sorgulamasını yapmıyoruz.

Aktaş, klişe bir şekilde haber yazmadığını kendi tarzını ise “haberi hikayeleştirme” şeklinde olduğunu söyledi.

Nelere dikkat edilmeli?

Aktaş Salman eğitim haberlerinde ötekileştirici dilden uzaklaşmamız gerektiğini ve bir haberi rutin bir haberden özel bir olarak aktarmanın yolunun haberi hikayeleştirmekten geçtiğini söyledi.

Haber yazarken nelere dikkat edilmesi hususunda ise şöyle sıraladı:

* haberde geçen verilerin kaynağının belirtilmesi

* geçmiş yıllara göre karşılaştırmanın yapılması

* haberin net olması.

Şevket Uyanık hakkında

İletişim uzmanı ve eğitmen. Akademik çalışmaları kapsamında altı adet kitap bölümü yazdı, ulusal ve uluslararası konferanslarda konuşmacı olarak yer aldı.

2011 yılından beri internet özgürlüğü konularında faaliyet gösteren Korsan Parti Hareketi içinde yer alıyor. İş yaşamındaki, yerel gazetecilik, öğretmenlik, radyo yayın teknisyenliği tecrübelerinden sonra Habitat Derneği’nde İletişim Koordinatörü olarak çalıştı. Alanıyla ilgili konularda sivil toplum kuruluşlarına destek veriyor, AB projelerine iletişim danışmanlığı yapıyor, Bağımsız Gazetecilik Platformu gibi platformlarda yazıyor.

Umay Aktaş hakkında

Gazeteci. 2003’te İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nden mezun oldu. Gazeteciliğe 2002 yılında Radikal Gazetesi İstihbarat Servisi’nde muhabir olarak başladı. Eğitim alanında uzmanlaştı. 11 yıl Radikal Gazetesi’nde muhabirlik ve editörlük yaptı. 2004 yılında Al Jazeera Türk’ün kadrosuna katıldı.

Eğitim sistemine ve sorunlarına dair pek çok haber, röportaj, dosya ve yazı dizisi hazırladı. Eğitimin yanı sıra kadın ve çocuk haklarıyla ilgili pek çok habere imza attı.

İstanbul Üniversitesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul Tabip Birliği, Halkevleri gibi kurumların verdiği ödüllerin yanı sıra Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başarı Ödülü (2006) sahibi. Ekim 2017’den itibaren Eğitim Reformu Girişimi’nde araştırmacı olarak çalışıyor ve  eğitim politikaları ve sistemleri üzerine araştırmalar ve yazılar hazırlıyor. (GA/HK)

* Fotoğraf: Gökhan Arpa - bianet