Ankara sokaklarında yaşamını sürdüren bir adamı anlattığım “Kendini Sürgüne Yollayan Adam” başlıklı yazımı yazarken İnternet'e girip arama motoruna ”evsizler” yazdığımda gelen sonuçların bir kısmını taradım.
Dünya genelinde evsiz barksız insanlara ilişkin olarak;
- Tüm ülkelerde özellikle başkentlerde metro istasyonları, otobüs durakları, bankamatik kabinleri, sokakların korunaklı köşeleri, sundurmalı mekanlarda çoğu kez üstlerine sereceği eski püskü bir battaniye bile olmadan yaşam sürdüren insanların, evsizlerin sayısının her geçen gün arttığına,
- On bine yakın insanın sokakta yaşadığı Prag’da, belediye başkanının turistik kentin "doku"sunu bozdukları için onları geceleri kent merkezinden uzaklaştırmak amacıyla Vlata nehri üzerinde 250 kişi kapasiteli teknede bir dolar karşılığı ağırlayarak gecelemeleri için girişimler başlattığı, evsizlik sorununa tekneli ve ücretli bu çözümün ülkede tepki topladığına,
- Fransa’da Saint Martin kanalı boyunca çadır kuran ancak devletin vaatlerine inanarak eylemi bırakan, verilen sözler tutulmayınca tekrar eyleme geçen Donkişot çocuklarının çadırlarını polisler söküp atınca evsizler örgütü Don-Quichotte Dernek Başkanının "Bizim on dört bin lojmana ihtiyacımız var. Gösterilen 150 lojman” diye açıklama yaptığına,
- İsveç’te düzenlenen Evsizler Futbol Turnuvası’na katılacak olan Kamerun takımına, İsveç Göç Bürosu’nun ülkeye giriş izni vermediğine,
- Japonya'da beş binin üzerinde evsiz olduğu, 24 saat açık İnternet kafelerin "sığınak" olarak kullanıldığına,
- İtalya'daki bir tasarım ve mimari okulunun öğrencileri evsizler için Japon kağıt katlama tekniği Origami'den esinlenerek, makas ve yapıştırıcı kullanmadan montajı ve demontajı kolaylıkla yapılabilen, üç yaşında bir çocuğun ayakta durabileceği yükseklikte bir yetişkinin uzanıp yatabileceği ölçülerde, 12 avro maliyeti olan kartondan katlanır ev tasarladığı, evsizler için geçici çözüm olan bu ev kitini gönüllü kuruluşların dağıttığına,
- Roma'daki bir Katolik Barış Kuruluşu evsizlerin ve yoksulların hayatını kolaylaştırmak için kuşe kağıdına bastırıp, dağıttığı “Gariplere Şehir Rehberi” havasındaki 176 sayfalık Michelin Rehberi’nde haritalar, sokak krokileri, yatılacak ve karın doyurulacak yerler, bedava sandviç ve çorba dağıtan gezici yardım kazanlarının bulunduğu noktalar, kilise adreslerinin yer aldığına,
- Roma’daki yedi bin evsizin iki bininin sokaklarda, üç bininin tarihi Forum ve Kolezyum binalarının diplerinde, diğerlerinin ise metruk binalarda yaşadığına,
- ABD sokaklarındaki evsizlerin dörtte birini eski muharip ve gazilerin oluşturduğuna,
- ABD’deki “Ulusal Evsizliğe Son İttifakı” adlı kuruluşun yayımladığı raporda; evsizlik sorununu orta ve ileri yaştaki eski askerlerin yanı sıra Irak ve Afganistan’dan gelen genç eski muharip ve gazileri de etkilediğini, barınak, gıda ve tedavi yardımı veya iş bulmak için yardım programlarına kaydolduklarına,
- Evsizler sorununa dikkat çekmek, hükümete evsizler için daha fazla sosyal konut inşa edilmesi için Noel arifesini sokakta bir araç parkında kartonların üzerine koyduğu uyku tulumunda geçirmeye kalkışan İngiliz, Muhafazakar Partili milletvekili Grant Shapps’a, polis tarafından park özel mülk olduğu için oradan uzaklaşması gerektiğinin söylendiğine,
- İngiltere’de 130,000 kişinin sokaklarda yaşadığı, hükümetin bu konuda koyduğu hedefleri yakalayamadığına,
- İngiliz şarkıcı Robbie Williams’ın, Los Angeles'ta evsizler yararına bir konser vereceği için mutlu olduğunu açıkladığına,
- Evsizleri topluma kazandırmak amacıyla Danimarka’da düzenlenen "Dünya Evsizler Futbol Kupası"nı İskoçya’nın kazandığı, evsiz oyunculardan on beşinin Danimarka’da kalmak için kaybolduğuna,
- ABD`deki "National Alliance to End Homelessness” adlı dernek tarafından yapılan araştırmada; evsizlerin yüzde 56`sının yurtlarda gecelediği, diğerlerinin sokakta yattığının saptandığına,
