Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Sağlık ve Soysal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Van depremine ilişkin ikinci ay eğerlendirme raporunu açıkladı. Raporda Van Depremi'nin Türkiye'de meydana gelen son 110 yılın en büyük on depremi arasında olduğu bildirildiği raporda ekonomik, maddi ihtiyaçların yanı sıra sosyal ve kültürel sorunlara da yer verildi.
Göç, barınma ve sağlık sorunlarının maddeler halinde verildiği raporda sorunların çözümü ile ilgili öneriler de bulunuyor.
23 Ekim'deki 7.2'lik Van Erciş ve 9 Kasım'daki 5.7'lik Van Edremit depremlerin ardından göçün başlaması sorunların ilki. Yapılan çalışma Van kent merkezi nüfusunun beşte dördü göç ettiğini gösteriyor.
En önemli sorun: Barınma
Depremlerin üzerinden iki ay geçmesine rağmen en önemli sorun olan barınma probleminin hala çözülemedi. Raporda bu konudaki sorunlar şöyle aktarılıyor:
* Van ili merkezindeki 70 bin çadır uygun yerlere konuşlandırılamadı.
* Çadırkentlerde ortalama bir hizmet var; ancak kendi olanaklarıyla çadırda kalanların durumu hakkında sağlıklı bilgi yok.
* Banyo, tuvalet, çamaşır-bulaşık yıkama olanakları, lavabo sayıları yetersiz ve yaşam alanlarıyla olan mesafeleri olması gerekenden daha az,
* Gaz zehirlenmesi ve yangın riski yüksek.
Rehabilite çalışmaları yapılmalı
Raporda depremin üzerinden iki ay geçmesine rağmen halkın karamsarlık, çaresizlik, huzursuzluk hissi yaşandığı vurgulandı.
Van'da salgın hastalıklardan korunma ihtiyacı kadar, sosyal hizmetlerin, rehabilite çalışmalarının yapılması gerekiyor. Bu hizmetin sadece halka verilmesi çözüm değil. İl ve ilçede kamu görevi yapan personel ve yöneticilerinin de depremin yaratmış olduğu travmatik sonuçlar nedeniyle kamu hizmeti sunmakta sıkıntı yaşadıkları vurgulanıyor.
Van'da yaşam normale dönmedi
TTB ve SES sorunları saptamanın yanında önerilerini de sıraladı. Van'da yaşamın normale dönmesi amacıyla hazırlanan öneriler şu şekilde:
* Hastaneler ve sağlık kurumlarının hasar çalışmaları bir an önce tamamlanmalı.
* Sağlık çalışanlarına kalıcı, güvenli ve korunaklı barınma imkanı sağlanmalı ve Aile Sağlık Merkezi çalışanlarının geri çağrılmasından vazgeçilmeli.
* Bir an önce banyo ve tuvaleti olan konteynır ve prefabrik ev ya da konut sağlanmalı.
* 22 Aralık tarihinde kaldırılan ücretsiz ilaç dağıtımı tekrar başlatılmalı.
* Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi tekrar faaliyete geçmeli.
* Van nüfusunun güncel tespiti yapılmalı.
* Sağlık ekibini ve hizmet yükümlülüklerini daraltan Aile Sağlık Merkezi sisteminden vazgeçilmeli.
* Sağlık çalışanlarına sabit ücret belirlenerek ödeme yapılmalı.
* Rehabilitasyon ağırlıklı, sosyal-pedagojik projeler yürütecek organizasyon birimleri oluşturulmalı. Bu birimlere demokratik kitle örgütleri dahil edilmeli.
* Mültecilere bir an önce güvenli ve korunaklı barınma sağlanmalı, ekonomik ve sosyal destek sunulmalı.
TTB ve SES'in raporu, Van'da iddia edilenin aksine normal yaşama dönülemediği ve depremin yarattığı yıkımın kronikleştiği saptamasıyla sona eriyor. (SM/HK)
