* Fotoğraf: Abdurrahman Antakyalı / AA, Arşiv
Süleyman Demirel 90’lı yıllarda başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemlerde 360 kişi gözaltında kaybedildi. 9. Cumhurbaşkanı ve eski Başbakan Demirel bugün hayatını kaybetti.
Doğruyol Partisi (DYP) Genel Başkanı Demirel, Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanı Erdal İnönü ile birlikte koalisyonda anlaşarak 49. Hükümeti kurdu ve Kasım 1991'de başbakan oldu. Başbakanlığı dönemde 31 kişi gözaltında kaybedildi. Demirel’in cumhurbaşkanlığı döneminde gözaltında kaybedilenlerin sayısı 329.
Galatasaray Meydanı'nda buluşan kayıp yakınları 9 Ocak 2010’da yaptıkları açıklamada, “ölüm listelerini bizzat Süleyman Demirel verdiği itiraflarını” hatırlatarak Demirel kayıplarla ilgili yargılanmasını istemişti: “Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ‘Polisin elini soğutmayın’ buyurdu. Ve bütün hükümetleri döneminde gerçekten de polisin eli hiç soğumadı. ‘Kayıplar cebimde değil ki vereyim’ sözünün sahibi Demirel'i yargılayın.”
Hakikat Adalet Hafıza Merkezi zorla kaybedilenler veri tabanına göre, Demirel başbakan olduğu 20 Kasım 1991-16 Mayıs 1993 ile cumhurbaşkanı olduğu 16 Mayıs 1993-16 Mayıs 2000 arasında kaybedilenlerin isimleri şöyle:
Başbakan, 20 Kasım 1991 / 16 Mayıs 1993 | ||
Zorla kaybedilenler | Yer | Tarih |
| Ayhan Efeoğlu | İstanbul, Şişli | 06.10.1992 |
| Ayten Öztürk | Tunceli | 27.07.1992 |
| Emin Savgat ve Tahir Koçu | Şırnak,Cizre | 01.02.1993 |
| Hasan Kaya ve Metin Can | Elazığ | 21.02.1993 |
| Mehmet Ertak | Şırnak | 20.08.1992 |
| Hüsamettin Yaman ve Soner Gül | İstanbul,Fatih | 05.05.1992 |
| İlhan Bilir | Şırnak | 01.01.1992 |
| Ömer Sulmaz | Şırnak,Cizre | 01.01.1993 |
| Ramazan Özalp | Şırnak,Cizre | 01.01.1993 |
| Hasan Gülünay | İstanbul | 20.07.1992 |
| Ahmet Şahin | Diyarbakır,Lice | 18.03.1993 |
| Mehmet Nezir Duman | Şırnak,İdil | 13.02.1993 |
| Abdullah Buluter ve Sadık Ekin | Batman | 01.01.1993 |
| Cemal Özkurt ve Ömer Güven | Şırnak | 26.02.1993 |
| Hüseyin Eser | Mardin,Midyat | 19.12.1992 |
| Hüseyin Temurtaş | Şırnak,Güçlükonak | 01.01.1992 |
| Nezir Acar | Mardin,Dargeçit | 08.04.1992 |
| Necat Türk, Rıda Yavuz ve Serhat Bilen | Mardin,Derik | 15.08.1992 |
| Mehmet Tan | Şırnak | 15.12.1992 |
| Namık Erkek | Mersin | 19.12.1992 |
| Abdulhakim Tanrıverdi | Şırnak,Cizre | 01.04.1993 |
| Nadir Nayci | Şırnak,Cizre | 01.01.1993 |
