İç Güvenlik Paketi’nin kabulünün ardından Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu yönetmeliği de buna paralel olarak değiştirildi.
Yeni yönetmeliğe göre, “toplantı veya gösteride kimliği gizlemek amacıyla yüz kapatmak, üniformayı andırır giysiler giymek, bilye taşımak” yasak, sloganlar polisin iznine tabi.
Yönetmeliğe göre katılımcıların, “yetkili kolluk amirince istenen hususları yerine getirmesi ve çalışmalarına yardımcı olması” gerekiyor. Buna uymayan eylemcilere karşı polise, “topluluk dağılmazsa basınçlı ve/veya boyalı su veya diğer zor kullanma araçları ile zor kullanarak topluluğu belirlenen güzergahtan dağıtma” hakkı tanındı.
Bugün Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile şu değişiklikler öngörülüyor:
“Günlük yaşam” kriteri
Yönetmeliğin üçüncü maddesindeki değişiklikte, “Toplantı ve gösteri yürüyüşü yer ve güzergâhının her yıl Ocak ayında mahallin en büyük mülki amiri tarafından belirleneceği” yer aldı.
Bu yerler belirlenirken “Meclis’te grubu bulunan siyasi partilerin il ve ilçe temsilcileri ile güzergâhın geçeceği ilçe ve il belediye başkanlarının, en çok üyeye sahip üç sendikanın ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının il ve ilçe temsilcilerinin yazılı görüşlerinin alınması” gerekiyor.
Güzergahların, “kamu düzenini ve genel asayişi bozmayacak ve vatandaşların günlük yaşamını zorlaştırmayacak şekilde” belirleneceği ifade edildi.
Yüz kapatma yasağı |
Yönetmeliğin 9. maddesinin birinci fıkrasının e, f, g ve j bentleri şöyle değiştirildi: e) Ateşli silahlar veya havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar dahil patlayıcı maddeler veya her türlü kesici, delici aletler veya taş, sopa, demir ve lastik çubuklar, boğma teli veya zinciri, demir bilye ve sapan gibi bereleyici ve boğucu araçlar veya yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diğer her türlü zehirler veya her türlü sis, gaz ve benzeri maddeleri toplantı yerine sokmak isteyen kişileri önlemek, bu gibilerin varlığından güvenlik kuvvetlerini haberdar etmek, yakalanmalarına yardımcı olmak, f) Yasadışı örgüt ve topluluklara ait amblem ve işaret taşınarak veya bu işaret ve amblemleri üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyilerek veya kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen bez vesair unsurlarla örterek toplantı ve gösteri yürüyüşlerine katılan ve kanunların suç saydığı nitelik taşıyan afiş, pankart, döviz, resim, levha, araç ve gereçler taşıyarak veya bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazları ile yayınlayarak, toplantı ve gösteri yürüyüşüne katılmak isteyen kişileri önlemek amacıyla, bu gibilerin varlığından güvenlik kuvvetlerini haberdar etmek, yakalanmalarına yardımcı olmak, g) Halkı suç işlemeye özendirici konuşmaları önlemek, j) Toplantının ve gösteri yürüyüşünün kanunlara uygun yürütülmesi amacı ile yetkili kolluk amirince istenen hususları yerine getirmek ve çalışmalarına yardımcı olmak. |
İhtara gerek olmaksızın zor kullanma
Yönetmeliğin 10. Maddesindeki değişikliklerden biri şöyle:
Kanuna uygun olarak başlayan bir toplantı veya gösteri yürüyüşü, kanuna aykırı toplantı veya gösteri yürüyüşü hâline dönüşürse;
“Mahallin en büyük mülki amiri, yazılı veya acele hâllerde sonradan yazı ile teyit edilmek kaydıyla sözlü emirle, mahallin güvenlik amirlerini veya bunlardan birini görevlendirerek olay yerine gönderir.
Bu amir, topluluğa Kanuna uyularak dağılmalarını, dağılmazlarsa zor kullanılacağını ihtar eder. Topluluk dağılmazsa zor kullanılarak dağıtılır. Güvenlik kuvvetlerine karşı fiili saldırı veya mukavemet veya korudukları yerlere ve kişilere karşı fiili saldırı hali mevcutsa, ihtara gerek olmaksızın zor kullanılır.”
Basınçlı ve boyalı su |
Yönetmeliğin 16. maddesinin birinci fıkrasının e bendi şöyle değiştirildi: e) Kanuna uygun olarak başlayıp kanuna aykırı duruma dönüştüğü, düzenleme kurulu aracılığı ile topluluğa ilan edilmesine rağmen dağılmayan topluluğa, kanuna uyarak dağılmalarını dağılmazlarsa zor kullanılacağını ihtar etmek ve topluluk dağılmazsa basınçlı ve/veya boyalı su veya diğer zor kullanma araçları ile zor kullanarak topluluğu belirlenen güzergahtan dağıtmak, h) Kanuna aykırı olarak başlayan toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde olayı derhal mahallin en büyük mülki amirine haber vermekle beraber, mevcut imkanlarla gerekli tedbirleri alıp, topluluğa dağılmalarını, aksi durumda zor kullanılarak dağıtılacakları ihtarında bulunmak ve topluluk dağılmazsa basınçlı ve/veya boyalı su veya diğer zor kullanma araçları ile zor kullanarak dağıtmak. |
Polise kayıt hakkı
16. maddeyle polise eylemcileri kameraya kaydetme hakkı da tanındı:
“Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde, katılımcıların ve konuşmacıların ses ve görüntüleri kolluk tarafından yapıldığı belli olacak şekilde kaydedilebilir. Elde edilen kayıt ve görüntüler şüphelilerin ve suç delillerinin tespiti dışında bir amaçla kullanılamaz.” (AS)
