Uluslararası Barış Delegasyonu'nun Türkiye İzlenimleri

Uluslararası Barış Delegasyonu Başkanı Essa Moossa, çözümün barışçıl müzakerelerden geçtiğini anlatırken, bu süreçte her iki tarafın da tavizde bulunması gerektiğine dikkat çekti.

Uluslararası Barış Delegasyonu, barış sürecinin yeniden başlatılmasına katkıda bulunmak amacıyla  15-17 Şubat tarihleri arasında Türkiye'ye ziyaret gerçekleştirdi. Adalet Bakanı, görüşme ve İmralı'ya ziyaret taleplerine yanıt vermedi.

Delegasyon üyeleri ziyarete dair izlenimlerini bugün İstanbul’da düzenlediği basın toplantısında aktardı.

Moosa: Barışı göremeyeceğime inanıyordum

Nelson Mandela hapishanedeyken avukatlığını yapan Essa Moosa, gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Moosa, barış sürecinin devamına dair perspektif olup olmadığına dair soruya Güney Afrika’da barışı göremeyeceğini düşündüğünü ancak tarihin kendisini yanlış çıkardığını anlattı.

“Dünyanın herhangi bir yerinde herhangi bir savaşın çözüm olacağına inanmıyorum. Savaşan tarafların bir masa etrafında bir araya gelmesiyle çözümün geleceğine inanıyorum.

“Henüz bir öğrenciyken, Taksim Meydanı’na benzer bir meydanda bir konuşmacı ‘Yaşadığımız süre içinde özgürlüğü göreceğiz’ diye slogan attı. Benim o zaman özgürlük hareketinin rejimi yok edebileceğine dair umudum yoktu. Özgürlüğü ve barışı göremeyeceğime inanıyordum ama tarih beni yanlış çıkardı.

“Öcalan gibi hapiste olan Mandela’nın özgürlüğe kavuşmasına şahit oldum. Ülkeden ayrılan politik sürgünlerin geri dönmesini, bir masa etrafında buluşup politik çözümler önermelerini beklemiyorduk.

“Bunun için her iki tarafın da tavizlerde bulunması gerekti. İnanmazdık ama politik çözümün mümkün olduğunu görüyoruz. Şimdi ülkemin anayasası da dünyanın en ileri anayasalarından görülebilir.”

“Çözüm, barışçıl müzakerelerden geçiyor”

Moosa, Türkiye’de sorunun çözümü için ve barış sürecinin devamı için de tek yolun barışçıl ve siyasi çözüm olduğuna vurgu yaptı:

“Şiddet seçenek değildir. Tarafların masada buluşması ve her türlü şiddetin önüne geçmek ve barışın tesisi için gerekirse her iki tarafın da taviz vererek politik müzakereler yapılması gerekir.

“Güney Afrika’da yaşadığımız tecrübeden kişisel olarak da söyleyebilirim. Mandela’nın cezaevinde olduğu yıllarda özgürlük güçlerinin rejim ordusunu yenme şansı yoktu. Rejimin de halkın büyük çoğunluğunun paylaştığı eşitlik, özgürlük ve onur mücadelesini yenme yolu yoktu.

“Elbette benzerlikler olsa da iki ülkedeki durum birbirinden farklı. Ama birbirimizin deneyimlerinden ders çıkarabileceğimizi düşünüyoruz.

“Gerek Türkiye gerek Suriye, gerekse dünyanın herhangi bir yerinde bu gibi sorunların çözümünün tüm tarafların içinde bulunduğu barışçıl müzakerelerden geçtiğini biliyoruz.”

“Önce Türkiye içindeki sorunlar çözülmeli”

Moosa, Öcalan’ın Suriye’de barışın tesisi için PYD ve Türkiye hükümeti arasında aracılık yapmasının mümkün olup olmadığına dair soruda öncelikle Türkiye içindeki sorunları çözmenin gerekliliğine vurgu yaptı.

“Türkiye’deki Kürt meselesi bağlamında Öcalan çok önemli bir politik aktör. Suriye dahil olmak üzere komşu ülkelerdeki barış süreci için Türkiye’deki sorunların çözülmesi Türkiye hükümeti ve Öcalan için güvenilirlik ve saygınlık meselesidir.

Türkiye hükümeti de Öcalan da Suriye dahil olmak üzere komşu ülkelerde barışın tesisi için önemli çabalar gösterebilir ama bunun için önce Türkiye içindeki sorunları çözmeleri gerekir.”