| Agit Akipa ve İbrahim Demir | Şırnak,İdil | 12.12.1991 |
| Ahmet Berek | Şırnak,Cizre | 01.01.1993 |
Cumhurbaşkanı, 15 May 1993/16 May 2000 | ||
| Zorla kaybedilenler | Yer | Tarih |
| Ahmet Ürün | Şırnak | 14.04.1996 |
| Ahmet Yetişen | Batman | 14.11.1994 |
| Ali Efeoğlu | İstanbul,Pendik | 05.01.1994 |
| Ali İhsan Çiçek ve Tahsin Çiçek | Diyarbakır,Lice | 10.05.1994 |
| Ali Müldür | Şırnak,Silopi | 01.01.1994 |
| Ali Tekdağ | Diyarbakır | 13.11.1994 |
| Atilla Osmanoğlu | Diyarbakır | 25.03.1996 |
| Ayşenur Şimşek | Ankara | 24.01.1995 |
| Cemal Kavak | Diyarbakır | 24.04.1996 |
| Cemile Şarlı ve Ramazan Şarlı | Bitlis,Tatvan | 24.12.1993 |
| Cezayir Örhan, Hasan Örhan ve Mehmet Selim Örhan | Diyarbakır,Kulp | 24.05.1994 |
| Derviş Özalp | Şırnak,Cizre | 10.02.1994 |
| Ebubekir Dayan | Şırnak,Cizre | 17.01.1994 |
| Emin Altan | Diyarbakır | 07.04.1996 |
| Emin Kaya | Şırnak,Güçlükonak | 01.01.1994 |
| Enver Akan | Mardin,Dargeçit | 15.10.1998 |
| Fahriye ve Mahmut Mordeniz | Diyarbakır | 28.11.1996 |
| Ferhat Tepe | Bitlis | 28.07.1993 |
| Fethi Ildır | Şırnak,Cizre | 01.09.1993 |
| Fethi Yıldırım | Şanlıurfa,Viranşehir | 05.01.1994 |
| Fettah Erden | Şırnak,Güçlükonak | 01.04.1994 |
| Fikri Özgen | Diyarbakır | 27.02.1997 |
| Hasan Aydoğan, M. Ali Mandal, Metin Andaç ve Neslihan Uslu | İzmir,Çeşme | 31.03.1998 |
| Hasan Bayram, Raşit Demirhan ve Sabri Akdoğan | Diyarbakır,Lice | 01.05.1994 |
| Hasan Ocak | İstanbul | 21.03.1995 |
| Hazım Ünver | Şırnak,Silopi | 01.10.1996 |
| Hüseyin Demir | Şırnak,Silopi | 26.09.1994 |
| Hüseyin Koku | Kahramanmaraş,Elbistan | 20.10.1994 |
| İbrahim Adak ve Mehmet Gürri Özer | Şırnak,Cizre | 01.02.1994 |
| İhsan Haran | Diyarbakır | 24.12.1994 |
| İkram İpek, Servet İpek ve Seyithan Yolur | Diyarbakır,Lice | 18.05.1994 |
| İlyas Eren | Diyarbakır | 11.03.1997 |
| Kenan Bilgin | Ankara | 12.09.1994 |
| Kerevan İrmez | Şırnak,Silopi | 19.10.1995 |
| Kuddusi Adıgüzel ve Mirze Ateş | Diyarbakır,Kulp | 15.03.1994 |
| Lokman Akay | Şırnak,Cizre | 06.11.1995 |
| Mahrem Tanrıverdi ve Mehmet Tanrıverdi | Diyarbakır,Lice | 06.05.1994 |
| Mehmet Faysal Ötün | Mardin,Derik | 02.10.1994 |
| Mehmet Salim Acar | Diyarbakır,Bismil | 20.08.1994 |
| Mehmet Şah Şeker | Diyarbakır,Bismil | 09.10.1999 |
| Mehmet Şerif Avşar | Diyarbakır | 22.04.1994 |
| Mehmet Toru ve Resul Erdoğan | Şırnak,Güçlükonak | 23.04.1994 |
