Aydın Doğan'ın 40 Yıllık Medya Yolculuğu

Doğan Holding A.Ş. 1959'da Aydın Doğan tarafından kuruldu. Doğan Grubu şirketleri, enerji ve perakendenin yanısıra; sanayi, gayrimenkul ve otomotiv pazarlama, turizm ve finansal hizmetler gibi birçok sektörde aktif; 22 Mart 2018 günü medya alanındaki varlıklarını Demirören Şirketler Grubu’na sattığını duyurana kadar medya grubunda da aktifti.

Aydın Doğan’ın kızları Hanzade Doğan Boyner, Arzuhan Yalçındağ, Vuslat Doğan Sabancı ve Begümhan Doğan Faralyalı, grubun farklı medya kuruluşlarında yönetici pozisyonundaydı.

IPS İletişim Vakfı/ bianet'in Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Almanya kanadı Reporter ohne Grenzen ile birlikte yürüttüğü ve sonuçlarını 2016’da duyurduğu Medya Sahipliği İzleme Programı (Medya Ownership Monitor – MOM) verilerine göre Türkiye'deki medya takipçilerinin (okur, dinleyici ve izleyici) en büyük yüzdesini elinde tutuyordu.

TIKLAYIN - Türkiye'de Medya Kimin Elinde?

Aydın Doğan, bugün yayınladığı veda yazısında yayıncılık mesleğine kendi isteğiyle son verdiğini yazdı.

Aydın Doğan yaklaşık 40 yıl önce yayıncılık alanına patron olarak girmişti.

Onun bu alana girişi Türkiye medya tarihinde bir kırılma noktası olarak gösterilir.

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gülseren Adaklı bianet’te 2003’te yayınlanan “Hakim Medya Gruplarının Kısa Tarihi” adlı makalesinde şöyle diyor:

“1980 öncesinde gazetecilik kökenli ailelerin kontrol ettikleri büyük basın gruplarının hakim olduğu üretim ve dağıtım piyasası, 80 sonrasında gazetecilikle hiçbir ilgisi bulunmayan ticaret ve sanayi burjuvazisinin kontrolüne girmeye başlamıştır.”

Medya sahipliğindeki bu kırılmayı ise Aydın Doğan’ın günlük gazetelerin en eskisi olan Milliyet’i, 1979’da Ercüment Karacan’dan satın alması olarak başlatıyor Adaklı.

Adaklı, Aydın Doğan’ın medya öncesi biyografisini şöyle özetliyor:

“50’li yıllarda ticaret hayatına atılmış bulunan Aydın Doğan’dır. Gümüşhane/Kelkit’te bir dönem CHP’den Belediye Başkanlığı yapmış ve partinin ilçe başkanlığını yürütmüş İrfani Bey ile Yaşar Hanım’ın oğlu olarak dünyaya gelen ve üniversite öğrenciliği sırasında İstanbul’da ticarete atılan Aydın Doğan 90’ların başında Doğuş Grubu ile ortak kurduğu D TV (daha sonra Kanal D) ile televizyon yayıncılığına da girmiştir.”

Aydın Doğan AKP iktidarına kadar medyada sürekli büyüdü. 2003’te varlığı şöyle:

"Sekiz günlük gazete (Hürriyet, Milliyet, Posta, Radikal, Gözcü, Fanatik, Finansal Forum, Turkish Daily News) Alman-İtalyan ortaklığı ile çıkarılan ve dağıtımı yapılan onlarca dergi (Doğan-Burda-Rizzoli, DBR), dört TV kanalı (Kanal D, CNN Türk, Euro D, Dream), dört radyo istasyonu, gazete-dergi dağıtım şirketi (Yay-Sat), internet portalları (e-kolay), müzik yapım şirketi (DMC), görsel-işitsel ürünlerle ilgili mağaza zinciri (Doğan-Raks, D&R), vb. bulunmaktadır."

TIKLAYIN - Hakim Medya Gruplarının Kısa Tarihi

Doğan Grubu’nun aslen ticaret ve sanayi burjuvazisi olarak tanımlanmasının nedeni medya grubunun içinde yer aldığı Doğan Holding’in enerji, petrol dağıtım, ticaret (kağıt ve diğer medya üretim girdileri dahil), gayrimenkul, turizm ve finans gibi alanlarda pek çok yatırımı bulunuyor.

2007 - büyüme sürecindeki son adım

Aydın Doğan’ın medya sektöründeki AKP iktidarının ikinci döneminin sonlarından itibaren duraklama ve gerileme dönemine girmesi Temmuz 2007’de Vatan gazetesinin bağlı olduğu Kemer Yayıncılık A.Ş. ve Bağımsız Gazeteciler Yayıncılık A.Ş. hisselerini satın almasıyla başladı. Rekabet Kurulu Mart 2008’de bu satışa onay verdi; ama iki yıl içinde Vatan gazetesini satma koşulu getirdi.

