Azerbaycan'ın başkenti Bakü’de iki anarşist, 9 Mayıs günü Azerbaycan'ın eski Cumhurbaşkanı ve görevdeki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babası Haydar Aliyev’in heykelinin üzerine “Fuck the system!” ve “Kul bayramınız kutlu olsun!” yazdıkları için 10 Mayıs’ta gözaltına alındı. Eylemin hedefinde, ülkede her 10 Mayıs'ta Haydar Aliyev'in doğum günü şerefine kutlanan "Gül Bayramı" vardı.
Tutuklanan anarşistler Bayram Mammadov ve Qiyas Ibrahimov'un avukatı Elçin Sadiqov, müvekkillerinin gözaltında yoğun işkenceye maruz kaldığını, tecavüzle tehdit edildiğini, kendilerine polis zoruyla tuvalet temizletildiğini ve bu sırada polisin video kaydı yaptığını söyledi. Gözaltındayken bir generalin odasına götürülerek televizyon kameraları önünde heykelden özür dileyip çiçek bırakmaları şartıyla serbest bırakılabilecekleri söylenen Mammadov ile Ibrahimov'un ilk duruşmalarında kollarında görülen morluklar da avukatlarının dile getirdiği o yoğun işkencenin kanıtı olarak yorumlandı. Gözaltına alınmalarından birkaç gün sonra Mammadov ile Ibrahimov'un evlerinde yapılan aramada uyuşturucu bulunduğu iddia edilerek tutuklanmalarına karar verildi. Gül Bayramı'nı, "kul bayramı" yazılamasıyla protesto eden iki anarşist şimdi 12 yıl hapis cezasıyla karşı karşıya.
Mammadov ile Ibrahimov, ne tesadüftür ki Azerbaycan'da evinde uyuşturucu bulunan ilk muhalifler değil, görünen o ki, son da olmayacaklar. Sovyet döneminden kalma bu yöntem, Azerbaycan'da muhaliflere yönelik en sık başvurulan yollardan biri. Muhalifler kriminalize edilirken aynı zamanda itibarsızlaştırılıyor ve uzun yıllar hapis cezasına çarptırılıyor.
Avukat Sadiqov, Qiyas Ibrahimov'un evindeki arama sırasında annesinin gözü önünde eve uyuşturucu konulduğunu, Bayram Mammadov'un ailesinin ise arama sırasında içeri dahi alınmadığını söylüyor. İki gencin aileleri olan bitene tepkisini, "Kitap alacak birkaç manat bulmakta bile zorlanan bu gençlerin evlerinden nasıl olur da birkaç kilo uyuşturucu madde çıkar!" sözleriyle dile getiriyor. Avukat Elçin Sakiqov, geçtiğimiz günlerde evde bulunduğu ileri sürülen uyuşturucular üzerinde parmak izi tespiti yapılması için başvuruda bulundu, ancak henüz bu başvuruya olumlu bir yanıt alınabilmiş değil.
İki gencin başına gelenler Uluslararası Af Örgütü'nü da harekete geçirdi. Örgüt, Ibrahimov ve Mammadov'un serbest bırakılması ve işkence iddialarının soruşturulması talebiyle çağrıda bulundu.
Benzeri suçlamalarla 3 yıldır hapiste olan NİDA Vatandaş Hareketi’nden anarşist Muhammed Azizov, 140 siyasal tutsakla birlikte geçtiğimiz Mart ayında serbest bırakılmıştı. Mammadov ve Ibrahimov’un akıbetlerinin de Azizov gibi olma olasılığı yüksek; gerçekdışı suçlamalarla hapiste geçirilecek uzun yıllar.
İki gencin, (yazılama değil) uyuşturucu bulundurma suçlamasıyla tutuklanmalarının ardından, hazırlanacak iddianamenin tamamlanması için ilk aşamada dört aylık bir sürenin geçeceği, mahkemeye çıkarılmalarınınsa Eylül ayını bulabileceği belirtiliyor.
Azerbaycan yönetimi, her fırsatta bastırılan muhalefetin sesini, Ermenistan'la zaman zaman yoğunlaşan sınır çatışmalarını ve Dağlık Karabağ’daki işgali bahane ederek tümden kısmaya çalışıyor. Benzeri politikalar elbette Ermenistan tarafında da uygulanıyor. Savaş ve diktatörlük karşıtı bir perspektife sahip olan NİDA hareketi benzeri bağımsız muhalif hareketlerle siyasi tutsaklar konusu nedense Türkiye’deki sol ve muhalif kesimler tarafından bilinmiyor, ciddiye alınmıyor, hatta haberi değeri bile taşımıyor. Oysa Azerbaycan, Türkiye sağcılarının ve ülkücülerin insafına bırakılamayacak kadar değerli. Üstelik muhalefete yönelik süregiden baskılar da tabandan gelen sivil muhalefet hareketi de duyurulmayı ve dayanışmayı fazlasıyla hak ediyor.
Anarşistler, 28 Mayıs’ta İstanbul’daki Azerbaycan Konsolosluğu’nun önünde, tutsak iki eylemciyle dayanışma eylemi gerçekleştirdiler. Dayanışmayı daha da genişletmek, uydurma suçlamalarla karşı karşıya kalan anarşistlerin cezaevinden çıkmalarını çabuklaştırabilir. Bir umudumuz da bu vahim olayın, Azerbaycan'da yaşananların Türkiye'deki sol çevreler bakımından görünür hale gelmesine vesile olması. (BÖ/HK)
