Sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden oluşan bir heyet, Türkiye'nin Ottawa Sözleşmesi sürecini değerlendirmek güçlüklerin nasıl aşılabileceğine ilişkin önerilerini paylaşmak üzere dün Meclis’teydi.
Heyet, Mayın Yasağı Anlaşması'nın (Ottawa Sözleşmesi) 15. yıl dönümü, Türkiye'nin de sözleşmeye taraf olmasının 10. yılı olan 1 Mart 2014 öncesi görüş ve önerilerinden oluşan raporu da siyasilere sundu.
“Mayın riski eğitimi”
Türkiye, sözleşmeye taraf devlet olarak 10 yılı geride bıraktı. STÖ’ler çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
* Tüm mayınlı alanlardaki mayın temizleme işlemi hızlandırılmalı.
* Mayınlı araziler net bir şekilde işaretlenmeli, sivillerin girişi engellenmeli.
* Mayın Riski Eğitimi programı oluşturulmalı.
* Mayından etkilenmiş bölgelere yakın yerlerde kurulacak mağdur desteği tesisleri de dahil olmak üzere rehabilitasyon merkezleri geliştirilmeli.
* Mayın mağdurlarının rehabilitasyonu ve topluma entegrasyonunun sağlanması ve mayın mağdurlarının ihtiyaçlarının karşılanıp haklarının korunması konularında somut adımların atılmalı.
* Mayın mağdurlarına ilişkin kapsamlı veri toplanmalı.
* Eğitim amaçlı elde bulundurulan ve kesinlikle ihtiyaç dahilinde olmayan tüm mayınlar imha edilmeli.
10 binden fazla mağdur
Heyetin sunduğu raporda şu bilgiler de yer aldı:
* Türkiye'de, 839 bin anti-personel karamayını, 164 bin 797 adet anti-tank mayını olmak üzere bir milyon 101 bin 389 adet mayın bulunuyor. Savaş artığı patlayıcı maddelerin sayısı ise bilinmiyor.
* Mayınlar, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Gaziantep, Hakkari, Hatay, Iğdır, Kars, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli, Van illerinde olmak üzere toplam 3 bin 174 alanda. Mayınlı alanların büyüklüğü 214 milyon 732 bin 307 metrekare.
* Yerel kaynaklara göre 10 binin üzerinde karamayını mağduru var.
* Ocak 1998'te Türkiye, anti-personel karamayını kullanımı yasakladı. 25 Eylül 2003’te Mayın Yasağı Anlaşması’nı kabul eden Türkiye, 1 Mart 2004’te taraf devlet oldu. Haziran 2011’de stoklarında bulunan mayınların imha işlemini tamamladı.
* Türkiye’nin süre uzatımı ile ilgili raporunda, mayın temizliği çalışmalarının 2015 yılında başlatılacağı belirtiliyor. Temizleme faliyetlerinin “mücbir sebep'' olmadığı taktirde 2019 sonunda tamamlanması planlanıyor.
AKP, CHP ve BDP ile görüştüler
Temsilciler, AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, BDP Grup tarafından görevlendirilen Erol Dora, CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün ile görüştü. MHP'den randevu için olumlu dönüş olmadı.
Heyette, Mayınsız Bir Türkiye Girişimi Koordinatörü Muteber Öğreten, Mayınsız Bir Türkiye Girişimi Batman Temsilcisi Hülya Özevin, mayın mağduru Kasım Yüksel, Mazlumder Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Nurcan Aktay, Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi II. Başkan Dr. Gülriz Erişgen, Diyarbakır Barosu Başkan Yardımcısı Nahit Eren, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Turhan Tuncer, Diyarbakır Engelliler Meclisi Koordinatörü Ramazan Serim yer aldı. (AS)
