Haberin İngilizcesi için tıklayın
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili ve İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu, "Türkiye'de Haziran Ayı Hak İhlalleri Raporu"nu açıkladı.
Raporda, haziran ayında en az 281 kişinin yaşam hakkının ihal edildiği, 144 kişinin işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı belirtildi.
Haziran ayında konuşmaları ya da yazıları nedeniyle en az 3 kişi gözaltına alındı, en az 2 kişi hakkında soruşturma açıldı, en az 1 kişi hapis/para cezasına mahkûm edildi. Sosyal medya paylaşımları nedeniyle en az 15 kişi gözaltına alındı. En az 52 kişi hakkında soruşturma açıldı. En az 3 kişinin hapis veya para cezasına mahkûm edildi ya da cezalar onandı.
Raporda özetle şöyle denildi:
* Tutuklanan Avukatlar:
25 Haziran günü İstanbul’da gözaltına alınan ÇHD üyesi, Halkın Hukuk Bürosu çalışanı Avukatlar Özgür Yılmaz ve Süleyman Gökten, 27 Haziran günü “örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklandı.
* Tehdit edilen sanatçılar, politikacılar:
Sessanatçıları Ferhat Tunç, Pınar Aydınlar, yazarlar Gökhan Yavuzel, Gülfer Akkaya, HDP PM üyesi Veli Saçılık, HDP’li milletvekilleri Serpil Kemalbay, Murat Sarısaç, Hüseyin Kaçmaz, Habip Eksik, Nuran İmir, Semra Güzel, Murat Çepni ve Hasan Özgüneş’in “jitem.turkey/KodAdım:Yeşil” adlı sosyal medya hesabı üzerinden mesajlarla tehdit edildiği öğrenildi.
Yargısız infaz, dur ihtarı, rastgele ateş açma olayları:
Erhan Görür: 14 Haziran günü Van’ın Başkale İlçesi Kaşkol Mahallesinde askerlerin açtığı ateş sonucunda Erhan Görür öldü, Saim Yılmaz ise yaralandı.
Olay nedeniyle Üsteğmen Y.E.’nin Başkale Cumhuriyet Savcılığına verdiği ifade de “Ben kendim ateş ettim. Zaten orada tek sorumlu bendim. Diğer personeller ateş etmediler” dediği öğrenildi. Y.E. yurtdışı yasağı şartıyla serbest bırakıldı.
Olay yerinde bulunan 10 askerin ise Esmerpınar Jandarma Karakol Komutanlığı’nda ifade verdiği öğrenildi. Görür ailesinin avukatı, “sanık ve tanıkların ifadelerinin mesai arkadaşları tarafından alınması hatalı ve usule uygun değil. Bu, etkin bir soruşturma yürütülmediği, bir şeylerin üzerinin örtülmek istendiği şüphesi oluşturuyor” dedi.
Sivil çatışmalar ve nefret suçları
Halid Yusuf (2): 9 Haziran günü Hatay’ın Reyhanlı İlçesinde Suriyeli bir aileye ateş açan Taha B., Halid Yusuf’u öldürdü, dedesi Muhammed Yusuf’u yaraladı.
O.İ.:Giresun’da O.İ. adlı kişi, sosyal medya hesaplarında Selahattin Demirtaş’ın resmini paylaştığı gerekçesiyle 13 Haziran günü ırkçı bir grubun saldırısına uğradı. Olaydan sonra O.İ.’nin gözaltına alındığı ve 21 işçiyle birlikte jandarma tarafından “güvenliklerinin sağlanamayacağı” gerekçesiyle otobüse bindirilerek memleketleri Şanlıurfa’ya gönderildiği öğrenildi.
İnsan Hakları Federasyonu (İHF) Başkanı Hayrullah Eligül’ün aracına 17 Haziran günü İzmir’in Gaziemir İlçesinde silahlı saldırı düzenlendi.
188 işçi yaşamını yitirdi
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin verilerine göre, Haziran ayında 188 işçi yaşamını yitirdi. Ölenlerden 4’nün kadın, 8’nin çocuk, 8’nin de göçmen/mülteci olduğu belirlendi.
Asker-polis araçlarının neden olduğu olaylar
22 Haziran günü Ağrı’nın Doğubayazıt İlçesinde askeri zırhlı aracın çarptığı minibüsün şoförü Hacı Kandemir ağır yaralandı.
26 Haziran günü Van Gölü’nde batan bir teknede 6 mülteci öldü, en az 50 mülteci ise kayboldu. Konuyla ilgili 11 kişinin gözaltına alındı, olayı geç ihbar ettiği gerekçesiyle Gevaş’a bağlı Altınsaç Mahallesi Muhtarı İçişleri Bakanlığı tarafından açığa alındı.
