DİSK: Taksim Yasağı, Hukuk Tanımazlık

DİSK Hukuk Dairesi Müdürü Okcan, 1 Mayıs’ta Taksim meydanı yasağının ulusal ve uluslararası birçok mahkeme kararıyla ihlal olduğunun ortaya konduğunu, yasağı sürdürmenin hukuk tanımazlık olduğunu söyledi.

Ayça Söylemez

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Hukuk Dairesi Müdürü Necdet Okcan, 1 Mayıs Bayramı’nda son üç yıldır uygulanan “Taksim yasağının” hukuki statüsünü, yasağın ihlal anlamına geldiğini belirten uluslararası mahkeme kararlarını ve yaptıkları yasal başvuruları bianet’e anlattı.

İstanbul Valiliği bu yıl da 1 Mayıs’ın bir gün öncesinde Taksim’e çıkan yolların kapatılacağını ve anma ve kutlamanın Taksim’de yapılamayacağını açıkladı.

Valiliğe başvuru

Avukat Okcan, bu yıl da valiliğe resmi başvuru yaptıklarını, anmaların ve bayramların 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kapsamında olmadığını bir kez daha belirttiklerini söyledi.

Okcan, “Bu saate kadar henüz bir yanıt alamadık ancak bugün içerisinde resmi bir tebligat bekliyoruz. Sembolik anma yapılabileceği açıklaması yapıldı ancak yapılması planlanan anma, bir miting değil. Bu yasağı kabul etmiyoruz” dedi.

İdare mahkemesi

Necdet Okcan, valiliğin daha önceki iki yıldaki yasaklamalarıyla ilgili neden İdare Mahkemesine itirazda bulunmadıklarını ve yürütmenin iptalini istemediklerini de şöyle açıkladı:

“Konuyu idare mahkemesine götürmedik çünkü öncelikle yasakla ilgili idari bir kararın, itirazıyla ilgili bir günde sonuç almamız ve 1 Mayıs sabahına yetişecek bir karar alınması mümkün değil. Ancak engellenmesi durumunda hak ihlalleri yaşanması durumunda sonrasında suç duyurularımızı mutlaka yapacağız. Daha da önemlisi yasağın hak ihlali olduğu, uluslararası mahkemelerce tescil edilmişken, üst mahkemenin verdiği bir kararı tekrar yerel mahkemeye götürmenin anlamlı ve doğru olmadığını düşünüyoruz. Bu nedenle mahkemeye dava açma yoluna gitmiyoruz. Yargı pratiklerinde idari davalar yıllarca sürüyor. Oysa bizim elimizde zaten yasağın ihlal olduğunu belirten AİHM kararı var. Yasak, hukuk tanımazlıktır.”

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

1 Mayıs miting, kutlama ve anmalarına getirilen engellemeler ve yasaklamalar nedeni ile AKP Hükümeti, AİHM'in 27.11.2012 tarih 38676 / 08 başvuru no'lu DİSK & KESK - TURKEY kararı ile mahkum edildi.

Hükümet, AİHM'in bu kararına itiraz hakkını kullanmadı, kararda yapılan tespitleri kabul etti ve karar ihlallerin tespiti yönünden kesinleşti.

27 Kasım 2012'de AİHM'in internet sitesinde yayınlanan ve hemen sonrasında da taraflara bildirilen karar, 2 Aralık 2012 tarihinde DİSK Genel Merkezi'nde KESK ile birlikte yapılan bir basın toplantısı ile kamuoyuna duyuruldu. 2013 1 Mayıs'ını Taksim'de kutlama kararı alan 1 Mayıs Tertip Komitesi'nin hükümetten AİHM kararını uygulaması talebi ise karşılık bulmadı.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi

Okcan konuyla ilgili hem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararı olduğunu hem de 2013 ve 2014’te DİSK ve KESK ile verilen kararları hatırlattı ve ayrıca Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine yaptıkları şikayetle ilgili süreci anlattı:

“Yasağın hak ihlali olduğuna dair Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 46. maddesindeki AİHM kararlarının bağlayıcılığıyla ilgili Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne şikayette bulunduk. Komite zaten Oya Ataman kararı ve başka birçok kararla birlikte, başvurumuzu da gündemine aldı. Türkiye, AİHM’in daha önce konuyla ilgili verdiği ihlal kararlarının uygulamada dikkate alınmaması nedeniyle inceleme altındaydı.”

