Demirel Döneminde 360 Kişi Gözaltında Kaybedildi

Bugün ölen 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in 90’lı yıllarda başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemlerde 360 kişi gözaltında kaybedildi.

Ayça Söylemez

Demirel Döneminde 360 Kişi Gözaltında Kaybedildi

* Fotoğraf: Abdurrahman Antakyalı / AA, Arşiv

Süleyman Demirel 90’lı yıllarda başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemlerde 360 kişi gözaltında kaybedildi. 9. Cumhurbaşkanı ve eski Başbakan Demirel bugün hayatını kaybetti.

Doğruyol Partisi (DYP) Genel Başkanı Demirel, Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanı Erdal İnönü ile birlikte koalisyonda anlaşarak 49. Hükümeti kurdu ve Kasım 1991'de başbakan oldu. Başbakanlığı dönemde 31 kişi gözaltında kaybedildi. Demirel’in cumhurbaşkanlığı döneminde gözaltında kaybedilenlerin sayısı 329.

Galatasaray Meydanı'nda buluşan kayıp yakınları 9 Ocak 2010’da yaptıkları açıklamada, “ölüm listelerini bizzat Süleyman Demirel verdiği itiraflarını” hatırlatarak Demirel kayıplarla ilgili yargılanmasını istemişti: “Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ‘Polisin elini soğutmayın’ buyurdu. Ve bütün hükümetleri döneminde gerçekten de polisin eli hiç soğumadı. ‘Kayıplar cebimde değil ki vereyim’ sözünün sahibi Demirel'i yargılayın.”

Hakikat Adalet Hafıza Merkezi zorla kaybedilenler veri tabanına göre, Demirel başbakan olduğu 20 Kasım 1991-16 Mayıs 1993 ile cumhurbaşkanı olduğu 16 Mayıs 1993-16 Mayıs 2000 arasında kaybedilenlerin isimleri şöyle:

Başbakan, 20 Kasım 1991 / 16 Mayıs 1993
Zorla kaybedilenler	Yer	Tarih
Ayhan Efeoğlu	İstanbul, Şişli	06.10.1992
Ayten Öztürk	Tunceli	27.07.1992
Emin Savgat ve Tahir Koçu	Şırnak,Cizre	01.02.1993
Hasan Kaya ve Metin Can	Elazığ	21.02.1993
Mehmet Ertak	Şırnak	20.08.1992
Hüsamettin Yaman ve Soner Gül	İstanbul,Fatih	05.05.1992
İlhan Bilir	Şırnak	01.01.1992
Ömer Sulmaz	Şırnak,Cizre	01.01.1993
Ramazan Özalp	Şırnak,Cizre	01.01.1993
Hasan Gülünay	İstanbul	20.07.1992
Ahmet Şahin	Diyarbakır,Lice	18.03.1993
Mehmet Nezir Duman	Şırnak,İdil	13.02.1993
Abdullah Buluter ve Sadık Ekin	Batman	01.01.1993
Cemal Özkurt ve Ömer Güven	Şırnak	26.02.1993
Hüseyin Eser	Mardin,Midyat	19.12.1992
Hüseyin Temurtaş	Şırnak,Güçlükonak	01.01.1992
Nezir Acar	Mardin,Dargeçit	08.04.1992
Necat Türk, Rıda Yavuz ve Serhat Bilen	Mardin,Derik	15.08.1992
Mehmet Tan	Şırnak	15.12.1992
Namık Erkek	Mersin	19.12.1992
Abdulhakim Tanrıverdi	Şırnak,Cizre	01.04.1993
Nadir Nayci	Şırnak,Cizre	01.01.1993
Agit Akipa ve İbrahim Demir	Şırnak,İdil	12.12.1991
Ahmet Berek	Şırnak,Cizre	01.01.1993
Cumhurbaşkanı, 15 May 1993/16 May 2000
Zorla kaybedilenler	Yer	Tarih
Ahmet Ürün	Şırnak	14.04.1996
Ahmet Yetişen	Batman	14.11.1994
Ali Efeoğlu	İstanbul,Pendik	05.01.1994
Ali İhsan Çiçek ve Tahsin Çiçek	Diyarbakır,Lice	10.05.1994
Ali Müldür	Şırnak,Silopi	01.01.1994
Ali Tekdağ	Diyarbakır	13.11.1994
Atilla Osmanoğlu	Diyarbakır	25.03.1996
Ayşenur Şimşek	Ankara	24.01.1995
Cemal Kavak	Diyarbakır	24.04.1996
Cemile Şarlı ve Ramazan Şarlı	Bitlis,Tatvan	24.12.1993
Cezayir Örhan, Hasan Örhan ve Mehmet Selim Örhan	Diyarbakır,Kulp	24.05.1994
Derviş Özalp	Şırnak,Cizre	10.02.1994
Ebubekir Dayan	Şırnak,Cizre	17.01.1994
Emin Altan	Diyarbakır	07.04.1996
Emin Kaya	Şırnak,Güçlükonak	01.01.1994
Enver Akan	Mardin,Dargeçit	15.10.1998
Fahriye ve Mahmut Mordeniz	Diyarbakır	28.11.1996
Ferhat Tepe	Bitlis	28.07.1993
Fethi Ildır	Şırnak,Cizre	01.09.1993
Fethi Yıldırım	Şanlıurfa,Viranşehir	05.01.1994
Fettah Erden	Şırnak,Güçlükonak	01.04.1994
Fikri Özgen	Diyarbakır	27.02.1997
Hasan Aydoğan, M. Ali Mandal, Metin Andaç ve Neslihan Uslu	İzmir,Çeşme	31.03.1998
Hasan Bayram, Raşit Demirhan ve Sabri Akdoğan	Diyarbakır,Lice	01.05.1994
Hasan Ocak	İstanbul	21.03.1995
Hazım Ünver	Şırnak,Silopi	01.10.1996
Hüseyin Demir	Şırnak,Silopi	26.09.1994
Hüseyin Koku	Kahramanmaraş,Elbistan	20.10.1994
İbrahim Adak ve Mehmet Gürri Özer	Şırnak,Cizre	01.02.1994
İhsan Haran	Diyarbakır	24.12.1994
İkram İpek, Servet İpek ve Seyithan Yolur	Diyarbakır,Lice	18.05.1994
İlyas Eren	Diyarbakır	11.03.1997
Kenan Bilgin	Ankara	12.09.1994
Kerevan İrmez	Şırnak,Silopi	19.10.1995
Kuddusi Adıgüzel ve Mirze Ateş	Diyarbakır,Kulp	15.03.1994
Lokman Akay	Şırnak,Cizre	06.11.1995
Mahrem Tanrıverdi ve Mehmet Tanrıverdi	Diyarbakır,Lice	06.05.1994
Mehmet Faysal Ötün	Mardin,Derik	02.10.1994
Mehmet Salim Acar	Diyarbakır,Bismil	20.08.1994
Mehmet Şah Şeker	Diyarbakır,Bismil	09.10.1999
Mehmet Şerif Avşar	Diyarbakır	22.04.1994