144 işkence olayı yaşandı
Haziran ayında 3’ü çocuk en az 28 kişi gözaltında ya da gözaltı merkezleri dışında güvenlik güçlerinin işkencesine maruz kaldığını basına açıkladı, işkence gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu ve/veya insan hakları örgütlerine başvurdu. Ay içinde eylem ve gösterilerde de en az 116 kişi (HDP’nin “Demokrasi Yürüyüşü” sırasında polis şiddetine maruz kalan milletvekilleri Ayşe Sürücü, Tayyip Temel; Ankara girişinde durdurulan baro başkanları arasında bulunun Bilecik Barosu Başkanvekili Hasan Şahin, ÖHD Ankara Şubesi Eş Başkanı Şevin Kaya) polisin/jandarmanın fiziksel şiddetine maruz kaldı.
Cezaevlerinde yaşanan ölümler
Adar Sarıbaş (23): İstanbul Silivri 8 Nolu L Tipi Cezaevi, mide kanaması.
Bedir Bozkurt (76): Diyarbakır D Tipi Cezaevi, 22 Haziran Kalp krizi.
Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muamele Olayları: Haziran ayında, cezaevlerinde ya da götürüldükleri hastane ve adliyelerde fiziksel şiddete maruz kalan çok sayıda tutuklu ve hükümlüye ilişkin haberler basında ve insan hakları örgütlerinin çalışmalarında yer aldı. Bu çerçevede, en az 31 kişinin fiziksel/psikolojik şiddete maruz kaldığı, sağlık hakkının engellendiği belirlendi.
Açlık grevleri sürüyor
Kırşehir E Tipi Cezaevi’nde Ç.Y. (19 Mayıs), C.Y., M.D. (22 Mayıs), E.K. (25 Mayıs), M.Y., F.G. ve M.K.’nin (28 Mayıs gününden itibaren) “hak ihlalleri ve işkence” nedeniyle süresiz dönüşümsüz açlık grevine başladığı öğrenildi.
Adil yargılanma talebiyle ölüm orucunu sürdüren Didem Akman (İzmir Şakran Kadın Cezaevi) ve Özgür Karakaya’nın (Şakran 2 Nolu T Tipi Cezaevi) istekleri dışında 25 Haziran günü cezaevi hastanesine kaldırıldığı öğrenildi. Halkın Hukuk Bürosu, 27 Haziran günü Didem Akman’dan zorla kan örneği alındığını duyurdu. Akman ve Karakaya, 27 Haziran günü cezaevine geri götürüldü.
Mardin E Tipi Cezaevi’nde tutulan Elif Deniz, Ronahi Sırdaş ve Melek Evren adlı mahkûmların “hak ihlallerinin sona erdirilmesi” talebiyle 25 Haziran günü süresiz dönüşümsüz açlık grevine başladıkları öğrenildi. Açlık grevi nedeniyle mahkûmlara 14 gün hücre cezası verildi. Mahkûmlar, “cezaevi yönetiminin hak ihlallerinin sona ereceği” sözü vermesi üzerine 28 Haziran günü eylemlerine son verdiler.
Şanlıurfa Hilvan 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde bulunan Serhat Bulut, Emrullah Oruç, İlyas Doğan, Cafer Sabır ve Kasım Karataş’ın “hak ihlalleri” nedeniyle 25 Haziran günü süresiz dönüşümsüz açlık grevine başladıkları öğrenildi.
6 gazeteci tutuklandı
Haziran ayında, en az 6 gazeteci (Tele 1 Ankara Temsilcisi İsmail Dükel, Oda TV Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız, Havadis gazetesi yazarı, DİSK Emekli-Sen eski Genel Başkanı Veli Beysülen, Zeynel Bulut-Diyarbakır, Ayşe Kara, Hasan Akbaba) gözaltına alındı. En az 2 gazeteci (Müyesser Yıldız, Arif Aslan) tutuklandı. Bağımsız Gazetecilik Platformu verilerine göre cezaevinde en az 93 gazeteci bulunuyor.
Gazeteciler tehdit edildi
Zonguldak’ın Kozlu İlçesinin AKP’li Belediye Başkanı Ali Bektaş’ın hakkında haber yapan gazetecileri “Adalet gereğini yapmazsa ben yapacağım. Herkese gereğini yapacağım. Kimse sokakta rahat dolaşamayacak” diyerek tehdit ettiği iddia edildi.
Yeniçağ Gazetesi Yazarı Yavuz Selim Demirağ’ın Ankara’daki evinin posta kutusuna mermi bırakılarak tehdit edildiği öğrenildi. Yavuz Selim Demirağ, 11 Mayıs 2019 tarihinde evinin önünde kimliği belirsiz kişiler tarafından saldırıya uğramış, gözaltına alınan altı kişi daha sonra serbest bırakılmıştı.
Batman’da yerel bir gazetede çalışan Hayrettin Önen, 11 Haziran günü silahlı saldırı sonucu yaralandı. Olay nedeniyle iki kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. (RT)
