Fethiye Çetin'in anneannesi Heranuş/ Seher'in 95 yıl önce sürüldüğü, Elazığ'daki Habap köyünde (bugünkü Ekinözü) bir açılış vardı. Hrant Dink Vakfı'nın yürüttüğü iki yıllık çalışmayla köydeki iki tarihi çeşmenin restorasyonu tamamlandı.
Restorasyon projesini, tamamı gönüllü çalışan mimarlar Nihan Sağman, Mehmet Erkök, Savaş Ekinci ve sanat tarihçisi Özge Altınkaya Erkök yürüttü.
Cuma günü Elazığ İl Özel İdare Genel Sekreteri Nazif Bilginoğlu, Kovancılar İlçesi Kaymakamı Selçuk Arslan, Kovancılar İlçesi Belediye Başkanı Bekir Yanılmaz ve Habap köyü Muhtarı Hayati Yarmadelen'in de hazır bulunduğu bir törenle açılan Aşağı ve Yukarı çeşmelerin restorasyon çalışmasına Kültür Bakanlığı, Chrest Vakfı, Açık Toplum Vakfı, Genel Enerji ve bireysel destekçiler kaynak aktardı.
Açılış töreninde Fethiye Çetin ''Anneannem Heranuş 100 yıl önce bu çeşmelerden su içerdi'' diye konuştu.
Davullu zurnalı törende Habap Köyü İlköğretim Okulu öğrencileri de çeşme başlarında folklor oynadılar.
Restore edilen çeşmeler, çok gözlü ve çok kemerli. Uzmanlar, çeşmelerin klasik Ermeni mimarisi örneği olduğunu söylerken, Habap'ta iki çeşme olması köyün çeşmelerin yapıldığı zamanlarda büyükçe bir yerleşim olduğunu gösteriyor. Habap/ Ekinözü köyü bugün 200 hane ve 1450 nüfuslu.
Eski günlerde Habap
Habab veya Hebap (Ermenice Havav) Osmanlı döneminde 500 haneli bir köydü. Ermenilerin yaşadığı dönemde burada üç kilise, bir manastır ve iki çeşme bulunuyordu. Bu iki çeşme, Yukarı Çeşme ve Aşağı Çeşme olarak adlandırılıyor.
Yukarı Çeşme'nin üzerindeki kitabede okunabilen Ermenice yazılmış tarih 1634 yılını işaret ediyor.
Bugün bu yapıların çoğu yıkılmış olmakla birlikte çeşmeler kullanılmaz hale gelmeye başlamıştı. Çeşmeler halen tapuda Halil Beyler ve Rufekası Beyler Vakfı'na kayıtlı.
Köyün suyu, köyün girişinden iki mil uzaklıkta geniş bir vadi üzerinde kendliğinden oluşmuş, bir değirmeni döndürecek kadar hızlı, çok soğuk br kaynak suyundan geliyor.
Suyun fışkırdığı kuyu alçak olup her ilkbaharda temizlenmezse kaynağın suyu azalırdı. İlkbaharda içi toprakla dolduğundan her yıl paskalyadan sonra kuyu temizlenirdi. Kaynağın suyuyla bir kaç değirmen döner, haftada bir kez bahçeler ve köyün altındaki tarlalalar sulanırdı.
Çeşme ise köy için çok kutsaldı. Köyde iki tatlı su kaynağı vardır. Biri köyün aşağısında diğeri ise köyün yukarı kısmındaydı. Çeşmenin suları çok uzak yerlerden gelir, görünmez taştan borularla küçük sarnıçlara dolardı. Çeşmelerin arkasındaki galerilerle ulaşılan sarnıçların her yıl temizlenmesi gerekiyodu.
Bu kaynakların suları yazları soğuk, kışları ise ılık ve tatlıdır. Köyün bu iki çeşmesi ve yer döşemeleri kesme taşlarla yapılmıştır. (Dikran S. Papazyan, Badmutyun Palu Havav Kyuği, [Palu Habap Köyü Tarihi] , Beyrut 1960) (BA)
* "Anneannem" Heranuş'un Çeşmeleri Yeniden fotoğraf galerisi için tıklayın.