Mehmet Toru ve Resul Erdoğan	Şırnak,Güçlükonak	23.04.1994
Mehmet Elçi ve Mehmet Turay	Şırnak,Cizre	05.02.1994
Muhsin Taş	Şırnak,Cizre	14.10.1993
Mehmet İlbasan ve Mustafa Aydın	Şırnak,Cizre	01.08.1994
Nezir Tekçi	Hakkari,Yüksekova	01.04.1995
Orhan Yakar	Bingöl	17.11.1996
Osman Kayar	Şırnak,Silopi	15.05.1994
Ramazan Bilir	Şırnak	01.01.1995
Önder (Ender) Toğcu	Diyarbakır	29.11.1994
Piro Ay	Mardin,Derik	17.05.1994
Ramazan Elçi	Şırnak,Cizre	01.02.1994
Recai Aydın	Diyarbakır	02.07.1994
Sadık Ulumaskan ve Seyithan Ulumaskan	Şanlıurfa	04.12.1997
Abdurrahman Olcay, Abdurrahman Coşkun, Davut Altınkaynak, Hikmet Kaya, Mehmet Emin Aslan, Nedim Akyön, Seyhan Doğan ve Süleyman Seyhan	Mardin,Dargeçit	29.10.1995
Süleyman Durgut	Şırnak,Cizre	14.07.1994
Süleyman Şık	Şırnak,Silopi	01.01.1994
Bilal Batırır	Mardin,Dargeçit	08.03.1996
Şeyhmuz Yavuz	Diyarbakır	11.03.1994
Tahir Macartay ve Veysi Başar	Şırnak,İdil	22.07.1993
Nihat Aydoğan	Mardin,Midyat	01.11.1994
Yusuf Nergiz	Diyarbakır,Kulp	03.10.1997
Ali İhsan Dağlı	Diyarbakır,Silvan	14.04.1995
Fehmi Tosun ve Hüseyin Aydemir	İstanbul	19.10.1995
Ahmet Üstün	Şırnak,Cizre	01.04.1994
Abdülkerim Kalkan	Şırnak,Cizre	01.05.1994
Ebubekir Aras	Şırnak,Cizre	13.07.1994
Ahmet Bulmuş	Şırnak,Cizre	01.04.1994
Kemal Mubariz	Mardin,Nusaybin	01.02.1994
Hasan Baykura	Şırnak,Cizre	01.12.1993
İzzettin Acet ve Mehmet Emin Kaynar	Şırnak,Cizre	28.10.1994
Mehmet Acar	Şırnak,Cizre	01.02.1994
Bedri Berek	Şırnak,Cizre	01.01.1994
Nazım Babaoğlu	Şanlıurfa,Siverek	12.03.1994
Halit Özdemir, Hamdo Şimşek, Hükmet Şimşek, İbrahim Akıl, Mehmet Salih Demirhan ve Şemdin Cülaz	Şırnak,Silopi	14.06.1993
Ali Karagöz	Şırnak,Cizre	27.12.1993
Abdullah Efelti	Şırnak,Silopi	24.02.1995
Mehmet Fındık, Ömer Fındık ve Ömer Kartal	Şırnak,Silopi	31.12.1995
Kasım Alpsoy	Adana	18.05.1994
Nazım Gülmez	Tunceli,Hozat	14.10.1994
Hamza Arslanoğlu	Diyarbakır,Lice	01.10.1995
İhsan Arslan	Şırnak,Cizre	27.12.1993
Şefik Geçgel	Şanlıurfa,Siverek	11.11.1993
Yahya Yakut	Mardin,Midyat	05.09.1993
Turgut Yenisoy	Diyarbakır,Bismil	04.10.1994
Hacı Şili	Şırnak,Güçlükonak	20.12.1993
Edip Çelik ve İbrahim Çelik	Batman	10.07.1994
Hüseyin Taşkaya	Şanlıurfa,Siverek	06.12.1993
Vejdin Avcıl	Mardin,Derik	12.06.1994
Abdulgani Dağ	Mardin,Nusaybin	23.07.1994
Salih Çalık ve Sinan Fidan	Diyarbakır,Kocaköy	06.06.1994
Abdurrahim Demir	Mardin,Kızıltepe	17.08.1995
Nureddin Yalçınkaya ve Şemsettin (Nejat) Yalçınkaya	Mardin,Kızıltepe	01.01.1995
Üzeyir Kurt	Diyarbakır,Bismil	25.11.1993
Adil Ölmez	Şırnak,Cizre	01.04.1995
Mustafa Sayğı (Saygı)	Şanlıurfa,Suruç	03.06.1994
Mehmet Zeki Yılmaz	Hakkari,Yüksekova	22.02.1994
Ahmet Yaman	Şırnak,Uludere	01.07.1995
Edip Aksoy ve Orhan Cingöz	Diyarbakır	07.06.1995
Abdulbaki Birlik, Kemal Birlik, Zeki Alabalık ve Zübeyir Birlik	Mardin,Kızıltepe	29.03.1995
Abdulbaki Işık	Diyarbakır	28.10.1995
Abdulselam Çelik	Diyarbakır	06.11.1997
Fehmi Akyürek ve Ramazan Ayhan	Diyarbakır	26.10.1995
Ahmet Özdemir, Ahmet Özer, Bahri Esenboğa, Fikri Şen ve İlhan İbak	Şırnak,Güçlükonak	13.08.1994
