Kaldırılması taleplerinin yükseldiği bir ortamda yeni 301 de aynen önceki hali gibi ifade özgürlüğünü kısıtlamaya devam edecek.
Gazeteciler İlhan Selçuk, Adnan Akfırat, Ferit İlsever ve Serhat Bolluk'un "Ergenekon operasyonu" kapsamında sabaha karşı gözaltına alınmaları tepkiyle karşılandı.
Bağımsız İletişim Ağı (BİA) Medya Gözlem Masası'nın Ocak-Şubat-Mart dönemini kapsayan 38 sayfalık yılın ilk üç aylık raporu gazeteci, yayıncı ve aktivistler de içinde 270 kişinin durumunu,"saldırı ve tehdit", "gözaltı ve tutuklamalar", "basın ve ifade özgürlüğü davaları", "düzenleme ve hak aramalar", "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi", "Sansüre tepkiler" ve "RTÜK uygulamaları" başlıklarıyla ele alıyor.
Haberciye saldırı serbest; cinayetler "sır" kalıyor
Cumhuriyet gazetesi, Oğuz Aral büstü ve çoğu yerel medyada olmak üzere yedi gazeteci (Senar Yıldız, Hamit Erkut, Necip Çapraz, Erkan Çobanoğlu, Şevket Yılmaz, Sami Yılmaz, Behçet Dalmaz) saldırıya uğradı. Gümüşpala Kortağ AKP ile yazdığı yazılar nedeniyle tehdit edildi; Sakarya Emniyet müdürü gazetecilerin haberlerine göre sınıflandıracağını açıkladı. Uluslararası Hrant Dink Vakfı e-posta tehditleri aldı. 2007'nin aynı döneminde, 9 medya kuruluşu saldırıya uğramış, iki İnternet sitesi de hacklenmişti.
Gazeteciler ve hak savunucuları şiddete başvuran güvenlik mensuplarının cezasız bırakılmasından endişe duyuyor. Geçen yıl 1 Mayıs İşçi Bayramı'ndaki görevini yapan 10'a yakın haberciyi coplayan ve darp eden hiçbir polis memuru yargılanmadı.
Son 30 yılda işlenen Abdi İpekçi, Uğur Mumcu ve Ahmet Taner Kışlalı cinayetlerinde "azmettiriciler" ortaya çıkarılmadığı gibi Hrant Dink cinayeti davası da bir buçuk yıldır "tetikçi genç grup" üzerinden yürüyor.
186 kişinin yargılanması sürüyor
Rapora göre, 71'i gazeteci toplam, kimi birden fazla olmak üzere, 186 kişi 92 davada sanıktı.
Son üç ayda 42 kişi 301'den mahkemelik oldu, bunlardan 12'sine yönelik suçlama yeniydi: Ali Haydar Güneş, Esma Yavuz, Sabit Çiçek, Şahin Kösedağı, Nadide Toker, Ali Bozkına, Can Aydemir Sezer, Atilla Aka, Esra Sönmez, Nihal Samsun, Nurettin Demirtaş, Selma Irmak, M. Kemal Çelik, Aytekin Dal, M. Sadık Aksoy, M. Reşat Yiğiz, Temel Demirer, Banu Uzpeder, Ahmet Şık, Mahmut Alınak ve Ahmet Türk. Bu dönemde bir tek Ali Rıza Vural beraat etti. Tüm 2007 yılında bu sayı 55 idi.
301'in uygulandığı üç yıllık dönemde 120'den fazla gazeteci, yayıncı, aktivist ve siyasetçi yargılandı. Ancak Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, 2006'te 12'si çocuk toplam bin 533 kişiye 835 dava, 2007'nin ilk üç ayında da bin 189 kişiye 744 dava açıldığını açıkladı.
74 kişi, "övmek"ten; 13'ü "propaganda"dan; 7'si "soğutmak"tan sanık
"Roj TV kapatılmasın" mesajıyla Danimarka Başbakanı Anders Rasmussen'e mektup gönderen DTP'li 53 belediye başkanı dahil, 74 kişi "suçu övmek" iddiasıyla yargılanıyor; 12 kişiye dava yeniydi. Bu dönemde Gökhan Türkan, Sancar Yamaç ve Zekai Sarıca beraat etti.
"Terör örgütü propagandası" suçlamasıyla 13 kişi yargılandı; Çağrı dergisi sahibi Aziz Özer, 15 ay, DTP'li Aydın Budak 2 yıl 6 ay, Selahattin Demirtaş da bir yıl 6 ay hapse mahkum oldu.
"Halkı askerlikten soğutmak"tan yargılanan 7 kişi arasında Yıldırım Türker, Halil Savda, Mahmut Alınak, Gökhan Gençay, Perihan Mağden, Birgül Özbarış ve Yasin Yetişgen de yer alıyor.
