AYM: Cezaevinde Kitap Sınırlaması İfade Özgürlüğü İhlali Değil

Anayasa Mahkemesi (AYM), cezaevindeki on kitap sınırlamasının “ifade özgürlüğünü ihlal etmediğine” karar verdi.

Ankara 2 Nolu F Tipi Yüksek Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda hükümlü olan Özkan Kart mevzuatta sınırlama olmadığı halde odasında on kitaptan fazlasını bulunduramadığını belirterek ifade özgürlüğünün ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.

AYM, bugün Resmi Gazete’de yayınlanan kararında ifade özgürlüğünün ihlaline yönelik iddiaların kabul edilebilir olduğunu, ancak Anayasa’nın “Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti” başlıklı 26. Maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edilmediğini söyledi.

Özkan Kart’ın avukatı Sinem Coşkun bianet'e yaptığı açıklamada, gerekçeli karar tebliğ edildiğinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuracaklarını belirtti.

“AİHM’e başvuru sürecini uzattı”

AYM’nin kararı başvurudan iki yıl sonra geldi. Özkan Kart okuma ihtiyaçlarının tam olarak karşılanmadığına ve yanlarında bulundurabilecekleri kitap sayısının arttırılmasına yönelik ilk olarak Ankara İnfaz Hakimliğine şikayette bulunmuştu.

Ankara İnfaz Hakimliği, Ceza İnfaz Kurumları Kütüphane ve Kitaplık Yönergesinin 30. maddesine dayanarak, hükümlülere yeterince kitap okuma imkanı verildiği ve verilen kitapların da yenisi ile değiştirilme olanağının bulunduğu gerekçesiyle şikayeti reddetti.

Bu karara yapılan itirazı da Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi reddetti. Kart avukatı aracılığıyla 26 Ocak 2013’te AYM’ye başvurdu.

Avukat Sinem Coşkun, AYM’nin kararının “AİHM’e başvuru sürecini uzattığını” söyledi:

“AYM, kamuoyunca takip edilen dosyalarda özgürlükler yönünde karar veriyor ama kararlarının tamamı değerlendirildiğinde, cezaevlerindeki ifade özgürlüğü, haberleşme hürriyetine dair şikayetler gibi konularda yerel mahkemelerden farklı karar verdiğini söylemek zor.

“Kamuoyunun yakından bilgi sahip olduğu dosyalar dışında hakların özünü genişletecek yorumlar yapmadığını görüyoruz. Onay merkezi gibi işlev görüyor.

“Müvekkilim açısından AİHM’e başvuru sürecini uzatma dışında pek de bir faydası olmadı.”

On kitap sınırlandırması nedir?

On kitap sınırlandırması Tekirdağ F tipi hapishanelerinde de yaşanmıştı. Tekirdağ 2 Nolu F tipi Cezaevi’nin İdare ve Gözlem Kurulu ile Eğitim Kurulu, her tutuklu ve hükümlünün kendine ait 10 kitap ve kurum kütüphanesinden de üç kitap bulundurabileceği yönünde karar almış, karar 15 Ocak 2013’te tebliğ edilmişti.

İdare 15 Mart 2013’te mahpusların hücrelerine girerek dava dosyaları dışındaki tüm kitaplarına el koydu. Kitaplarını vermek istemeyen mahpuslar hakkında hücre cezası istemiyle soruşturma açıldı.

Tekirdağ 1 Nolu Cezaevi’nde de kitap sınırlamasına karşı mahpusların yaptığı itiraz İnfaz Hakimliği’nce reddedildi. 29 Mart 2013’teki aramada saldırı olabileceği endişesiyle cezaevine giden avukatlar, kitap sınırlamasının kaldırıldığını öğrendi. (BK)