Fotoğraf: Ayça Söylemez - Mart 2020'de sınırların açılacağı açıklamasından sonra Edirne'ye giden mülteciler.
Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü, çatışma, zulüm ve kamu düzenini ciddi biçimde bozan olaylar nedeniyle dünyada her 97 kişiden birinin etkilediğini aktardı.
UNHCR'nin 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü'nden iki gün önce yayınlanan Küresel Eğilimler Raporuna göre ayrıca her geçen gün evini terk eden insanlardan eve dönebilenlerin sayısının daha da azaldığını gösteriyor.
"Evlerine dönebilen mülteci sayısı azaldı"
Rapora göre 2019 yılı sonu itibarıyla şimdiye dek görülmemiş bir sayı olan 79,5 milyon insan yerinden edildi. Bu sayı 2010 yılında 41 milyon kişiydi. Buna göre, 2010 yılından beri zorla yerinden edilme durumları neredeyse ikiye katlandı. Yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Rapor ayrıca mültecilerin içinde bulunduğu zor durumun yakın zamanda son bulacağına dair ümitlerin de giderek azaldığını gösteriyor. 1990'lı yıllarda her yıl ortalama 1,5 milyon mülteci evlerine geri dönebiliyordu. Son 10 yılda ise bu sayı yılda yaklaşık 385.000'e düşmüştür. Bu, günümüzde yerinden edilme durumlarındaki artışın, yerinden edilmeye bulunan çözümlere oranla çok daha fazla olması demektir."
"Yerinden edilme olgusu değişim geçirdi"
BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi günümüzde zorla yerinden edilme olgusunun değişim geçirerek yalnızca çok daha yaygın olmakla kalmayıp kısa süren, geçici bir olgu olmaktan çıktığının altını çizdi ve şunları söyledi:
"İnsanların, eve dönme şansı ya da bulundukları yerde bir gelecek inşa etme umudu olmadan, yıllarca süren bir kargaşa durumunda yaşaması beklenemez. Evini terk etmiş herkese karşı, özünde daha yeni ve daha kabul edici bir tutum ile yıllarca süren böylesi acıların yaşanmasının temelinde yatan çatışmaları çözmeye adanmış bir gayrete ihtiyacımız var."
Fotoğraf: Hikmet Adal
Suriye, Venezuela, Afganistan, Güney Sudan ve Myanmar
BM Mülteci Örgütü yaptığı açıklamada günümüzde zorla yerinden edilme hakkında bilinmesi gereken 8 maddeyi şöyle sıraladı:
• "Son 10 yılda en az 100 milyon kişi ülkeleri içinde ya da dışında sığınma arayışı içinde evini terk etmek zorunda kaldı. Bu, dünyanın en kalabalık 14. ülkesi olan Mısır'ın nüfusundan daha fazla insanın evlerini terk etmesi anlamına geliyor.
• 2010 yılından beri zorla yerinden edilme durumları neredeyse ikiye katlandı. (2010 yılında 41 milyon kişiye karşı bugün 79,5 milyon)
• Dünyada yerinden edilmiş kişilerin yüzde 80'i şiddetli gıda yetmezliği ve kötü beslenme etkisi altındaki ülkeler veya bölgelerde yaşıyor. Bu ülkelerin çoğu iklim değişimi ve diğer afet riskleriyle yüzleşiyor.
• Dünyadaki mültecilerin dörtte üçünden fazlası (yüzde 77) uzun süreli yerinden edilme durumu içinde. Örneğin Afganistan'daki durum 50 yılı aşkın süredir devam ediyor.
• Her 10 mültecinin 8'inden fazlası (yüzde 85) gelişmekte olan ve genellikle terk etmek zorunda kaldıkları ülkeye komşu olan ülkelerde yaşıyor.
• Dünyada yerinden edilmiş insanların üçte ikisi toplamda 5 ülkeden geliyor: Suriye, Venezuela, Afganistan, Güney Sudan ve Myanmar.
• Küresel Eğilimler Raporu, Birleşmiş Milletler Filistin Mültecileri için Yardım Kuruluşu kapsamındaki Filistin'de yaşayan 5,6 milyon mülteci de dahil olmak üzere, tüm büyük yerinden edilmiş ve mülteci topluluklarını kapsıyor.
• 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında "kimseyi geride bırakma" ilkesi, BM İstatistik Komisyonu tarafından geçen yılın Mart ayında kabul edilen mültecilere dair yeni bir gösterge sayesinde artık açık şekilde mültecileri kapsıyor." (AÖ)
