Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi, 32. yıldönümünde, hak ve özgürlüklerde gerileme yaşandığına değindi ve buna karşı yapılabilecekleri sıraladı.
Dernek, kuruluşunun 32. yılı vesilesiyle dün yaptığı açıklamada, 10 maddelik tavsiye ve taleplerini şöyle ifade etti:
Kürt sorunu için barış süreci
* Türkiye’nin demokratikleşebilmesi için gerçek bir çatışma çözümü gerçekleştirmesi ve geçmişi ile yüzleşmesi gerekir. Türkiye’nin, Kürt sorununu kabul edip çözecek yeni bir barış sürecine ihtiyacı var.
* Türkiye’nin gerçek bir çatışma çözümü ile birlikte yeni ve demokratik bir Anayasaya ihtiyacı bulunuyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Modeli diye isimlendirilen değişikliklerin özelliği, anti demokratik tek kişi yönetimi olmasından ibaret.
Düşünce ve basın özgürlüğü
* İfade özgürlüğü demokrasinin temelidir. Düşünceyi açıklama ve basın özgürlüğü sağlanmadan demokrasiye giden yolun açılması olası gözükmüyor.
* Türkiye’de demokrasi ve insan haklarından yana güçlü bir toplumsal muhalefet var. Sosyal mücadele ile Türkiye’nin demokratikleşmesi sağlanabilir.
Sorunlarla yüzleşme
* Parlamenter demokratik sistemin inşası ve demokratikleşmesi mücadelesinin tek kişi yönetimi ile kesintiye uğraması oldukça büyük bir geriye gidiş. Siyasi iktidarın resmi ideolojiyi bu şekilde var edemeyeceğini anlaması ve her gelişmiş ülke gibi sorunlarla yüzleşmesi gerekir. Türkiye’nin sorunları demokratik sistem içerisinde çözülebilir.
Hukukun üstünlüğü
* Kuvvetler ayrılığı ilkesinin önemi kendisini bağımsız ve tarafsız yargıda gösterir. Hukukun üstünlüğü ilkesine uygun bir yargı yapılanması olmadan adaletin yerini bulması mümkün değildir.
* Türkiye’nin en önemli sorunlarından birisi devlet içi çete yapılanmalarının tasfiye edilmemiş olması. Kontrgerilla gerçeğinden sonra Fethullah Gülen örgütünün devlet içindeki varlığının askeri darbe girişimine kadar kendisini göstermesi tehlikenin ne kadar büyük olduğunu ortaya koydu. Ancak tasfiye edilen yapıların yerine yeni yasadışı yapılanmaların oluşmaması için demokratik yönetim şart.
Ekonomik ve sosyal haklar
* Otoriterleşme ile birlikte ekonomik ve sosyal haklardaki gerileme artarak devam etmektedir. İşçi ve emekçilerin haklarının verilmemesi için de otoriterleşmede ısrar edilmektedir. Bu dönem ekonomik ve sosyal hak mücadelesi artarak devam etmelidir.
* Türkiye’de insan hakları bilinci ve kültürünün gelişmesine oldukça önemli katkıları olan İHD’nin ve insan hakları savunucularının insan haklarını savunma hakkı kabul edilmeli. Hak savunucuları üzerindeki yargı yolu ile baskı politikasına son verilmeli.
OHAL’in kalıcı hale gelme endişesi
* Siyasi iktidar iki yıldır süren OHAL’i uzatmayarak kaldıracağını ilan etti ancak Meclis’e sunulan yasa teklifi ile OHAL’in kalıcı hale geleceği endişesi bulunuyor. Kalıcı OHAL rejiminden vazgeçilmeli.
* İnsan hakları savunucularının İHD çatısı altındaki 32 yıllık mücadelesi insan onuruna dayanan özgürlük, eşitlik, adalet ve barış talebi ile artarak devam edecek ve Türkiye’nin demokratik bir rejime kavuşması mücadelesi sürdürülecek.
98 hak savunucusu
İHD 31 yıl önce, 17 Temmuz 1986’da aralarında tutuklu-hükümlü yakınları, yazar, gazeteci, hekim, hukukçu, mimar, mühendis ve akademisyenlerin yer aldığı çeşitli meslek gruplarına mensup 98 hak savunucusu tarafından kuruldu:
Leman Fırtına, Şaziment Şulekoğlu, Melahat Sarptunalı, Ali Aydemir, Emil Galip Sandalcı, Arslan Başer Kafaoğlu, Murat Kadri Belge, F. Adalet Sümer, Şükran Ketenci, Gencay Gürsoy, M. Nuri Karacan, Adnan Çelik, Sennur F. Çelik, S. Özcan Öktem, Yücel Sayman, Ragıp Zarakolu, H. Alpay Kabacalı, O. Merih Sezen, Z. Ayla Akbal, Bekir Doğanay, Nebi Barlas, Ahmet H. Kırım, M. Ali Özpolat, Kemal İ. Keleşoğlu, Handan Koç, Gülizar Çağlayan, Didar Şensoy, Tahsin Şulekoğlu, Filiz Karakuş, M, İzzet Eray, Srap Yakut, Sacide Çekmeci, Recep Cüre, M. Oktay Akıncı, Mihriban Kırdök, Şükran Akın, Zarif Sel, Hüseyin Ekinci, Neriman Deniz, İbrahim Saydan, Rona Aybay, Aydın Aybay, Sadık Gürbüz, Osman Ergin, Vahide Açan, Işıl Özgentürk, Müşerref Toper, Mahmut Tali Öngören, Fatma Ümit Sezer, Ali Sirmen, Osman Öge, Mehmet Ali Aybar, Ercümennt Tahiroğlu, Aykut Başçıl, Şirin Tekeli, Niyazi Ağırnaslı, Haldun Özen, Yavuz Önen, Cahit Talas, Hıdır Göktaş, Güngör Aydın, Aydın Erdoğan, Jülide Gülizar, Ayşe Sirmen, Cevat Geray, M. Yücel Akıncı, Kazım Bayraktar, Vecihi Timuroğlu, Hüsnü Öndül, İbrahim Tezan, Zeki Tavşancıl, Ahmet Bozkurt Çağlar, Mehdi Bektaş, Fevzi Bahattin Argun, Ahmet Abakay, Nusret Fişek, İbrahim Açan, Ahmet Tahtakılıç, Veli Devecioğlu, Nevzat Helvacı, AkınBirdal, Fatma Çakır, İsmet Özdal Demirdöven, M. Emin Değer, Halit Çelenk, Gülten Akın, Erbil Tuşalp, İsmail Sami Çakmak, Ali Bozkurt, M. Suphi Gürsoytrak, Aziz Nesin, Haluk Bahri Gerger, Hamdi Konur, Hikmet Koçak, İbrahim Yetkin, Nurkut İnan, İsmet Pekdemir, Perihan Akçam. (AS)