“Hükümet Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne verdiği yanıtta, iç güvenlik paketini de örnek göstererek düzenleme yapacağını sözünü verdi. Ancak komite, Mart 2015’te bu yanıttan tatmin olmadığını bildirdi.”

Suç duyuruları

Avukat Necdet Okcan, 2013'teki müdahale sonrası direkt Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne başvurduklarını, 2014'teki 1 Mayıs günü yapılan müdahale sırasında meydana gelen hak ihlalleriyle ilgili de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusu yaptıklarını, savcılıktan halen bir yanıt gelmediğini açıkladı.

"Seyahat özgürlüğü, toplantı ve gösteri hakkının engellenmesiyle ilgili yaptığımız başvurusunun sonucunu halen bekliyoruz. Bu arada son iki yıl da 1 Mayıs düzenleme komitesine açılan soruşturma ve davalar oldu. 2013'teki soruşturma takipsizlikle sonuçlandı."

Davalar

Geçen yılki 1 Mayıs’la ilgili açılan dava da beraatla bitti.

Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs 2014'te toplanma çağrısı yaparak, “halkı kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşüne kışkırttıkları” iddiasına ilişkin 4 yıla kadar hapis istemiyle yargılanan DİSK Genel Başkanı Kani Beko ve DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu ile KESK Eş Genel Başkanı Lami Özgen'in de aralarında bulunduğu beş sanığın beraatına karar verildi.

Beraat kararı, İstanbul 28. Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki ikinci duruşmada, 24 Mart’ta çıktı.

Ayrıca, aralarında Mimarlar Odası Çevre Etki Değerlendirme Kurulu 2. Başkanı Mücella Yapıcı ve İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Ali Çerkezoğlu’nun da olduğu Taksim Dayanışması üyelerinin yargılandığı 26 sanıklı Gezi davası da beraatla sonuçlandı.

İstanbul 33. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın 29 Nisan’daki duruşmasında mahkeme tüm sanıkların beraatına karar verdi. (AS)

Anayasa Mahkemesi

Ankara Barosu avukatlarından Sedat Vural, 24 Nisan 2014’te Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda, 1 Mayıs’ın Taksim’de kutlanmasının engellenmesinin AİHS ile Anayasa’ya aykırı olduğunu belirtti.

Avukat Vural Anayasa Mahkemesi’nin 1 Mayıs öncesi Taksim yasağıyla ilgili, ihtaren tedbir kararı vererek yasak uygulamasını durdurabileceğini beklediğini söyledi. Ancak AYM, “İç hukuk yolları tükenmedi” diyerek talebi reddetti.

Avukat Vural bu kararın ardından konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıdı.

ifade özgürlüğü 1 Mayıs Anayasa Mahkemesi toplantı ve gösteri özgürlüğü DİSK AİHM avrupa konseyi bakanlar komitesi beraat

Ayça Söylemez

[email protected]

tüm yazıları

Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü mezunu. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji bölümünde yüksek lisans yaptı. Marmara Üniversitesi İletişim Bilimleri’nde doktora yapıyor. Vatan, Akşam, HaberTürk ve Hürriyet gazetelerinin yazıişleri ve dış haberler bölümünde çalıştı. Güncel Hukuk dergisinde yazıları yayınlandı. BirGün’de Anonim adlı köşeyi yazıyor. 2011’den bu yana bianet’te İnsan Hakları Editörü.