- Almanya’nın Halberstadt kentinde evsizlerin kaldığı barınaklarda çıkan yangında on kişinin yanarak can verdiğine,
- New York’ta bir kilisenin önünde uzanan evsizin ateşe verilerek yakıldığı, durumu ağır olan evsizin kimliğinin belirlenemediğine,
- New York’taki sığınma evlerinde barınan 36 bin evsizin barındığı, onların haricindeki evsizlerin saptanması için iki bin gönüllünün katkısıyla şehir dip-köşe taranarak sayım yapıldığına,
- Paris’te bir sivil toplum kuruluşu Seine nehri kıyısına yüz kırmızı çadır kurduğu ve bir akşamlığına evsiz olmanın ne demek olduğunu görmek isteyenlere çağrı yaptığına,
- New York`da evsiz bir adam, kilidini kırarak içeri girdiği kilisenin telefonunu erotik hatları aramak için kullanırken yakalandığından mülke izinsiz girmekten yargılanacağına,
- Hollywood yıldızı Colin Farrel, Kanadalı bir evsiz için iki bin yüz dolarlık giysi aldığı, yıllık kirası 10 bin dolar olan lüks bir eve yerleştirdiğine,
- Üniversite bahçesinde uyuyan iki evsizi ellerindeki beysbol sopalarıyla öldüren iki öğrencinin güvenlik kameraları sayesinde yakalandıklarını, karakolda pişman olduklarını söylediğine,
- İngiltere’de evsizler için telefonla yardim hattı oluşturulduğu, sığınma evlerinin sayısının artırıldığı, ancak hükümetin insanların neden evsiz kaldığı ile ilgilenmediğini, arkadaşlarına sığınıp gruplar halinde yemek yiyen ve uyuyan yaklaşık 400 bin "gizli evsiz" bulunduğu, evsizlerin yüzde 90'ının beyaz İngiliz ve İrlandalı erkekler olduğu, evsiz her dört kişiden birinin 18-25 yaş arasında, yüzde 6'sının 60 yaş üzerinde olduğu, bütün sosyal kurumlarda evsizlere öncelik verildiğine,
- İngiltere’de İşçi Partisi’nin yayımladığı evsizlik sorunun ilişkin "Yalnızca bir çatı değil" başlıklı raporda;
- Evsizlere ve evsiz kalma riski altındakilere yapılan yardımı artırmak,
- Evsizlik sorunu ile başa çıkacak güçlü stratejiler oluşturmak,
- Evsizlikle mücadele için getirilecek önerilere açık olmak,
- Pansiyonlarda yaşayan evsizlerin sayısını azaltmak,
- Sokaklardaki evsizlerin sayısını azaltmak,
- Bütün evsizlere ev sağlamak, önerilerinin yer aldığına,
- İngiltere’de evsizlere yardım amaçlı 700 kuruluş olduğu, Shelter (Sığınak), Crisis, Salvation Army (Kurtuluş Ordusu) gibi yardım kuruluşlarında Noel zamanı gönüllülerin danışma, sağlık, hijyen, beslenme gibi hizmetler verdiğine,
- İngiltere’deki Shelter'ın yalnızca Londra'da merkezi sığınak, kadın sığınağı, sessiz sığınak, içkiciler sığınağı ve gündüz sığınağı olmak üzere beş merkezi olduğuna,
- Ailelerini terk edip, sokağın kötü koşullarıyla karşılaşan evsizlerin aileleri ile iletişim kurmakta zorlandığına,
- İngiltere’de PETA (Hayvanlara İnsanca Davrananlar Derneği) adlı kuruluşun; hayvan hakları hareketlerinin yaygınlaşmasından sonra insanların kürklerini derneklerine bağışladığını, ellerinde biriken kürkleri, ‘yalnızca evsizlerin kürk giyme özrüne sahip olduğundan hareketle onlara dağıtmayı planladıklarına,
ilişkin okuduklarımı bu yazı aracılığıyla yorumsuz olarak sizinle paylaşmak istedim.
Komplo teorisi beni çok güldürdü
Tarama sırasında“Evsizler dünyayı ele geçirirse ne olurdu?” sorusuna yanıt arayan “When homeless take over the world” adlı siteden alıntılanan bir komplo teorisi beni çok güldürdü.
Teoriye göre: “Biyolojik bir savaşın veya yolunu şaşırmış bilim öğrencilerinin bir salgın hastalığı dünyaya yayması an meselesi. Bunun ardından çok kan akacak, ölümler gerçekleşecek ve yıkım durdurulamayacak. Bu salgına rağmen yaşamını sadece mukavva insanlar (cardboard people) sürdürebilecek. Yıllarca acı çekerek onlar bağışıklık kazandılar. Ve artık onlar dünyaya hükmedecek ve karton, altınımız olacak.”
Güler: Kente gelmeleri dengeyi bozuyor
Türkiye'de evsiz barksız insanlara ilişkin uygulamalar bu yazıda yer almıyor. Ancak İstanbul Valisi Muammer Güler’in "İşi ve evi olmayanların kente gelmesi dengeyi bozuyor. Çarpık kentleşmenin nedeni de bu” dediğini tarama sırasında hatırladım elbette. (ŞD/TK)
* Şadiye Dönümcü. Sosyal Hizmet Uzmanı.