Kurulun kararında “İzin verilmesini izleyen iki yıl içinde Doğan Grubu tarafından Vatan Gazetesi markası ve imtiyaz hakkının tüm borç ve yükümlülüklerinden arındırılarak, tüm gerçek ve tüzel kişi ortaklar dahil olmak üzere, Doğan Grubu’nun veya Doğan Grubu’nun doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettiği (mevcut veya yeni kurulacak) teşebbüslerden herhangi birisi dışındaki kişilere devredilmesi” şartı konulmuştu.

2009 - Milliyet'in satışına giden süreç

Bu arada 2009 yılında Doğan Medya’ya toplam 6.8 milyar lira tutarında vergi cezası kesildi. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Hürriyet gazetesi, Aralık 2016’da bu cezayı kesen vergi müfettişlerinin “FETÖcü olduğuna” yönelik haber yapacaktı.

Hürriyet gazetesi 2009’da ayrıntıları tam anlaşılamayan karşılıklı davalara neden olan süreci aynı haberde iki dalga halinde gelen vergi cezaları olarak özetlemişti.

Vergi cezalarında asıl mesele Doğan Medya Grubu'nun yüzde 25 hissesinin beyan edildiğinden daha önce Alex Springer'a satılmış olmasıydı. O dönem Sabah başta olmak üzere AKP’ye yakın medya Doğan Grubu’nun vergi kaçırdığına dair haberleri her gün ilk sayfadan vermeye başladı; tek hedef medya grubu değildi; Doğan Holding’in diğer yatırımları da didik didik ediliyordu.

Aynı yıl Doğan Holding, taahhütlerini zamanında yerine getirmediği gerekçesiyle 2009 yılında Enerji Bakanlığı tarafından bir yıl boyunca tüm kamu ihalelerinden Enerji Bakanlığı tarafından men edildi. Doğan Holding bu karara karşı açtığı dava 2015’te sonuçlandı. Doğan Holding 237 günlük kamu ihalelerinden men edilme cezasını çekti.

Bu sürecin sonunda Doğan Medya Grubu’na ait Milliyet ve Vatan gazeteleri Nisan 2011’de Demirören ve Karacan Grubu'nun ortak girişim şirketi DK Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş.'ye 74 milyon dolara satıldı. 2012’de Demirören Grubu iki gazetenin tüm paylarına sahip oldu.

2015 soruşturma dalgası 2018 satışıyla sonlandı

2015 yılı Aydın Doğan’a yönelik soruşturma ve davaların yeniden arttığı yıl oldu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu’nun yürüttüğü soruşturma davaya dönüştü. Suçlama Doğan Holding’in 2001-2008 yılları arasında Petrol Ofisi'nde (POAŞ) örgütlü bir şekilde akaryakıt kaçakçılığı yaptığı iddia ediliyordu. POAŞ Davası olarak bilinen davada Aydın Doğan’ın ifade vereceği, zorla getirme kararı çıkarıldığı gibi haberlerin ardı arkası kesilmedi.

2015’de diğer soruşturma Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatıldı. Doğan Medya Grubu bünyesindeki basın kuruluşlarında aracılığıyla “terör örgütü propagandası yapmak”la suçlanıyordu. Yer alan bazı haberlerden dolayı yetkililer hakkında, suçundan soruşturma açtı. bu soruşturma kapsamında Aydın Doğan'ın da ifadeye çağrılacağına dair haberler yapıldı.

2015’te başlayan süreç 2018’de Aydın Doğan'ın medya alanındaki tüm varlıklarını satmasıyla sonuçlandı.

Doğan Medya Grubu’nda kim ne kadar hisse sahibi

Aydın Doğan - %42

Aydın Doğan; Doğan Holding'in kurucusu ve onursal başkanıdır. İlk endüstriyel şirketini 1974'te kurdu. 1979'da Milliyet'in alınması ve sonrasında 1994'te Hürriyet'in alınmasıyla yayıncı olmuştur. Aydın Doğan Vakfını 1996 yılında kurdu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir yılı aşkın süre boyunca çatışması sonrasında, 2,5 milyar dolarlık rekor bir vergi cezasına çarptırılmış ve şirketinin borsadaki değeri yüzde 20 gerilemiştir. 15 Temmuz 2016 darbe girişimi gecesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Doğan Medya'ya ait CNN Türk'e canlı yayında bağlanıp halkı darbeye karşı ayaklanmaya davet etmesinden sonra, şirket ve hükümet arasındaki ilişkilerin yumuşadığı gözlemlenmektedir.

Arzuhan Yalçındağ - %11

Arzuhan Doğan Yalçındağ, Doğan TV Holding CEO'su ve Doruk Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş ., DTV Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş., Eko TV Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş., Doğan Holding A.Ş., Adilbey Holding A.Ş yönetim kurulu üyesidir. Doğan Holding kurucusu Aydın Doğan'ın kızıdır. Milliyet Dergi Grubunun CFO'su olmuştur. Daha sonra 1996 yılında Kanal D'ye katılmıştır. CNN Türk, onun Time Warner Group ile yaptığı görüşmeler sonucunda ortaya çıkmıştır. 2005 yılında, she Doğan TV Holding CEO'su olmuştur. 2007'de,ülkenin önde gelen iş organizasyonu TÜSİAD'ın ilk kadın başkanı olarak seçilmiştir.

