İç Göç Raporu: En Önemli Neden İklim Krizi ve Doğal Afetler

Fotoğraf, IDMC raporundan alınmıştır.

IDCM (İç Yer Değiştirme Merkezi) ve Norveç Mülteci Konseyi'nin (NRC) yayınladığı rapora göre, 2018'de 144 ülkeden 17.2 milyon insan doğal felaketler ve 10.8 milyon insan şiddet, çatışma ve savaşlar nedeniyle iç yer değiştirme gerçekleştirdi.

Küresel çapta hissedilen iklim krizi ve toplumsal şiddette yaşanan artış nedeniyle göç motivasyonunda yaşanan artışı IDCM Müdürü Alexandra Bilak şöyle açıkladı:

"2018 iç göçün en fazla ve yoğun olduğu yıl oldu. Çözülmemiş çatışmalar, yeni şiddet dalgaları ve aşırı hava olayları bu sene gördüğümüz yer değiştirmelerin çoğundan sorumluydu."

Dünya genelinde, Etiyopya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Suriye'den savaş ve çatışma ortamlarından kaçan 5 milyona yakın insan göç ederken Çin, Hindistan ve Filipinler gibi Doğu Asya ülkeleri ise iklim krizi ve doğal afetler nedeniyle en yoğun göç görülen yerler oldu.

(Turuncu: Çatışma, Mavi:Doğal Afetler)

Sadece Çin, Hindistan ve Filipinler'de 10 milyondan fazla insan çoğunlukla tahliye şeklinde göç etmek zorunda kaldı.

İklim krizinin etkisi büyüyor

Zorunlu iç göçe en çok neden olan doğal afetler arasında nehir taşkınları, dönemsel yoğun yağışlar ve toprak kaymaları sayılırken, 2050 yılı için yapılan tahminler çok daha çarpıcı.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) raporuna göre iklim değişikliği sebebiyle büyük kitlesel nüfus hareketleri bekleniyor. Önümüzdeki 30 yıl içinde beklenen deniz seviyesinin yükselmesi, kuraklık, sel ve taşkınlar gibi nedenlerden 200 milyon insanın göç etmek zorunda kalacağı öngörülüyor.

'İklim mülteciliği' kavramı tanınmıyor

Ancak, 'iklim mülteciliği' kavramı hâlâ tanınmıyor. Birleşmiş Milletler (BM) 1951 Cenevre Konvansiyonu kapsamında yayınlanan 'Mülteciler Sözleşmesi'ndeki tanıma göre, iklim ve doğal afetler nedeniyle göç edenler 'mülteci' kabul edilmiyor.

Türkiye'de iç göç orta yoğunlukta

Türkiye de küresel ölçekli raporla aynı eğilimi gösteriyor. Hem doğal afet hem de çatışma ve şiddet dalgaları nedeniyle 2018'de iç göç fark edilebilir bir yoğunlukta gerçekleşti.

IDCM'nin Türkiye iç göçü üzerinde yaptığı araştırmaya göre yaşanan çatışmalar nedeniyle en yoğun iç göç Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşanıyor. 2018'de artış gösteren kentsel dönüşüm projesinin artması ile 25 bin insan yaşadıkları yerden tahliye edildi.

"Türkiye yüksek risk grubuna girebilir"

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserlği'nin (UNHCR) yerinden edilen insanlar için (IDPs) hazırladığı raporda, yeni yerleşim alanlarının şehir merkezlerinden uzak olduğu ve bunun adaptasyon sorunları yaşattığını not etti.

İklim ve doğal afet nedeniyle yaşanan iç göç oranı, çatışmadan kaynaklı göçten daha az. Son on yılda bu sebeplerden 275 bin kişi göç etti.

İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Afet Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Koordinatörü Serhat Yılmaz, hazırladığı raporlamada Türkiye'nin iklim değişikliği ve doğal afetlerle ilgili gerekli tedbirleri almazsa orta dereceli risk grubundan, yüksek risk grubuna girebileceğini belirtti. (EEY/AÖ)

Çeviri: Ekin Eylem Yıldız

Kaynaklar: Global Report on Internal Displacement 2019
World Migration Report 2018
Migration and Climate Change Report 2018
Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi