Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) LGBT mahkumların tek bir cezaevinde toplanmasının olumsuz sonuçlara yol açabileceğini duyurdu.
CİSST Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Kıraç bilgi edinme yasası çerçevesinde Adalet Bakanlığı’na hapishanelerdeki LGBT mahpuslara ilişkin sorular sordu.
Bakanlığın cevabını değerlendiren CİSST, bakanlığın cevabından LGBT hükümlü ve tutuklular için özel tip ceza infaz kurumunun yapılmasının planlandığının anlaşıldığını belirtti ve bunun olumsuz sonuçlarına değindi.
“LGBT mahpuslar için tek bir hapishanenin yapılması ve 79 LGBT mahpusun burada toplanması olumsuz sonuçlara da yol açabilecektir.
“Türkiye’nin birçok hapishanesinde ailesiyle ya da kendi sosyal çevresiyle aynı ilde tutulmakta olan insanlar hapishanenin yapılacağı bir mekana toplanacaktır.
“Bu durum LGBT mahpusların kendi sosyal yaşam ortamlarından koparılması anlamına gelecektir.
“Bunun yanısıra burada tutulmakta olan insanların damgalanma durumu daha da boyutlanacaktır.”
Rapor şartı
CİSST’in bakanlığın verdiği cevaplar üzerinden yaptığı diğer tespitler şöyle:
* Adalet Bakanlığı’nın kullandığı “LGBT’li” nitelendirmesi, LGBT olma halini, “kanserli”, “aidsli”, “veremli” nitelendirmelerinde olduğu gibi bir hastalık olarak gördüğünün belirtisi olarak okunabilir mi sorusunu akla getirmektedir.
* Adalet Bakanlığı, LGBT mahpusların tamamının 79 kişi olduğunu belirtmektedir. Translar dışında bırakıldığında lezbiyen, gay ve biseksüel mahpusların kendileri ifade etmediği sürece tespiti ve istatistiklere girmesi olası olmadığından, 79 rakamının oldukça büyük oranda transları kapsadığını düşünmek yanlış olmayacaktır.
* LGBT mahpusların hapishanelerde karşılaştığı başlıca zorluklardan birini kendilerinin şikayetlerinden de anlaşılacağı gibi tecrit edilmeleri oluşturmaktadır. Hapishanelerde az sayıda bulunan LGBT mahpusların güvenlik gerekçesiyle tecrit edildiğine dair bilgiler ve bu konuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından verilmiş bir de mahkumiyet kararı vardır.
* Bakanlığın verdiği rakamlara bakıldığında da Maltepe’deki 11 ve Eskişehir’deki 9 mahpusun haricindeki 59 mahpusun diğer 16 hapishaneye dağıtılmış olduğu görülmektedir. Bu durum bu mahpusların tecrit edilip edilmediği düşüncesini akla getirmektedir.
* Maltepe ve Eskişehir dışarıda bakıldığında LGBT mahpuslar her hapishanede ortalama üç kişi olarak tutulmaktadır. Beş LGBT mahpus tamamen tektir. Bu rakamlar LGBT mahpusların büyük bir çoğunluğunun tecrit edildiğinin ifadesidir..
* LGBT olduğunu beyan eden mahpuslara sağlık kurulu raporu aldırılması şart koşulmakta ve bu nedenle bu mahpuslar insanlık onuruyla bağdaşmayacak muayenelerle karşılaşabilmektedirler.
* Hapishanelerde ortak kullanım alanlarının sınırlı olduğu bilinmektedir. Bu sınırlılık içerisinde planlama yapılırken hapishanelerde sayıları az olan LGBT mahpusların göz ardı edildiğine dair örnekler bilinmektedir.
* Bakanlığın verdiği cevaba göre LGBT mahpusların 8′i tutuklu 71′i hükümlüdür yani yaklaşık 9′da 1′i tutukludur. Türkiye’deki tüm mahpusların (17 Temmuz 2013 tarihi itibariyle) ise 26.809′u tutuklu 105.419′u hükümlüdür. Bu ise yaklaşık 4′de 1′i eder. Elde LGBT mahpusların dava sürelerine ilişkin veri olmasa dahi bu rakamlara bakıldığında LGBT’ler için dava süreçlerinin daha hızlı işlediği söylenebilir. Bu daha hızlı işleme sürecinin bir olumluluk olmaktan öte damgalanmadan kaynaklı bir olumsuzluk olduğu irdelenebilecek bir iddia olarak ele alınabilir. (YY)
CİSST’in sorularına ve bakanlığın cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.
