Click here to read the article in English / Haberin İngilizcesi için buraya tıklayın.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk ve İnsan Haklarından Sorumlu Eş Genel Başkanı ve Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruda bulundu.
TIKLAYIN - AYM’DEN SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI BAŞVURUSUNA RET
Başvuruda, vatandaşların yaşam hakkı başta olmak üzere kişi özgürlüğü, sağlık, seyahat, haberleşme, ibadet, eğitim gibi temel hakların ihlal edildiği belirtildi.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki yaşam hakkı, 3. maddesindeki işkence, insanlık dışı ve onur kırıcı muamele yasağı, 5. maddesindeki özgürlük ve güvenlik hakkı, 13. maddesindeki etkili başvuru hakkının ihlaliyle ilgili karar verilmesi talep edildi.
Yasaklarda 122 sivil öldürüldü
Danış Beştaş’ın başvuru dilekçesinde şu bilgiler yer aldı:
“16 Ağustos - 21 Aralık arasında 7 ilde, 2014 nüfus sayımına göre toplam 1 milyon 299 bin 61 kişinin yaşadığı 18 ilçede toplam 54 kez süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasakları ilan edildi, en uzunu 21 gün sürdü.”
“Yasaklar toplamda 230 günü buldu ve 122 sivil yurttaş yaşamını yitirdi.”
“Siviller çoğu kez evlerine isabet eden kurşunla ya da yaralılarını beyaz bayraklarla hastaneye taşımaya çalışırken öldürüldü.”
Sokağa çıkma yasakları şu an Şırnak’ın Cizre ve Silopi, Mardin’in Nusaybin ve Dargeçit ile Diyarbakır’ın Sur ilçesinde sürüyor.
Ambulansa beyaz bayrakla giden de vuruldu
Dilekçede hak ihlallerine örnek olarak şunlar gösterildi:
* Cizre’de ilan edilen sokağa çıkma yasaklarında, aralarında rahatsızlanıp hastaneye götürülemediğinden dolayı ölen 35 günlük bebek, 7 çocuk annesi bir kadın ve yaşları 60 ila 80 arasında değişenler olmak üzere toplam 50 sivil katledildi.
* Yine Cizre’de 32 yaşındaki Güler Yamalak isimli 8 aylık hamile kadın, 20 Aralık Pazar günü, güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu evinin kapısında, karnından vurularak ağır yaralandı.
* Cizre’de ölen 50 kişi arasında bulunan 3 aylık Miray İnce de evinde, halasının kucağında kurşunla yaralandı. Onu hastaneye götürmeye çalışan 80 yaşındaki dedesi de elinde beyaz bayrakla ambulansa ulaşmaya çalışırken vurulup öldü.
* Sokağa çıkma yasağının olduğu bölgelerde bu kadar çok ölüm yaşanırken cenazelerin defnedilmesine izin verilmediği için cesetler çoğu kez evlerde muhafaza edilmeye çalışılıyor. 13 yaşında yaşamını yitiren Cemile Cağırga’nın cenazesi uzun süre derin dondurucuda saklandı.
* 9 Kasım’da ablukanın olmadığı bir bölgeye ağır yaralı olarak getirilen Yakup Sinbağ için Silvan Devlet Hastanesi’nden ambulans isteyen vekillerin talebi yerine getirilmedi. Polisler, HDP heyetinin yaralıyı emniyet binasına yakın bir yere getirmesi durumunda ambulansın hizmet verebileceğini söyledi. Ağır yaralı Sinbağ cenaze aracında HDP heyeti tarafından Emniyet binası önüne götürülürken hayatını kaybetti.
* Çoğu mahallede elektrik, telefon ve internet şebekelerinin kesik, gıda ve su ihtiyacının karşılanamadı, halk sağlık ve eğitim hizmeti alamadı.
* Sokağa çıkma yasakları esnasında ilköğretim ve lise düzeyindeki eğitim de sekteye uğramış olup okul çağındaki çocuklar ile gençlerin eğitim ve öğretim görme hakkı tamamıyla ihlal edildi.
Anayasa Mahkemesi reddetmişti
Meral Danış Beştaş, sokağa çıkma yasaklarının hak ihlali olduğu gerekçesiyle tedbir kararı için 15 Aralık’ta Anayasa Mahkemesine de başvurmuş, başvurusu 22 Aralık’ta reddedilmişti.
AYM ret kararında, benzer bir başvuruda “Şırnak Valiliği tarafından kamu düzeninin, halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması amacıyla sokağa çıkma yasağı ilan edilmesinin temelsiz olduğunun söylenemeyeceğine karar verdiğini” gerekçe gösterdi.
Ayrıca, Danış Beştaş’ın yasaktan bireysel olarak zarar görmediğini ileri sürdü. (AS)