Delagasyon üyeleri anlatıyor

Erik Eiglad (New Compass Yayınları'ndan yazar ve çevirmen, Norveç): Türkiye bu soruna çözüm bulmak zorunda. Çözüm de birlikte ve ortak yaşamaktan geçiyor. Türkiye barış sürecini birlikte sürdürdüğü ortaklarını tanımalı, barış müzakereleri sürdürülmeli. Bu sorun Ortadoğu’nun olmaktan öte Türkiye’nin kendi sorunudur ve Türkiye kendi çözümünü üretmelidir.

Dimitri Roussopoulos (Uluslararası Sosyal Ekoloji Transnasyonal Enstitüsü kurucu ortağı, Kanada): Adalet Bakanı ile görüşebilseydik bir Kanada yurttaşı olarak kendisine geçtiğimiz dönem Türkiye’deki endişe verici kriz durumu için eylemler yapıldığını ve bu eylemlerin yeni hükümetin görüşlerini etkilediğini söylerdim. İki ülke arasında on yıllardır süren dostane ilişki günümüzde sarsılmakta.

Kanada’da çok uzun yıllardır birlikte yaşam için karşılıklı birbirimizin farklılıklarına saygı duyarak geliştirdiğimiz çözümler var bunların kriz zamanlarında öne çıkarılması faydalı olabilir.

Türkiye’de barış için yapılabilecek değerli çabalar var bunlar tüm bölgedeki durumu da etkileyecektir. Ama mevcut durumda hayli endişeliyiz.

Joe Ryan (Katolik rahip, Westminster Adalet ve Barış Komisyonu Başkanı, İngiltere): Barış sürecinin devamı için buradayım ve devam etmesini, Öcalan’ın serbest bırakılmasını diliyorum. Yeni süreç başlarsa bunun parçası olmaktan onur duyacağım.

Andrej Hunko (Alman Sol Parti Milletvekili, Almanya) : Almanya ve Türkiye  arasında iyi ilişkiler var ama sol partiler olarak Merkel’i eleştiriyoruz. Parlamentoda Türkiye’nin barış sürecine gösterdiği tepkilere karşı tepki oluşturuyoruz. Almanya’da parlamentoda eleştiri sesleri yükseliyor.Almanya ve diğer Avrupa ülkeleri barış süre için Türkiye ile ilişkilerini devam ettirmeli ve bunu geliştirmelidir.

Dr. Thomas Jeffry Milley (Cambridge Üniversitesi’nde siyasal sosyoloji dersleri okutmanı, Birleşik Krallık): Ben de meslektaşlarım gibi ABD ve Britanya'da Türkiye devletinin son zamanlarda çoğalan otoriter girişimleri karşısında duyulan tedirginliği dile getirmek istiyorum. Bu girişimler arasında özelikle üniversite öğretim üyelerinin, entelektüellerin ve medya mensuplarının devlet baskısı görmesi çok endişelendirici bir gelişme. 

Orta Doğu'ya hakim olan kaosa bakarsak, Türkiye'nin güney doğusundaki çatışmaların gerilmesi şu anda çok büyük bir tehlike. Türkiye Orta Doğu'daki bu kaosa adeta sürüklenmektedir. Türkiye devleti tarafından Suriye'deki Kürt güçlerine karşı duyulan düşmanlık ise tepki görmesi gereken başka bir ayrıntıdır. Bu Kürt güçleri şimdiye kadar Suriye'de IŞİD'e karşı savaşan en güvenilir güçlerdir.

Janet Biehl (Editör, ABD):  Eğer şiddete çekilme hali sürerse Türkiye güçlerinin Kürt güçlerini, Kürt güçlerinin de Türkiye güçlerini yeneceğini düşünmüyorum. Şiddetten fayda sağlanabileceğini düşünmüyorum.

Andrade Francisco Velasco (Ekvador Kültür Eski Bakanı): Günümüzde çok farklı ülkelerin temsilcilerinin Suriye’de barışın tesisi için müzakerelere dahil olduğunu görüyoruz. Sadece hükümetlerin temsilcilerinin değil toplumların da bir araya gelmesi önemli. Öcalan’ın özgürlüğünün kalıcı ve etkili barışın tesisi için önemli adım olacağına inanıyorum.

 (BK/VA)