Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kürt sorununu temel alan dört gazetenin 26 çalışanının açtığı davalarda Türkiye'yi, ifade özgürlüğünü ihlal ettiği için mahkum etti.
Ülkede Özgür Gündem, Gündem, Güncel ve Gerçek Demokrasi gazetelerinde gazete sahibi, yayın yönetmeni, yazı işleri müdürü, haber müdürü ve gazeteci olarak çalışan 26 kişi, Türkiye'deki yargılamalarda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 10. maddesinin ihlal edildiğini savunarak mahkemeye başvurmuşlardı.
Anayasa Mahkemesi korudu, AİHM mahkum etti
AİHM'in verdiği mahkumiyet kararları, Türkiye'de gazetelerin yayınının bir aya kadar durdurulmasında başvurulan, Anayasa Mahkemesi'ninse uygulanmasında "Anayasaya aykırılık" görmediği Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY) 6/son maddesiyle de ilgiliydi.
AİHM, başvuru sahiplerine 5 bin avro'dan (10 bin 750 TL) 40 bin avro'ya (86 bin TL) kadar varan tutarlarda maddi tazminat; her bir başvuru sahibine bin 800 avro (3 bin 870 TL) manevi tazminat ve mahkeme giderleri karşılığında da toplam 4 bin avro (8 bin 600 TL) ödenmesine karar verdi.
"Orantısız" yaptırıma "oybirliğiyle" mahkumiyet
Yayın durdurma cezalarının yanı sıra Ülkede Özgür Gündem gazetesi sahibi Ali Gürbüz, Türkiye'deki yargılamalar sırasında "PKK/ Kongra-Gel örgütü propagandası" ve başka gerekçelerle yaklaşık 467 bin TL ödemeye mahkum edilmişti.
Bu gazete ve Gündem gazetesinin yayın yetkilisi Özlem Aktan hakkında iki, Gündem ve Güncel gazeteleri sahibi Lüfti Ürper hakkında da üç suçlama yöneltildi. Ayrıca, Gerçek Demokrasi gazetesi sahibi Hüseyin Bektaş hakkında da davalar açılmıştı.
Kasım 2006- Ekim 2007 döneminde yayına geçen dört gazetenin yayının üst üste 15 günden bir aya kadar varan süreler için durdurulmasını "orantısız yaptırımlar" olarak değerlendiren AİHM, "Sadece belirli bir gazete sayısının yayını durdurulmadı, ileride yayın içeriğine dair herhangi bir fikir sahibi olunmayan sayılar için de yasaklama getirildi. Başvuru sahipleri yerel mahkemede yargılanmadan suçlulukları tescil edildi" dedi.
Sonuç olarak yayın durdurma kararlarının başvurucu sahiplerini benzer haberler yayımlana konusundaki faaliyetlerinden vazgeçirmek gibi bir etkisi oldu ve söz konusu kararlar onların profesyonel etkinliklerini engelledi.
Türkiye'den yargıç Işıl Karakaş'ın da bulunduğu yedi kişilik heyet, oybirliğiyle Türkiye'nin ifade özgürlüğü hakkını hiçe saydığına karar verdi. (EÖ)
