Türkiyeden Avrupa Konseyine Vicdani Ret Sözü
Türkiyeli yetkililer 24 Ocak 2006'da vicdani retçi Osman Murat Ülke hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından verilen kararın uygulanması hakkında bilgi vermek için 6 Haziran'da toplanan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne katıldı.
Türkiyeli yetkililerin sunduğu "bu kanun yürürlüğe girdiği taktirde, askeri emirlere sürekli itaatsizlik çerçevesinde, vicdani ya da dini sebeplerle askeri hizmete katılmayı reddeden kişilerin süreklilik arz eden yargılanmaları ve mahkumiyetlerini önleyecektir" ifadesini inceleyen Konsey, yasanın bir an önce uygulanması yönünde gerekli adımların atılmasını tavsiye etti.
Vicdani retçilerin durumuna ilişkin görüşme, 15-17 Ekim tarihlerinde yeniden yapılacak.
Ülke'nin AİHM kararıyla süreç başlamıştı
Ağustos 1995'te askere çağrılan Ülke, savaş karşıtı olduğunu açıklayarak düzenlediği bir basın toplantısı sırasında sülüsünü yakmıştı. Genelkurmay Askeri Mahkemesi, Ülke'yi, 28 Ocak 1997'te, altı ay hapis ve de para cezasına mahkum etti. Askeri Mahkeme, Ülke'nin asker kaçağı olduğunu da tespit ederek, askere alınmasına karar verdi.
22 Kasım 1996'da Bilecik Jandarma Komutanlığı'na bağlı 9. Birliğe gönderilen Ülke, burada askeri üniforma giymeyi reddetmişti. Üniformayı reddettiği için Mart 1997 ile Kasım 1998 döneminde "emre ittihatsızlık"tan sekiz kez mahkum olan vicdani retçi, bu dönemde iki kez de birliğine teslim olmadığı için askerlikten kaçmaktan suçlu bulundu.
22 Ocak 1997'de AİHM'ye başvuran Osman Murat Ülke'nin başvurusu AİHM tarafından 1 Haziran 2004'te kabul edildi.
Ülke, başvurusunu, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "İnsanlık dışı ve onur kırıcı muamele yasağı" (3. madde), "özgürlük hakkı" (5. madde), "özel yaşama saygı" (8. madde) ve "örgütlenme özgürlüğü hakkı" (9. madde) ile ilgili düzenlemelerine dayanarak yapmıştı.
Kararın ardından AİHM Türkiye'den vicdani ret hakkını yasalarda tanıyan bir uygulama yapmasını istemiş, Türkiye bu konuda düzenleme yapacağı sözünü vermişti. (AÖ/EÜ)