Ali Bulut, Ekrem Bulut, Fahri Bulut, Mustafa Bulut ve Ramazan Bulut	Diyarbakır,Lice	13.05.1994
Aydın Esmer	Muş	14.09.1999
Bahri Kağanaslan	Diyarbakır	29.10.1993
Bedri Alağam (Algan)	Diyarbakır	25.01.1995
Ahmet Biçimli	Diyarbakır,Silvan	20.09.1994
Cemal ve Yaşar Göksel	Şanlıurfa,Viranşehir	11.02.1995
Halil Yiğit	Şanlıurfa	30.11.1995
Mehmet Şen	Gaziantep,Nizip	26.03.1994
Bahri Budak ve Metin Budak	Diyarbakır,Lice	30.05.1994
Ali Uçar	Batman,Gercüş	09.07.1997
Aydın Ay	Batman	10.07.1993
Abdulvahap Ateş	Mardin,Kızıltepe	14.06.1994
Ahmet Eğitmiş	Bingöl	22.05.1998
Fahri Balyeci	Diyarbakır	26.09.1996
Hasan Esenboğa	Şırnak,Cizre	25.12.1994
Mahmut Önerarı	Diyarbakır,Lice	08.12.1996
Ramazan Tekin ve Şirin Bayram	Diyarbakır,Kulp	01.11.1996
Casim Paksoy	Şırnak,Uludere	13.09.1994
Faik Kevci	Şanlıurfa,Viranşehir	08.12.1993
Selahattin Gümürcü	Diyarbakır,Bağlar	25.11.1996
Osman Buluttekin	Diyarbakır,Kulp	23.08.1995
İzzet Tuğal	Diyarbakır,Lice	19.11.1995
Mehmet Can Ayşin	Diyarbakır,Lice	08.05.1994
Zeynel Kürsep	Batman	24.03.1994
Hüseyin Sevim ve İskender Sevim	Batman	05.09.1993
Mehmet Emin Özalp ve Nurettin Erşek	Şırnak,İdil	25.09.1994
Mahmut Demirel (Demirer)	Batman	02.04.1994
Fahri Kusun	Diyarbakır	26.07.1995
Tevfik (Teyfik) Kusun	Diyarbakır	29.11.1996
Resul Saçan	Batman	09.08.1994
İsa Gök	Batman	12.06.1994
İsmail Ağaya	Batman	29.05.1994
Abdülkerim Akti ve Ramazan Akti	Mardin,Midyat	01.12.1994
Mehmet Şah İkincisoy	Diyarbakır	22.11.1993
Mehmet Mungan	Şırnak,Silopi	18.03.1998
Mehmet Emin Doğru	Batman	23.11.1993
Abdullatif Yağızay	Mardin,Nusaybin	01.11.1995
Ali Gündüz, Fatih Kaya ve Mustafa Kaya	Batman	16.09.1998
Mehmet Arıcı, Muhsin Güngör, Hasan Muhammet Hasan (Iraklı), Nevzat Hasan Muhammet Ahmet (Iraklı), Şahuvan Muhammet Emin (Iraklı), Salih Latif Muhammet Hasan (Iraklı) ve Suran Sabır Muhammet Emin (Iraklı)	Hakkari,Şemdinli	28.09.1999
Murat Yıldız	İzmir,Bornova	23.02.1995
Düzgün Tekin	İstanbul,Bağcılar	21.10.1995
Eyüp Karabey ve Mahir Karabey	Hakkari,Çukurca	26.12.1995
Mehmet Ay, Necati Aydın ve Ramazan Keskin	Diyarbakır	04.04.1994
Murat Aslan	Diyarbakır	10.06.1994
Mehmet Yaşar	Hakkari,Yüksekova	28.02.1994
Mehmet Güler	Silvan,Batman	01.12.1997
Erdoğan Şakar	İstanbul,Şişli	13.08.1993
Mehmet Zeki Doğan	Hakkari,Çukurca	07.06.1994
Servet Aslan ve Şahabettin Latifeci	Diyarbakır	04.09.1994
Ali Can Öner, Mahmut Acar, Mehmet Emin Bingöl ve Yakup Tetik	Muş	01.11.1993
Naif Demir	Hakkari,Çukurca	06.03.1995
Abdulkadir Çelikbilek	Diyarbakır	14.12.1994
Çayan Çiçek	Diyarbakır,Lice	27.05.1994
Selami Çiçek	Şırnak,Cizre	10.06.1994
Mahmut Abak ve Mehmet Emin Abak	Mardin,Kızıltepe	15.01.1995
Abdurrahman Abi ve Süleyman Abak	Mardin,Kızıltepe	20.11.1994
Ahmet Kalpar	Şanlıurfa,Siverek	07.12.1993
Yusuf Tunç	Mardin,Kızıltepe	09.02.1994
Ömer Ölker	Şırnak,İdil	15.04.1994
Mustafa Erzik	Batman,Sason	01.05.1994
Yılmaz Gümüş	Batman	21.10.1993
Halis Kılıç, Metin Karsüt (Karsu) ve Mehmet	Diyarbakır,Silvan	10.03.1994