Başbakan şakaya gelmiyor: Leman dergisine dava
"Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs"e dair 288. maddeden yargılanan 8 kişiden 4'ü bu suçlamayla yeni karşılaştı; Kaymazlar Davası'nda adil yargılama isteyen hukukçu Tahir Elçi aklandı.
"Kin ve düşmanlığa tahrik" iddiasıyla 216. maddeden yargılanan 4 kişiden yayıncı Erol Karaaslan ve radyocu Cemal Doğan beraat ettiler; siyasetçiler Nurettin Demirtaş ve Mahmut Alınak halen sanık.
Üç ayda 39 kişi, hakaret ve iftira iddiasıyla 1 milyon 274 bin YTL ve 51 yıl 8 ay hapis istemiyle yargılandı. Başbakan Erdoğan, "Batının ilmini bilimini değil, ahlaksızlığını aldık" sözlerini kapağına taşıyan haftalık Leman dergisi ve Yayın yönetmeni Zafer Aknar hakkında 20 bin YTL'lik dava açtı.
Gazeteciler İbrahim Tığ, Cumhur Kılıççıoğlu, Tuncay Özkan ve Emin Çölaşan hakkında davalar reddedildi veya beraatla sonuçlandı. Britanyalı kolaj sanatçısı Michael Dickinson 25 Eylül'de "hakaret"ten mahkemeye çıkacak.
Gazeteci Faruk Aktaş "hakaret"ten tutuklandıktan sonra durumu yeni TCK'ya göre değerlendirileceği için tahliye oldu; Azadiya Welat gazetesi yetkilisi Vedat Kurşun, "propaganda" iddiasıyla tutuklandı ve hala hapiste. DİHA muhabirleri Sıddık Güler ve Haydar Haykır'ın hangi gerekçeyle tutuklandıkları henüz bilinmiyor.
Geçen yıl tutuklanan Özgür Radyo Yayın yönetmeni Füsun Erdoğan ve dört Atılım gazetesi temsilcisi "MLKP üyeliği"yle suçlanıyor.
Sansür her yerde; youtube'a kapatma dünyanın dilinde
Mahkeme, "PKK propagandası" iddiasıyla Haftaya Bakış, YedinciGün, Yaşamda Demokrasi ve Toplumsal Demokrasi gazetelerine altı kez yayın durdurma cezası verdi. Indymedia-İstanbul sitesine erişim, Askeri Mahkeme kararıyla engellendi. Aynı yasak, birkaç kez küresel video paylaşım sitesi youtube.com için, Atatürk'e hakaret niteliğinde görüntü içerdiği gerekçesiyle getirildi.
RTÜK, sanatçı Bülent Ersoy'un "Eğer çocuk doğurmuş olsaydım, ölüme göndermezdim" şeklinde çatışmaya karşı çıkan sözlerinden Star TV'ye uyarı cezası verdi; gündemle ilgili eleştirileriyle tanınan emekli askeri yargıç Ümit Kardaş, Fenerbahçe Orduevi'ne alınmadı; TRT-1'de 10 Mart'ta yayınlanacağı duyurulan Abhazya Cumhuriyeti programına yer verilmedi. Kürtçe açıklama yapan DTP'liler Siyasi Partiler Yasası'ndan yargılanıyor.
Yayın yasakları, AİHM'de cezalarda artış başladı
Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, BOTAŞ operasyonuyla ilgili; Jandarma Genel Komutanlığı Askeri Mahkemesi de, Dağlıca baskınından sonra PKK'nin rehin alıp bıraktıktan sonra tutuklanan sekiz askerin duruşmalarına yayın yasağı getirdi. Ergenekon Operasyonu'yla ilgili geçen yılki yayın yasağı medyaya hatırlatıldı. Gerger Savcısı Sadullah Ocaklı'nın gergerim.com ve bianet.org sitelerindeki haberler için ihtiyati tedbir kararı aldırdı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ifade özgürlüğünü ihlal eden ve bu davalarda adil yargılama yapmayan Türkiye'yi, 10 kişinin açtığı davada, 36 bin 150 YTL (21 bin avro) tazminata mahkum etti. Geçen yılın aynı döneminde bu tutar, 18 bin YTL idi.
Birkaç iyi haber...
Mahkeme, Dink cinayetinden 12 gün sonra Agos gazetesinin e-mail adresine ırkçı ve tehdit mesajı gönderen Zafer Filiz ve yayıncı Necati Abay'ı, Dink cinayetiyle ilgili açıklaması nedeniyle ölümle tehdit eden Mert Şahin mahkum edildiler. (EÖ)
