Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB) John Steinbeck'in Fareler ve İnsanlar romanının İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün Kitapları İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından sakıncalı bulunarak sansürlenmesi için başvuru yapılması üzerine bir açıklama yaptı.
İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü'nün kurul kurarak kitap incelettirmesinin eleştirildiği açıklamada, bu durumun "sansürcü zihniyetin utanç verici bir örneği" olduğu ifade edildi.
"İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü'nün kurul kurup 'ahlaki açıdan' kitap incelettirmesi, sansür talebinde bulunması ülkemizde sansürcü zihniyetin ne boyutlara ulaştığının çarpıcı ama utanç verici bir örneğidir. Umarız son örnek olacaktır."
Sel Yayıncılık: Fazla söze gerek yok
Sel Yayıncılık'tan yapılan "Sakıncalı Fareler" başlıklı yazılı açıklamada ise "Bu artık her eserin, kitabın, filmin klasikleşmiş, evrensel bir referans haline gelmiş, insanların zihinlerinde yer etmiş denmesine bakmadan herhangi birilerinin o tanımsız ve son derece öznel 'ahlak' kriterlerine uygunsuzluk nedeniyle yargılanabileceği, sansürlenebileceği ya da yasaklanabileceğinin son göstergesidir.
Fazla söze gerek yok" denildi.
Sansür kurulları engellensin
Açıklamada, Fareler ve İnsanlar'ın sansürlenmesini isteyen komisyonun kitabı yayımlayan yayınevlerini ve yayınevlerinin kitaplarındaki sakıncalı bölümlerin sayfalarını tek tek tespit ettiği ve Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne gönderildiği de vurgulandı.
TYB Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer'e seslenerek bu tür komisyonların kurulmasının engellemesini istedi.
"Dinçer'in sansürcü komitelerin kurulmasını engellemesini, il milli eğitim müdürlerini, öğretmenleri Türkiye'nin başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere uluslararası birçok düşünce, ifade, vicdan ve din özgürlüğü ile hukukun üstünlüğü ilkesiyle ilgili sözleşmelerde imzası bulunan bir ülke olduğunu ve bu tür yasakçı, sansürcü girişimlere izin vermeyeceğini açıklamasını bekliyoruz."
"Ahlaki inceleme"
Steinbeck'in sözkonusu romanının Milli Eğitim Bakanlığı'nca hazırlanan liselerde okutulacak "100 Temel Eser Listesi"nde yer aldığını ve kitabın Türkiye'de en çok okunan romanlardan biri olduğunu hatırlatan TYB, "ahlaki incelemenin" sansür anlamına geldiğini belirtti.
"Tek tek şehirlerde öğretmenlerin kurul oluşturup Dünya Klasiklerini ahlaki açıdan incelemelerini ve yasak ya da sansür talebinde bulunmaları sansürcü zihniyetin tüm ülke çapında yaygınlaştırılması, iller düzeyinde kitap yasaklamaları yapılması anlamına gelmektedir."
Açıklamada, lise öğrencilerinin okuyacakları kitapları kendileri seçecek nitelikte insanlar olarak "Fareler ve İnsanlar'ın edebi öneminin, nasıl bir konu işlediğinin, ne kadar önemli hayat dersleri verdiğinin bilincinde" oldukları da yer aldı. (YY)
