Bu Logo Irkçı (mı?)

Almanya’da Rheinland-Pfalz Eyaleti’nin başkenti Mainz’da, bir çatı kaplama firmasının logosu uzun zamandır ırkçılık tartışmalarının odağında yer alıyor.

Neden: Siyah bir insanı aşağılayıcı biçimde göstermek.

Firmanın hâlihazırdaki yöneticisi Thomas Neger ise suçlamaları reddediyor. Neger’in dedesinin bir zamanlar gülünç bulduğu günümüzde ırkçı olabilir mi?

Thomas Bey’in dedesi Ernst Neger’in (Neger, ‘nigger’ yani ‘zenci’ sözcüğüne atıfla) bundan 70 yıl önce ilhamını soyadından alarak oluşturduğu logoda köfte (!) dudaklı, dev halka küpeli ‘siyah bir insan’ çekiç sallarken görülüyor. Bir kısım logonun çağrışımının ırkçı olduğunu savunurken, firmaya göre bu yorum “saçmalık”. Logoya hâkim olan anlayışın “sanatsal özgürlük ve ironi” olduğunu öne süren Thomas Neger görselde değişiklik yapmayı düşünmediğini belirtiyor.

Eleştirenlere göre burada ‘stilize bir ırkçılık’ var

Logo üzerine tartışmalar yeni değil. Ancak geçtiğimiz Şubat ayında Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Etnoloji ve Afrika Araştırmaları Bölümü Öğrenci Konseyi’nin konuyla ilgili tavrını beyan etmesiyle tartışma yeniden alevlenmişti. Konseye göre “bir firma kurucusunun soyadının, Afrikalı insanların sömürgecilik döneminden kalma imajıyla ilişkilendirilmesi sorunsal” bir durum ve ırkçı maksatla ya da değil bu “bilinçli yapılan çağrışıma” göz yummamak gerekiyor.

Firmanın amblemini ‘gelenek’ olarak niteleyen Thomas Neger bundan yaklaşık bir yıl önce “logo yüzünden kendini hakarete uğramış hisseden siyah bir insan çıkarsa tavrımı hemen yeniden gözden geçirirdim” demişti. Neger’in sözlerinin takiben iki öğrencinin kendisini ziyaret etmesi üzerineyse “öğrenciler, logodan ne zamandan beri haberdar oldukları ve neden özellikle şimdi böyle bir ihtiyaç duydukları sorusuna tatminkâr bir cevap veremediler. Logo hakkında benim tavrımı ve yorumumu ise anlayışla karşıladılar” açıklamasında bulunmuştu.

CDU (Hristiyan Demokrat Birliği) Belediye Meclisi üyesi Thomas Neger gelen tepkiler karşısında Facebook sayfasından “(Siyahlar da dahil olmak üzere) 50 kişinin” kendisiyle görüştüğünü ve onu ambleme sahip çıkma konusunda desteklediklerini yazmış, böylece tavrını “yeniden gözden geçirdiğini, ama değiştirmeyeceğini” belirtmişti.

Tartışma FB ve Washington Post’ta

Çatı kaplama firmasının logosunun ırkçı içerikli olup olmadığı konusunda taraflar Facebook grupları oluşturmuş durumda. “Neger için bir Kalp – Thomas Neger ile Dayanışma” grubunda Thomas Neger’ye destek verenler arasında siyah insanlar da var. Arka planda tartışmalı logonun yer aldığı sayfayı beğenenlerin sayısı 8 binin üzerinde.

“Irkçılığın olmadığı bir dünya için logo gitmeli” adlı karşı grubun sayfasındaysa “Adınızı değiştiremezsiniz, ama logonuzu değiştirebilirsiniz”, “Bu tartışmayla ırkçılık Mainz’da bir Alman geleneği olarak kalıyor”, “Şimdi yeni geleneklerin zamanı”, “Irkçılık günlük hayatta başlar” gibi ifadelerin yazılı olduğu pankartlarla fotoğraf çektiren insanlar yer alıyor.  Sayfayı beğenenlerin sayısı 5 bine doğru ilerliyor.

Son olarak Washington Post tartışmayı “Alman firmasının logosu ırkçı mı?”başlığıyla çevirimiçi sayfasına taşıdı.

Rick Noack imzalı habere gelen okuyucu yorumları arasında şu satırlar göze çarpıyor: “Evet, ben güneyde büyüdüm. Irkçı bir resim gördüğümde hemen tanırım. Bu logo deli ırkçı”; “Ben bu sorunu çözerim. Bu Alman, çatı kaplama firmasını Detroit, Oakland veya D.C.’ya taşımalı. Eğer bir hafta boyunca hayatta kalmayı başarırsa, logoyu kullanmaya devam edebilir” veya “Evet ırkçı, ama yaralama maksadıyla yapılmış değil. Ama günümüzde yaralayıcı olarak algılanıyorsa, logoyu değiştirme zamanı gelmiş demektir”. (GAW/ÇT)