| Mehmet Elçi ve Mehmet Turay | Şırnak,Cizre | 05.02.1994 |
| Muhsin Taş | Şırnak,Cizre | 14.10.1993 |
| Mehmet İlbasan ve Mustafa Aydın | Şırnak,Cizre | 01.08.1994 |
| Nezir Tekçi | Hakkari,Yüksekova | 01.04.1995 |
| Orhan Yakar | Bingöl | 17.11.1996 |
| Osman Kayar | Şırnak,Silopi | 15.05.1994 |
| Ramazan Bilir | Şırnak | 01.01.1995 |
| Önder (Ender) Toğcu | Diyarbakır | 29.11.1994 |
| Piro Ay | Mardin,Derik | 17.05.1994 |
| Ramazan Elçi | Şırnak,Cizre | 01.02.1994 |
| Recai Aydın | Diyarbakır | 02.07.1994 |
| Sadık Ulumaskan ve Seyithan Ulumaskan | Şanlıurfa | 04.12.1997 |
| Abdurrahman Olcay, Abdurrahman Coşkun, Davut Altınkaynak, Hikmet Kaya, Mehmet Emin Aslan, Nedim Akyön, Seyhan Doğan ve Süleyman Seyhan | Mardin,Dargeçit | 29.10.1995 |
| Süleyman Durgut | Şırnak,Cizre | 14.07.1994 |
| Süleyman Şık | Şırnak,Silopi | 01.01.1994 |
| Bilal Batırır | Mardin,Dargeçit | 08.03.1996 |
| Şeyhmuz Yavuz | Diyarbakır | 11.03.1994 |
| Tahir Macartay ve Veysi Başar | Şırnak,İdil | 22.07.1993 |
| Nihat Aydoğan | Mardin,Midyat | 01.11.1994 |
| Yusuf Nergiz | Diyarbakır,Kulp | 03.10.1997 |
| Ali İhsan Dağlı | Diyarbakır,Silvan | 14.04.1995 |
| Fehmi Tosun ve Hüseyin Aydemir | İstanbul | 19.10.1995 |
| Ahmet Üstün | Şırnak,Cizre | 01.04.1994 |
| Abdülkerim Kalkan | Şırnak,Cizre | 01.05.1994 |
| Ebubekir Aras | Şırnak,Cizre | 13.07.1994 |
| Ahmet Bulmuş | Şırnak,Cizre | 01.04.1994 |
| Kemal Mubariz | Mardin,Nusaybin | 01.02.1994 |
| Hasan Baykura | Şırnak,Cizre | 01.12.1993 |
| İzzettin Acet ve Mehmet Emin Kaynar | Şırnak,Cizre | 28.10.1994 |
| Mehmet Acar | Şırnak,Cizre | 01.02.1994 |
| Bedri Berek | Şırnak,Cizre | 01.01.1994 |
| Nazım Babaoğlu | Şanlıurfa,Siverek | 12.03.1994 |
| Halit Özdemir, Hamdo Şimşek, Hükmet Şimşek, İbrahim Akıl, Mehmet Salih Demirhan ve Şemdin Cülaz | Şırnak,Silopi | 14.06.1993 |
| Ali Karagöz | Şırnak,Cizre | 27.12.1993 |
| Abdullah Efelti | Şırnak,Silopi | 24.02.1995 |
| Mehmet Fındık, Ömer Fındık ve Ömer Kartal | Şırnak,Silopi | 31.12.1995 |
| Kasım Alpsoy | Adana | 18.05.1994 |
| Nazım Gülmez | Tunceli,Hozat | 14.10.1994 |
| Hamza Arslanoğlu | Diyarbakır,Lice | 01.10.1995 |
| İhsan Arslan | Şırnak,Cizre | 27.12.1993 |
| Şefik Geçgel | Şanlıurfa,Siverek | 11.11.1993 |
| Yahya Yakut | Mardin,Midyat | 05.09.1993 |
| Turgut Yenisoy | Diyarbakır,Bismil | 04.10.1994 |
| Hacı Şili | Şırnak,Güçlükonak | 20.12.1993 |
| Edip Çelik ve İbrahim Çelik | Batman | 10.07.1994 |
