Türkiye Yasadışı CIA Operasyonlarında Sorumlu

Avrupa Konsey raportörü Marty: Polonyada, Romanyada gizli CIA gözaltı merkezleri var. İncirlik, hazırlık ve duraklama noktası olarak kullanıldı. Birçok yetkilinin operasyonlara aktif olarak katıldığı açık. Diğerleri görmezden geldi veya bilmek istemedi.

Tolga Korkut

Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi raportörü Dick Marty, ABD Haber Alma Teşkilatı'nın (CIA) işkence uçakları ve Avrupa ülkeleriyle ilişkisi üzerine raporunu bugün açıkladı.

Marty CIA'in kişileri yasadışı şekilde alıkoymak ve transfer etmek için, Avrupa Konseyi üyesi ülkelerle birlikte bir "örümcek ağı" kurduğunu açıkladı. Rapora göre aralarında Türkiye'nin du bulunduğu ülkeler, CIA'in kaçırdığı ve gizli tutukevlerinde tuttuğu bireylerin haklarının ihlal edilmesinde, değişik düzeylerde rol aldı.

Marty: Avrupa'da gizli gözaltı merkezleri var

Marty, bugün Asamble'nin Hukuk İşleri Komitesi'ne sunduğu ek metinde, bulguların Avrupa'da gizli gözaltı merkezlerinin bulunduğunu gösterdiğini, bunlarla ilgili daha derin araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.

Bulguların Polonya ve Romanya'da gizli gözaltı merkezlerinin bulunduğunu gösterdiğini söyleyen Marty, "Birçok Avrupa ülkesinin yetkilisinin, CIA'in bu yasadışı etkinliklerine aktif olarak katıldığı açıktır. Diğer ülkeler bu etkinlikleri ya bilerek görmezden gelmiş ya da bilmek istememiştir" dedi.

İncirlik hazırlık noktalarından biri

CIA İşkence Uçaklarının Örümcek Ağı
Resmi büyütmek için tıklayın.

Rapora göre, Türkiye'deki İncirlik üssü, Marty'nin "hazırlık noktaları" dediği yerlerden biri. Buna göre, İncirlik operasyonların başlatıldığı, uçakların ve mürettebatın toplandığı, hazırlandığı noktalardan biri.

Marty, İncirlik'in altı Cezayir kökenli Bosna vatandaşının 2001'de Bosna'dan zorla alınarak Guanatanamo Kampı'na götürülmesi ve yol boyunca kötü muamele ve işkence görmesi operasyonunda kullanıldığını belirtti; Almanya ve Bosna Hersek'in yanı sıra, Türkiye'nin de bu vakayla ilgili sorumlu olması gerektiğini söyledi.

Metne göre, bu altı kişiyi taşıyan UJM166301019 ve UQU09Z10L019 seri numaralı iki C-130 kargo uçağının İncirlik üssüne de uğradığına dair göstergeler var.

Sorumlu tutulması gereken ülkeler

Marty, CIA'in yasadışı operasyonlarına katıldığını belirttiği şu ülkelerin sorumlu tutulması gerektiğini söyledi.

Polonya ve Romanya: Gizli gözaltı merkezleri bulundurmak.

Almanya, Türkiye, İspanya ve Kıbrıs: Alıkonan bireylerin yasadışı transferlerinde kullanılan "hazırlık noktaları" olmak.

İrlanda, Britanya, Portekiz, Yunanistan ve İtalya: Geri dönen uçakların yakıt almak için uğradığı "duraklama noktaları" olmak.

Marty, İsveç, Makedonya ve Bosna Hersek'i de, CIA'in yasadışı olarak alıkoyduğu, naklettiği ve işkence yaptığı kişilerin alındığı kaynak ülkeler arasında sayıyor.

Raporun dikkat çektiği bir başka konu da bilgi vermeyen ülkeler. Marty, ülkelerin havasahalarını bu yasadışı operasyonlar için kullandırdıklarına dair göstergeler bulunmasına karşın, rapor için bilgi vermekten kaçınan ülkelerin de bulunduğuna işaret etti; örnek olarak da kendi ülkesi İsviçre'yi gösterdi.

Rapor haziran sonunda tartışılacak

Marty, rapor için kaynak olarak tanıklıklardan, ulusal ve uluslararası hava trafiği verilerinden, aralarında ABD'nin de bulunduğu çeşitli istihbarat servislerindeki kaynaklardan yararlandı.

Rapor, 27 Haziran'da, 46 ülkeden 630 parlamenteri bir araya getiren Parlamenterler Asamblesi'nde tartışılacak. (TK)

Tolga Korkut