Polis Sizi Yolda Durdurursa

Üniversiteli Yusufcan Yıldırım Ankara'da Güvenpark'taki Genel Bilgi Tarama (GBT) kontrolünden sonra hakkında yakalama kararı olmamasına rağmen parktaki karakola götürüldü. Çantasını aramak isteyen polislere karar sorduğunda "Ankara 7. Sulh Ceza Mahkemesi'nin Kızılay'da şüpheli görünen herkesi arayabilmesi için polise yetki veren karar" ın kendisine gösterildiğini söyledi. "Gözaltında değilsini sohbet edeceğiz" denilen Yıldırım, bir buçuk saat burada alıkonuldu.

İstanbul'da bir kaç gündür polis saldırısının yaşandığı Kadıköy 13 Eylül akşamı eylem olmamasına rağmen sivil ve üniformalı polislerce tutulmuştu. Polisler insanların giysilerini ve çantaları aradı, gözaltına alınanlar oldu. Boğa'nın çevresinde hatta sokakta durmak yasaklanmıştı.

Avukat Murat Yılmaz, Yusufcan Yıldırım'ın alıkonulmasının hukuksuz ve keyfi olduğunu söylerken, arama kararının da usule aykırı olduğunu söyledi.

"Siyasi iktidarın, özellikle Gezi sürecinden sonraki hesap sorar tarzından dolayı, kolluk kuvvetlerinin, Cumhuriyet Savcılarının kararları bu derece pervasızca uygulanıyor. Kararlar hukuki değil, ama itirazlar da maalesef olumsuz sonuçlanıyor."

"Bugün Yusufcan Yıldırım'ın başına gelen yarın hepimizin başına gelebilir. Hiçbirimizin hukuki güvencesi yok" diyen Yılmaz, kolluk kuvvetlerinin GBT ve arama yetkilerini, bu uygulamalarla karşılaşanların haklarının neler olduğunu bianet'e anlattı.

GBT Kontrolü

* GBT, durdurma işlemi yapılması için kanunda “makul şüphe” aranmaktadır. Ancak makul şüphenin tanımının olmaması keyfilik getiriyor. Sırt çantası, uzun saç ya da polise bakmak  “makul şüphe” sayılabiliyor.

* GBT kontrolü yapmak isteyen kişiden kimliğini göstermesi isteyip  “Neden durduruldum?” diye sorun. Kolluk kuvvetinin “GBT yapacağım” demesi üzerine kimlik uzatılmalı.

* GBT’de arama kararı, yakalama emri çıkmaması halinde alıkonulamazsınız. Kolluk kuvvetleri kimliğinizi iade edip sizi serbest bırakmalılar.  “Aramam yok, kimliğimi verin, beni alıkoymazsınız” diyerek hakkınızı aramalısınız.

Üst, çanta, otomobil arama

* Bu aramalar mahkeme kararı olmadan yapılamaz. Arama kararını görmek isteyin. 

* Bunlar genel aramalardır, çantanızın her ince ayrıntısına kadar arayamaz, bunu yaparsa suç olur. Sadece içinde silah, bomba gibi suç teşkil eden bir şey olup olmadığını anlamak için çıplak gözle bakıp, eşyaların sağına soluna bakabilirler.

* Genel aramada kolluk kuvveti şüpheli bir şey gördüğünü düşünürse savcıya bilgi vermeli. Gözaltı ve yakalama kararı olmaksızın işlem yapamaz. Savcının talimatlarına göre hareket eder. Savcı, karakola götürülme, işlem yapılma ya da serbest bırakılma gibi kararlar verebilir. (BK)

* Fotoğraf: 13 Eylül / Kadıköy