| Hüseyin Taşkaya | Şanlıurfa,Siverek | 06.12.1993 |
| Vejdin Avcıl | Mardin,Derik | 12.06.1994 |
| Abdulgani Dağ | Mardin,Nusaybin | 23.07.1994 |
| Salih Çalık ve Sinan Fidan | Diyarbakır,Kocaköy | 06.06.1994 |
| Abdurrahim Demir | Mardin,Kızıltepe | 17.08.1995 |
| Nureddin Yalçınkaya ve Şemsettin (Nejat) Yalçınkaya | Mardin,Kızıltepe | 01.01.1995 |
| Üzeyir Kurt | Diyarbakır,Bismil | 25.11.1993 |
| Adil Ölmez | Şırnak,Cizre | 01.04.1995 |
| Mustafa Sayğı (Saygı) | Şanlıurfa,Suruç | 03.06.1994 |
| Mehmet Zeki Yılmaz | Hakkari,Yüksekova | 22.02.1994 |
| Ahmet Yaman | Şırnak,Uludere | 01.07.1995 |
| Edip Aksoy ve Orhan Cingöz | Diyarbakır | 07.06.1995 |
| Abdulbaki Birlik, Kemal Birlik, Zeki Alabalık ve Zübeyir Birlik | Mardin,Kızıltepe | 29.03.1995 |
| Abdulbaki Işık | Diyarbakır | 28.10.1995 |
| Abdulselam Çelik | Diyarbakır | 06.11.1997 |
| Fehmi Akyürek ve Ramazan Ayhan | Diyarbakır | 26.10.1995 |
| Ahmet Özdemir, Ahmet Özer, Bahri Esenboğa, Fikri Şen ve İlhan İbak | Şırnak,Güçlükonak | 13.08.1994 |
| Ali Bulut, Ekrem Bulut, Fahri Bulut, Mustafa Bulut ve Ramazan Bulut | Diyarbakır,Lice | 13.05.1994 |
| Aydın Esmer | Muş | 14.09.1999 |
| Bahri Kağanaslan | Diyarbakır | 29.10.1993 |
| Bedri Alağam (Algan) | Diyarbakır | 25.01.1995 |
| Ahmet Biçimli | Diyarbakır,Silvan | 20.09.1994 |
| Cemal ve Yaşar Göksel | Şanlıurfa,Viranşehir | 11.02.1995 |
| Halil Yiğit | Şanlıurfa | 30.11.1995 |
| Mehmet Şen | Gaziantep,Nizip | 26.03.1994 |
| Bahri Budak ve Metin Budak | Diyarbakır,Lice | 30.05.1994 |
| Ali Uçar | Batman,Gercüş | 09.07.1997 |
| Aydın Ay | Batman | 10.07.1993 |
| Abdulvahap Ateş | Mardin,Kızıltepe | 14.06.1994 |
| Ahmet Eğitmiş | Bingöl | 22.05.1998 |
| Fahri Balyeci | Diyarbakır | 26.09.1996 |
| Hasan Esenboğa | Şırnak,Cizre | 25.12.1994 |
| Mahmut Önerarı | Diyarbakır,Lice | 08.12.1996 |
| Ramazan Tekin ve Şirin Bayram | Diyarbakır,Kulp | 01.11.1996 |
| Casim Paksoy | Şırnak,Uludere | 13.09.1994 |
| Faik Kevci | Şanlıurfa,Viranşehir | 08.12.1993 |
| Selahattin Gümürcü | Diyarbakır,Bağlar | 25.11.1996 |
| Osman Buluttekin | Diyarbakır,Kulp | 23.08.1995 |
| İzzet Tuğal | Diyarbakır,Lice | 19.11.1995 |
| Mehmet Can Ayşin | Diyarbakır,Lice | 08.05.1994 |
| Zeynel Kürsep | Batman | 24.03.1994 |
| Hüseyin Sevim ve İskender Sevim | Batman | 05.09.1993 |
| Mehmet Emin Özalp ve Nurettin Erşek | Şırnak,İdil | 25.09.1994 |
| Mahmut Demirel (Demirer) | Batman | 02.04.1994 |
