Haberin Kürtçesi için tıklayın
Dünyada demokrasinin yaygınlaşmasını ve düşünce özgürlüğünü desteklemek amacıyla kurulan ABD merkezli Freedom House yıllık internet özgürlüğü raporunu kendi internet sitesinden yayınladı.
"Dijital otoriterliğin yükselişi" başlığını taşıyan raporda özgür internet kullanımının giderek azalmasının dünya genelinde demokrasinin gerilemesine yol açtığı ifade edildi.
İnternet üzerinden yayılan dezenformasyon ve propagandanın kamusal alanı zehirlediği ifade edilen raporda kişisel verilerin izinsiz toplanmasının mahremiyet kavramını bozduğu vurgulandı.
Sekiz yıldır düşüş sürüyor
Söz konusu raporda dünya çapında internet özgürlüğünün sekiz yıldır istikrarlı bir şekilde düşüş eğiliminde olmasına yer verilirken bu düşüşün 2018 yılında da devam ettiği belirtildi. Bu duruma gerekçe olarak ise Çin'in uyguladığı kapsamlı sansürcülüğün giderek daha fazla ülke tarafından benimsenmesi gösterildi.
Yayınlanan raporda otoriter liderlerin yalan haberleri kullanarak demokrasileri istikrarsızlaştırmak için kullanabileceği sonucuna vurgu yapıldı.
*Dünya internet özgürlüğü haritası: Yeşil renk özgür, mor renk özgür değil
*Büyütmek için görsele tıklayın
Türkiye "özgür olmayan" ülkelerden
Dünya internet özgürlüğü haritasında Türkiye Çin, Rusya, İran, Suudi Arabistan gibi ülkelerle birlikte "özgür olmayan" ülkeler arasında yer aldı.
Freedom House Türkiye'nin 2014'ten 2018'e internet özgürlüğü konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın gittikçe otoriterleşen yönetimi altında yarı özgür sınırından aşağılara doğru düşüşünü sürdürdüğü belirtti. Hızlı düşüş yaşayan ülkeler arasında Ukrayna, Kamboçya, Venezüella ve Mısır bulunuyor. 0 ile 100 arasında derecelendirilen Türkiye 66 puan ile Venezüella ile aynı durumda. Türkiye'nin altında 72 puanla Mısır bulunuyor.
Freedom House raporunda Türkiye'de Wikipedia'nın haya yasak olduğuna özellikle dikkat çekiyor.
Zuckerberg
Cambridge Analytica skandalındaki rolüyle gündeme gelen Facebook CEO'su Mark Zuckerberg'in Nisan 2018'de sitenin 87 milyon kullanıcısına ait verileri politik sömürüye maruz bıraktığı gerekçesiyle kongrede ifade verdiği hatırlatılarak bu durum seçim sonuçları etkilemek için kişisel bilgilerin giderek daha fazla kullanılmakta olduğunun bir habercisiydi denildi.
ABD seçimlerine hacker müdahalesi iddiaları
Yine Kremlin'ine bağlı Rusyalı korsanların 2016 seçimlerinin bütünlüğünü zayıflatmak için ABD'nin bazı eyaletlerinde seçmen verilerini hedef aldıkları belirtilen raporda o zamandan beri 198 milyon Amerikalı, 93 milyon Meksikalı, 55 milyon Filipinli ve 55 milyon Türk seçmenin kişisel verilerinin ihlal edildiği belirtildi.
*İnternet özgürlüğü 2018 yılında 26 ülkede gerilerken, 19 ülkede arttı.
*Büyütmek için görsele tıklayın
İnternetin içerik manipülasyonu yoluyla topluluklar arasındaki düşmanlığı körükleme ihtimali olmasından bahsedilen raporda yıl içinde Bangladeş, Hindistan, Sri Lanka ve Myanmar'da yaşanan örneklere yer verildi.
Sahte enformasyon şiddet olaylarını tetikliyor
İnternet üzerinden yayılan sahte enformasyonun ve nefret dolu propagandaların, etnik ve dini azınlıklara karşı şiddet saldırılarını tetiklediği ifade edildi. Bu durumun hükümetin veya düşman yabancı devletlerdeki antidemokratik güçlerin çıkarlarına hizmet ettiği ifade edildi.
Raporda hükümetlerin bu durma yol açan yalan haberleri bireylerin internet özgürlüğünü yasal yoldan engelleyerek veya kısıtlayarak aşma yoluna gittiği kaydedildi. Yasal yollarla yapılan bu engelleme çalışmasının insanların doğruyla yanlışı ayrıma haklarının devlet tarafından engellendiği anlamına geldiği belirtildi.
Muhalif gazeteciler tutuklanıyor
Rusya ve Mısır örnekleri verilen raporda bunun gibi birçok ülkenin bu yollarla bağımsız sesleri susturmaya çalıştığı ve hükümetlerin muhalif gazetecileri yalan haber yazıyor ithamıyla tutuklandığı anlatıldı.
Raporda ayrıca demokrasileri ayakta tutmak için internet özgürlüğünün çok önemli olduğunu yazdı ve sağlıklı demokrasilerde insanların özel hayatına saygılı olunması gerektiğini belirttilerek insanları manipüle etmek yerine, onlara kendi kararlarını verme hakkı tanıması gerektiğini ifade edildi. (HA)
