Kumru Başer: Toplumsal Hareketler Medya İçin Yeni Bir Sayfa Açtı

IPS İletişim Vakfı'nın bu yıl sekizinci kez düzenlediği, Kadir Has Üniversitesi'nde gerçekleştirilen Okuldan Haber Odasına (OHO) programı ikinci günü, BBC Türkçe muhabiri Kumru Başer’in konuşma yaptığı “Yeni Medya ve BBC Örneği” başlıklı oturumla devam etti.

38 yıldır gazetecilik yapan Başer,  geleneksel gazetecilik ve sosyal medya platformlarının kullanıldığı internet gazeteciliği hakkındaki deneyimlerini katılımcılarla paylaştı. Başer, BBC Türkçe internet sayfası örneğiyle BBC Türkçe’nin ‘Yeni Medya’ hizmeti kapsamında sosyal medya ağırlıklı habercilik adına neler yaptığını ve neden bu mecraya yöneldiğini anlattı.

“Günümüzde internet siteleri esas habere ulaşılabilecek platformlar olmaya başladı. Haber buraya doğru gidiyor. Çünküokuyucu ve izleyicinin haber takip etme biçimi değişti. İnternet sayesinde insanlar istediği her yerden ve her saatte habere ulaşabiliyor. Gazete, radyo ve televizyona ihtiyaç duymuyorlar.

Dünya üzerinde her bilgiyi haberleştirmenin bir sebebi olması gerek.  İnsanlar, yeni haberciliğin ne anlama geldiğini anlamaya büyük ölçüde 2000’lerin sonlarında başladı. Dünya için Wall Street işgal hareketi, İngiltere’de öğrenci isyanları ve esasen Arap Baharı diye nitelediğimiz toplumsal hareketler o dönemde, dünya medyasında yeni bir sayfa açtı.

İlk soru “Biz hangi konuyu tartışmalıyız” olmalı

Başer, konuşmasına sosyal medyaya ağırlık veren bir internet sayfası hazırlamak için “neler yapmak gerekir?” sorusuyla devam etti.

“İster tartışma, ister sıcak haber akışı olsun, ilk olarak sorulması gereken soru ‘biz hangi konuyu tartışmalıyız?’ ve ‘konunun ana noktaları neler’ olmalı.

Öncelikle  ‘bugün Türkiye’de ne oluyor?’ sorusunu sorup, konuya karar vermek gerek. Türkiye gündeminde çok can yakıcı bir tartışma varsa; fakat tartışma derinlemesine yapılmıyorsa bu da gündeme getirilebilir.

BBC Türkçe sayfasında gördüğümüz sosyal platform, okur katkılarıyla gelişen canlı bir tartışma platformu. Bu şekilde okuyucunun düşüncesini ve tanıklığını tartışmaya dahil etmek gerek. Böylece interaktif bir tartışma yürütülüyor. “

Sosyal medyaya ağırlık verirken twitter  akışını sağlamak daha zor bir mevzu. Çünkü istediğiniz herkese ulaşamayabilirsiniz . Bu yüzden,  tartışmanın iyi bir yansıması sağlanamayabilir.”

Teknik ve içerik konusunda merkezileşen bir sayfa yapısı

 “Küratör, örgütleyici ya da editör. Her şeyi örgütleyen biri olmalı. Canlı anlatım sürerken haberin bütün yönünü verdik mi, eksik yanları neler şeklinde sorular sorarak editoryal dengeleri tutturmalı. Haberin unsurlarını oluşturacak bilgilere yeterince ulaşılıp ulaşılamadığını incelemesi gerek.

Haber akıyor ve siz de onunla birlikte akıyorsunuz. Editör, haber akarken doğru istikametlere gidiyor muyuz, sorusunu sormalı.

Gelen bilgileri sayfaya koyan ve haberi giren birisi olmaması gerek. Editör bunun gerisinde kalmamalı. Daha çok içerik üzerinde çalışmalı. Yani böyle bir sayfada teknik ve içerik konusunda merkezileşen bir yapı olmalı.

Sosyal medyada bu ürünü dağıtan bir insan olmalı.  Yeni Medya imkanları sayesinde yaptığınız haberin duyurusunu yapıp tartışmaya ve bilgi vermeye çağırabilirsiniz. Bilgiyi dışarı aktarıp, gelen tepkileri içeri aktaracak biri olmalı.

Facebook, hesap ve diğer sosyal medya platformlarını gözlemleyen ve bilgiyi sürekli okuyucuya sunan biri lazım. Bu kişi okuyucu ve izleyiciye ‘siz ne düşünüyorsunuz’ sorusunu sormalı. Düşünce, tartışmaya bir şey katıyorsa eklenebilir.”

“Haberciliğin doruğu bu”

“Sosyal medyanın habercilik için sağladığı avantajlar neler” sorusuyla interaktif bir şekilde oturumunu südüren Başer, sosyal medyanın habercilik için sağladığı avantajların yanı sıra tehlikelerine ve dikkat edilmesi gereken yanlarına da dikkat çekti.

“Sosyal medya, gazeteci olarak sunduğu heyecan, hız, pratiklik, interaktivite, geri dönüşlerin yayına müdahale gücü olması, gazeteciyi daha yaratıcı yollara zorlaması açısından birçok avantaja sahip. İnternetin kullanıcıyı sürece katması nedeniyle demokratik bir yapısı var.

Sizi o anda kaç kişinin izlediğini ya da okuduğunu hem nicelik hem nitelik olarak biliyorsunuz. Sahneye çıkıp seyircinin tepkisini hemen alabilmek gibi.  Haberciliğin doruğu bu. “

Sosyal medya dezenformasyon ve tuzaklarla dolu

“Sosyal medyanın tehlikeleri de var.  Dezenformasyon ve tuzaklarla dolu. Malzemenin doğrulanma süreci çok önemli. Sosyal medyayı kullanıyoruz diye habercilik ilkelerinden vazgeçmemeliyiz. Kullandığımız her bilginin doğru olup olmadığından emin olduktan sonra haberi vermeliyiz.

Sosyal medya bu doğrulamayı yapmanın araçların sunuyor. Yazılımlarla bir dedektif gibi fotoğrafın gerçek olup olmadığını bile anlayabilirsiniz. Dünyanın her yerinden bu doğrulamayı yapabilirsiniz. Her gazeteci kullandığı bilginin gerçekliğinden emin olmak zorundadır. Yeni medya ve sosyal medya meselesinde en mühim durum neye güveneceğinizdir. “

Başer,  Türkiye’de televizyonun Gezi’den sonra önemini yitirdiğini, artık birincil haber alma organı olmadığını ve genç gazetecilere sosyal medyanın gelişmesiyle bu boşluğun doldurabileceğini söyleyerek oturumunu sonlandırdı. (MF/HK)