| Fahri Kusun | Diyarbakır | 26.07.1995 |
| Tevfik (Teyfik) Kusun | Diyarbakır | 29.11.1996 |
| Resul Saçan | Batman | 09.08.1994 |
| İsa Gök | Batman | 12.06.1994 |
| İsmail Ağaya | Batman | 29.05.1994 |
| Abdülkerim Akti ve Ramazan Akti | Mardin,Midyat | 01.12.1994 |
| Mehmet Şah İkincisoy | Diyarbakır | 22.11.1993 |
| Mehmet Mungan | Şırnak,Silopi | 18.03.1998 |
| Mehmet Emin Doğru | Batman | 23.11.1993 |
| Abdullatif Yağızay | Mardin,Nusaybin | 01.11.1995 |
| Ali Gündüz, Fatih Kaya ve Mustafa Kaya | Batman | 16.09.1998 |
| Mehmet Arıcı, Muhsin Güngör, Hasan Muhammet Hasan (Iraklı), Nevzat Hasan Muhammet Ahmet (Iraklı), Şahuvan Muhammet Emin (Iraklı), Salih Latif Muhammet Hasan (Iraklı) ve Suran Sabır Muhammet Emin (Iraklı) | Hakkari,Şemdinli | 28.09.1999 |
| Murat Yıldız | İzmir,Bornova | 23.02.1995 |
| Düzgün Tekin | İstanbul,Bağcılar | 21.10.1995 |
| Eyüp Karabey ve Mahir Karabey | Hakkari,Çukurca | 26.12.1995 |
| Mehmet Ay, Necati Aydın ve Ramazan Keskin | Diyarbakır | 04.04.1994 |
| Murat Aslan | Diyarbakır | 10.06.1994 |
| Mehmet Yaşar | Hakkari,Yüksekova | 28.02.1994 |
| Mehmet Güler | Silvan,Batman | 01.12.1997 |
| Erdoğan Şakar | İstanbul,Şişli | 13.08.1993 |
| Mehmet Zeki Doğan | Hakkari,Çukurca | 07.06.1994 |
| Servet Aslan ve Şahabettin Latifeci | Diyarbakır | 04.09.1994 |
| Ali Can Öner, Mahmut Acar, Mehmet Emin Bingöl ve Yakup Tetik | Muş | 01.11.1993 |
| Naif Demir | Hakkari,Çukurca | 06.03.1995 |
| Abdulkadir Çelikbilek | Diyarbakır | 14.12.1994 |
| Çayan Çiçek | Diyarbakır,Lice | 27.05.1994 |
| Selami Çiçek | Şırnak,Cizre | 10.06.1994 |
| Mahmut Abak ve Mehmet Emin Abak | Mardin,Kızıltepe | 15.01.1995 |
| Abdurrahman Abi ve Süleyman Abak | Mardin,Kızıltepe | 20.11.1994 |
| Ahmet Kalpar | Şanlıurfa,Siverek | 07.12.1993 |
| Yusuf Tunç | Mardin,Kızıltepe | 09.02.1994 |
| Ömer Ölker | Şırnak,İdil | 15.04.1994 |
| Mustafa Erzik | Batman,Sason | 01.05.1994 |
| Yılmaz Gümüş | Batman | 21.10.1993 |
| Halis Kılıç, Metin Karsüt (Karsu) ve Mehmet | Diyarbakır,Silvan | 10.03.1994 |
| Sabah Oruç | Diyarbakır,Bismil | 13.02.1996 |
| Mursal Zeyrek | Şırnak,Silopi | 26.05.1994 |
| Selahattin Akbulut | Diyarbakır,Bismil | 21.06.1995 |
| Servet Bayram | Diyarbakır,Hazro | 08.07.1995 |
| Mehmet Şirin Maltu | Batman,Kozluk | 31.01.1995 |
| Ahmet Dansık, Mehmet Dansık ve Yusuf Kalenderoğlu | Şırnak,Silopi | 22.02.1995 |
| Abdullah Özdemir ve İzzet Padır | Şırnak,Silopi | 06.06.1994 |
| Selahattin Bilen | Şırnak,Silopi | 01.10.1995 |
| Abdulaziz Gasyak, Ömer Candoruk, Süleyman Gasyak ve Yahya Akman | Şırnak,Cizre | 06.03.1994 |
| Hasan Ergül | Şırnak,Silopi | 23.05.1995 |
| Halil Birlik ve Mehmet Bilgeç | Şırnak,Silopi | 07.11.1996 |
| Ahmet Çakıcı | Diyarbakır,Hazro | 08.11.1993 |
| Deham Günay | Şırnak,Silopi | 11.07.1997 |
| Hakkı Kaya | Diyarbakır | 16.11.1996 |
| Kamil Bilgeç | Şırnak,Silopi | 27.11.1995 |
| İsa Efe | Mardin,Derik | 09.07.1996 |
| Mehdi Akdeniz | Diyarbakır,Kulp | 20.02.1994 |
| Mehmet Özdemir | Diyarbakır,Sur | 26.12.1997 |
| Şemsettin Yurtseven, Mikdat Özeken ve Münür Sarıtaş | Hakkari,Yüksekova | 27.10.1995 |
| Zeki ve İlyas Diril | Şırnak,Beytüşşebap | 13.05.1994 |
| Ramazan Yazıcı | Diyarbakır | 22.11.1996 |
| Zozan Eren ve Orhan Eren | Diyarbakır | 26.09.1997 |
| Talat Türkoğlu | Edirne | 01.04.1996 |
| Süleyman Soysal | Şırnak,Silopi | 29.11.1995 |
| İsmail Bahçeci | İstanbul | 24.12.1994 |
| Rıdvan Karakoç | İstanbul | 01.03.1995 |
| Cemal Geren | Şırnak,Cizre | 01.01.1994 |
| Ahmet Şayık ve Mehmet Ömeroğlu | Şırnak,Silopi | 07.01.1994 |
| Halil Alpsoy | İstanbul,Küçükçekmece | 01.01.1994 |
| Abdo Yamık, Bahri Şimşek, Behçet Tutuş, Celal Aziz Aydoğdu, Hasan Avar, Mehmet Salih Akdeniz,Mehmet Şah Atala, Mehmet Şerif Avar, Nesrettin Yerlikaya, Ümit Taş, Turan Demir | Diyarbakır,Kulp | 01.10.1993 |
| Abdulhamit Düdük | Şırnak,Cizre | 16.07.1994 |
| Abdullah Canan | Hakkari,Yüksekova | 17.01.1996 |
| Abdullah Düşkün | Şırnak,Cizre | 01.05.1994 |
| Abdullah İnan, Aşur Seçkin, Casım Çelik, Cemal Sevli, Hayrullah Öztürk, Hurşit Taşkın, Kemal İzci, Mirhaç Çelik, Naci Şengül, Salih Şengül, Seddık Şengül, Reşit Sevli ve Yusuf Çelik | Hakkari,Şemdinli | 24.07.1994 |
| Abdullah Turğut | Şırnak,Silopi | 01.11.1995 |
| Abdulvahap Timurtaş | Şırnak,Silopi | 14.08.1993 |
| Abdurrahman Hoca Şuho, Salih Yusuf Tahir ve Süleyman Halil Teli | Şırnak,Silopi | 30.11.1995 |
| Abdurrahman Yılmaz | Şırnak,Cizre | 01.02.1994 |
| Abidin Pulat ve Sabri Pulat | Şırnak,Silopi | 01.10.1995 |
| Abdurrezzak Binzet | Şırnak,Silopi | 16.07.1997 |
| Ahmet Bozkır, Halit Ertuş, Lokman Kaya, Selahattin Aşkan ve Süleyman Tekin | Hakkari | 26.08.1996 |
| Ahmet Er | Hakkari,Çukurca | 14.07.1995 |
| Ahmet Sanır | Şırnak | 01.03.1994 |
| Ahmet Şen | Şırnak,Güçlükonak | 01.01.1994 |
(AS/HK)