Sabah Oruç	Diyarbakır,Bismil	13.02.1996
Mursal Zeyrek	Şırnak,Silopi	26.05.1994
Selahattin Akbulut	Diyarbakır,Bismil	21.06.1995
Servet Bayram	Diyarbakır,Hazro	08.07.1995
Mehmet Şirin Maltu	Batman,Kozluk	31.01.1995
Ahmet Dansık, Mehmet Dansık ve Yusuf Kalenderoğlu	Şırnak,Silopi	22.02.1995
Abdullah Özdemir ve İzzet Padır	Şırnak,Silopi	06.06.1994
Selahattin Bilen	Şırnak,Silopi	01.10.1995
Abdulaziz Gasyak, Ömer Candoruk, Süleyman Gasyak ve Yahya Akman	Şırnak,Cizre	06.03.1994
Hasan Ergül	Şırnak,Silopi	23.05.1995
Halil Birlik ve Mehmet Bilgeç	Şırnak,Silopi	07.11.1996
Ahmet Çakıcı	Diyarbakır,Hazro	08.11.1993
Deham Günay	Şırnak,Silopi	11.07.1997
Hakkı Kaya	Diyarbakır	16.11.1996
Kamil Bilgeç	Şırnak,Silopi	27.11.1995
İsa Efe	Mardin,Derik	09.07.1996
Mehdi Akdeniz	Diyarbakır,Kulp	20.02.1994
Mehmet Özdemir	Diyarbakır,Sur	26.12.1997
Şemsettin Yurtseven, Mikdat Özeken ve Münür Sarıtaş	Hakkari,Yüksekova	27.10.1995
Zeki ve İlyas Diril	Şırnak,Beytüşşebap	13.05.1994
Ramazan Yazıcı	Diyarbakır	22.11.1996
Zozan Eren ve Orhan Eren	Diyarbakır	26.09.1997
Talat Türkoğlu	Edirne	01.04.1996
Süleyman Soysal	Şırnak,Silopi	29.11.1995
İsmail Bahçeci	İstanbul	24.12.1994
Rıdvan Karakoç	İstanbul	01.03.1995
Cemal Geren	Şırnak,Cizre	01.01.1994
Ahmet Şayık ve Mehmet Ömeroğlu	Şırnak,Silopi	07.01.1994
Halil Alpsoy	İstanbul,Küçükçekmece	01.01.1994
Abdo Yamık, Bahri Şimşek, Behçet Tutuş, Celal Aziz Aydoğdu, Hasan Avar, Mehmet Salih Akdeniz,Mehmet Şah Atala, Mehmet Şerif Avar, Nesrettin Yerlikaya, Ümit Taş, Turan Demir	Diyarbakır,Kulp	01.10.1993
Abdulhamit Düdük	Şırnak,Cizre	16.07.1994
Abdullah Canan	Hakkari,Yüksekova	17.01.1996
Abdullah Düşkün	Şırnak,Cizre	01.05.1994
Abdullah İnan, Aşur Seçkin, Casım Çelik, Cemal Sevli, Hayrullah Öztürk, Hurşit Taşkın, Kemal İzci, Mirhaç Çelik, Naci Şengül, Salih Şengül, Seddık Şengül, Reşit Sevli ve Yusuf Çelik	Hakkari,Şemdinli	24.07.1994
Abdullah Turğut	Şırnak,Silopi	01.11.1995
Abdulvahap Timurtaş	Şırnak,Silopi	14.08.1993
Abdurrahman Hoca Şuho, Salih Yusuf Tahir ve Süleyman Halil Teli	Şırnak,Silopi	30.11.1995
Abdurrahman Yılmaz	Şırnak,Cizre	01.02.1994
Abidin Pulat ve Sabri Pulat	Şırnak,Silopi	01.10.1995
Abdurrezzak Binzet	Şırnak,Silopi	16.07.1997
Ahmet Bozkır, Halit Ertuş, Lokman Kaya, Selahattin Aşkan ve Süleyman Tekin	Hakkari	26.08.1996
Ahmet Er	Hakkari,Çukurca	14.07.1995
Ahmet Sanır	Şırnak	01.03.1994
Ahmet Şen	Şırnak,Güçlükonak	01.01.1994

(AS/HK)

Süleyman Demirel gözaltında kayıplar zorla kaybetmeler

Ayça Söylemez

[email protected]

tüm yazıları

Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü mezunu. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji bölümünde yüksek lisans yaptı. Marmara Üniversitesi İletişim Bilimleri’nde doktora yapıyor. Vatan, Akşam, HaberTürk ve Hürriyet gazetelerinin yazıişleri ve dış haberler bölümünde çalıştı. Güncel Hukuk dergisinde yazıları yayınlandı. BirGün’de Anonim adlı köşeyi yazıyor. 2011’den bu yana bianet’te İnsan Hakları Editörü.