Çiğdem İşsiz ve annesi Zarife Özbekli ile I-2 bağımsız koğuşunda tanıştık. Numune/kurul macerasından gelip koğuşa girdiğimde ilk karşılaştığım onlardı.
Çiğdem’in elinde idareden gelen zeytinlerin ve peynirlerin olduğu bir tepsi vardı. Tepsiyi bana doğru uzatmış, almam gereken zeytinleri ve peynirleri işaret etmişti. Ben ise onun temiz ve güzel yüzüne bakmayı tercih ettim. Ardından uzattıklarını aldım ve teşekkür ettim. Sonraki günlerde Diyarbakır’dan buraya getirilen anne kız ile tanışacak, pek çok şeyi paylaşacaktım, adı üzerinde mahpushane arkadaşlığı…
Çiğdem genellikle sessiz, gözleri ve bakışlarıyla konuşmayı tercih eden bir kadındı. Diyarbakır’da yapılan operasyonların sonucunda annesi Zarife’nin yanı sıra eşi Murat da tutuklanmıştı. Annesiyle birlikte önce Diyarbakır Cezaevi’ne götürülmüş, oradan da buraya sevk edilmişlerdi. Meğer siyasi davalardan tutuklu, bağımsız altı kadın aynı koğuşta tutulmaktaymış.
Anne kız birlikte tutuklanmak avantaj mı, yoksa dezavantaj mı, diye düşündüm bir an. Sadece cezaevi koşulları açısından bakarsak elbette avantajdı. Yapayalnız bir insan olarak ben, herhalde yanımda güvenebileceğim birinin bulunmasını her şeyden çok isterdim. Gelgelelim, ikisinden birinin dışarıda olması elbette daha iyi olacaktı. Çünkü Çiğdem’in Su adında küçük bir kızı vardı. Su 8 yaşındaydı ve okuyordu. Çiğdem bir gün onunla ders çalışmayı çok özlediğini söylemişti içlenerek. Zaten ne zaman Su’dan konu açılsa gözleri doluyor ve dalıp gidiyordu. Eşi Murat’ın da tutuklu olması Su’nun dedesinin ve teyzesinin kanatları altında kalmasını gerektirmiş, anne, baba ve anneannesinin tutuklandığını bilmeden hayatına devam etmek zorunda kalmıştı. Soru şu: Nereye kadar? Su er geç gerçeği öğrenecekti. Ayrıca yeğenim Güneş’ten çok iyi bilmekteyim ki, o yaştaki bir küçük kız için annesi ve babasının yerini hiçbir şey, hiç kimse tutamaz, özellikle annesinin.
Çiğdem’in buradaki en derin yarası Su’ydu. Dolabına onun fotoğraflarını iliştirmiş, kendinden iri, hınzır bakışlı, esmer, minik kızını özleyip duruyordu. Hukuken bakılınca Çiğdem’in dışarıda olması bir zorunluluk, tutuklanması hayret vericiydi. Ancak bu yaşıma kadar gördüklerim, tanık olduklarım ve özellikle de yaşadıklarımı düşündüğümde şaşırmıyordum. Ortada sanki bir kan davası vardı, iki taraf da acımasızken arada kalan insanlara düşen genelde dram, travma, acı ve ayrılık oluyordu, maalesef.
Beni en çok düşündüren, Su’nun ne hissettiğiydi. Su ne düşünüyordu? Her gün eve geldiğinde derslerine yardım etmesine alıştığı Çiğdem’i bulamıyordu. Rahatlıkla şımarabildiği, nazlandığı her zaman yanında, arkasında olacağına dair sonsuz güven duyduğu, çok sevdiği annesi artık yanında yoktu. Su şimdi dedesi ve teyzesinin varlığına rağmen kendini terk edilmiş ve yalnız hissediyor muydu?
Bunları Çiğdem’le konuşmanın onu daha çok üzdüğünün farkındaydım, ancak hapishanede konuşacak esas konu, dışarıda bırakılan yakınlardı. Küçük bir yüzü, kocaman gözlerini kapatacak kadar uzun kirpikleri vardı Çiğdem’in. Minyon, ufak tefek bir kadındı. 28 yaşında olmasına rağmen yaşından olgun bir karaktere sahipti. Güler yüzlü ve ketum olduğu kadar çok da hamarattı; yemek ve bulaşıkla ilgili her şeye hâkimdi. Ne yemek hazırlanacağıyla genelde o ilgileniyordu.
Bir gün annesi Zarife ile sohbet ederken Çiğdem’in aslında çok kavgacı olduğunu, bu yanıyla hep annesine benzetildiğini öğrendim. Şaşırdım tabii. Çiğde ise gülerek onayladı. Çiğdem’i tartışırken, kavga ederken gözümde canlandırmaya çalıştım, ama olmadı. Anlatılanlara teslim oldum. Ben sadece kendisinden iri, kara kızını kucağına almış, sarmaş dolaş haldelerken hayal edebiliyorum onu. Su’dan ve Murat’tan haber alınca sürekli gülümserdi. Bir telefon görüşmesinde babası ertesi gün Su’nun okul tarafından pikniğe götürüleceğini söyledi ona. O gün Çiğdem hapishane koridorundaki duvar saatine bakıp durdu (Henüz hiçbirimizde saat yoktu). “Su pikniğe gidiyordur şimdi. Su şu an pikniktedir, şimdi piknik bitmiştir, eve dönüyordur…” Çiğdem’in içi Su’yla doluydu. Çiğdem Su’dan ayrılamazdı...
İlk mahkemede çıkacağını söyledim ona. Dosyaya hukuken bakılırsa hepsinin bırakılması gerektiğini ama maalesef işlerin öyle yürümediğini, annesini ve eşini belki bir süre tutabileceklerini… Hak etmediği halde Su’ya kesilen “annesiz babasızlık cezasından” dolayı Çiğdem’in ilk mahkemede bırakılması gerekiyordu. Sonraki günlerde eşinden aldığı bir mektupta avukatların da tahliyesini beklediklerini öğrendik. O gün Çiğdem’in yüzü daha çok güldü, kara ve büyük gözlerindeki pırıltılar arttı.
Bize adli koğuşta kaldığı süre içinde tanıdığı adlilerin taklitlerini yapardı. Biz de o hikâyelerden yola çıkarak takılırdık ona, “Sen çıkınca ‘kons’ olursun, çok para kazanırsın bize de bakarsın.” Hepimize adlilerin dünyasından bir meslek seçerken bana düşen “gasp” olurdu. Çiğdem’in Su’yla dolu hüznünün hafiflediği zamanlar aramızdaki bu espriler bıktırırcasına tekrarlanıp dururdu.
Nihayetinde Çiğdem itiraz sonucu tahliye edildi. Bu defa annesi Zarife’den ayrılıyordu. Hepimize sarıldı ve ağlayarak gitti. Neyse ki, anne özlemi de fazla sürmeyecekti. Onun ardından, iki gün sonra Zarife de tahliye oldu. Sonrasında bize yazdığı mektuptan öğrendik ki, eşi Murat da bırakılmış; evlerinde bir bayram sevinci yaşanmış. Ben en çok Su’ya sevindim, Çiğdem’in Su’yuna. Çiğdem bizi unutmuyor ve mektuplarla ziyaretimize geliyor.
Sincan'dan Kadın Portreleri yazı dizisi
Yarın: Rewşan İpek, Namıdiğer "Canlı Bomba"