Vuslat Sabancı - %11

Vuslat Doğan Sabancı; Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.'nin CEO'su ve Adilbey Holding A.Ş. ile Doğan Holding A.Ş.'nin yönetim kurulu üyesidir. Bilkent Universitesi, Ekonomi Bölümünden mezun olduktan sonra New York'taki Columbia Universitesi'nde Uluslararası Medya ve İletişim bölümünden yüksek lisans derecesini aldı. Vuslat Doğan Sabancı; 1996 yılında Hürriyet gazetesine reklamlardan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak giriş yaptı ve Pazarlama Operasyonları Grubu Genel Müdür Yardımcısı olarak terfi aldı. Hürriyet gazetesindeki sorumluluk alanı pazarlama, satış, insan kaynakları ve bilgi teknolojilerini (IT) kapsıyordu. 2004 ve 2010 yılları arasında Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini üstlendi.

Hanzade Doğan Boyner - % 11

Hanzade Doğan Boyner is CEO of Doğan Online and Aydın Doğan Foundation, vice chairwoman of Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. and board member of Doğan Holding A.Ş., Adilbey Holding A.Ş and D-Market Elektronik Hizmetler ve Ticaret A.Ş. In 2006, she played an active role in the partnership agreement signed between Doğan Holding and OMV (pioneering petroleum and gas company of Central Europe) in order to establish a strategic partnership on Petrol Ofisi in the field of refinery, oil exploration and production, and afterwards served as the Chairwoman of Petrol Ofisi. She is also the founder of Turkey’s biggest e-commerce company “hepsiburada.com”.

Begümhan Doğan Faralyalı - %11

Begümhan Doğan Faralyalı is CEO of Doğan Holding A.Ş. and Kanal D Romania, board member of Adilbey Holding A.Ş., Doğan Müzik Kitap Mağazacılık Pazarlama A.Ş. and Doğan ve Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık Ticaret A.Ş. In 2007, she led the startup process of Kanal D Romania, the first foreign investment of Doğan Yayın Group.

Doğan Medya'nın 2018'de sahip olduğu kuruluşlar

Doğan Medya Grubu bünyesinde bulunan kuruluşlar şöyle:

Haber Ajansı

Doğan Haber Ajansı (DHA)

Televizyon

Kanal D, CNN Türk, Tv2, Dream TV, Dream Türk

Gazeteler

Hürriyet, Posta, Fanatik, Hürriyet Daily News, TME

Haber Portalları

hurriyet.com.tr, posta.com.tr, fanatik.com.tr, hurriyetdailynews.com

Dergiler

Doğan Burda Yayıncılık (Autoshow, Autoshow Tercih Rehberi, Atlas, Foto Atlas, Atlas Tatil, Atlas İstanbul, Atlas Tarih, Acıbadem Hayat, Beef&Fish, Blue Jean, Head Bang, Bulvar216, Brides, Burda, Burda Büyük Beden, Campus, Capital, Chip, Elle, Elle Man, Diabetic Living, Elle Wedding, Elle Decoration, Elle Shooping Book, Elle Beauty Book, Elele, Bebeğimle Elele, Evim, Evbahçe, Ekonomist, CeoLife, Formsante, Pozitif, Hello, Hello Fashion, Hey Girl, Yaz Keyfi, Hotelier, Güncel Hukuk, Haftasonu, İstanbul Shooping Guide, İzmir Guide, Ankara Shopping Guide, İstanbul Life, Best of İstanbul, Lezzet, Şımartan Tatlar, Level, Maison Française, Maison Française Banyo Mutfak, Maison Française Emlak Yaşam ve Mimarlık, Maison Française Celebrity Homes, Medicana, Pedal, PC Net, Popular Science, Sağlıkla Randevu, Start Up, Tempo, The Rake, Dolce Vita, Tempo Astroloji, Tempo Sanat, The Economist Tempo, Tempo Travel, Yacht Türkiye, Revolution, Tekstil İşveren), Doğan Egmont, Doğan Kitapçılık

Radyo Yayıncılığı

Radyo D, Slow Türk, CNN Türk Radyo, radyonom.com

TV ve Müzik Prodüksiyon

D Productions, InDHouse, Kanal D Home Video, Doğan Music Company

Online reklam ve e-pazarlama

MedyaNet, www.arabam.com, www.hurriyetemlak.com, www.hurriyetoto.com, www.yenibiris.com, www.ekolay.net, www.yakala.co, hurriyetaile.com, mahmure.com, bigpara.com

Basım, Dağıtım ve Dış Ticaret

Doğan Dağıtım, Doğan Printing Center, Doğan Media International, Doğan Dış Ticaret

Dijital TV Platformu

D-Smart, Blu TV

Avrupa Faaliyetleri

Kanal D Romanya, Euro D