Fotoğraf: AA
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Anayasa Profesörü İbrahim Özden Kaboğlu, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) CHP’li Enis Berberoğlu’na verdiği hak ihlali kararıyla ilgili açıklama yaptı.
Yazılı açıklama yapan Kaboğlu, Berberoğlu’nun milletvekilliğinin devam ettiğini belirtti: “TBMM Başkanlığı, Anayasa Mahkemesi’nin 17 Eylül günlü kararını, 1 Ekim günü TBMM Genel Kurul bilgisine sunmak suretiyle, 4 Haziran’da yapılan bildirimin geçersizliğini teyitle, Enis Berberoğlu’nun milletvekilliği görevine devamını sağlamakla yükümlüdür.”
Kaboğlu, açıklamada şöyle dedi:
“Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını bağlayan temel hukuk kurallarıdır Anayasa’nın uygulayıcısı erk olarak TBMM, Anayasa’nın sözüne ve özüne saygıyı sağlamakla yükümlü Devletin ilk organıdır. Bu nedenle, TBMM’nin AYM kararının gereğini yerine getirmekle kendi beyan edici işlemini ortadan kaldırması, demokratik hukuk devletinin güçlenmesi bakımından da siyasal ve tarihsel bir önem taşımaktadır.
“2018 sonunda TBMM Başkanlığına CB yardımcısı imzasıyla gönderilen Yargıtay kararına ilişkin yazı, Anayasa’nın “Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur” (md.84/2) hükmü kullanılarak, 4 Haziran günü Genel Kurul’da okundu.
“Hükmün kesinleşmesini engeller”
“1982’de yazılan madde 84’te öngörülen “kesin hüküm giyme”, Yargıtay kararı ile sınırlı değildir. Çünkü, 2010 Anayasa değişikliğiyle bireysel başvuru hakkı tanındığı için bireysel başvuruya konu olan işlemlerde Anayasa Mahkemesi başvurusu, hükmün kesinleşmesini engeller.
“Berberoğlu’nun özgürlük ve güvenlik hakkı (md.19) ile adil yargılanma hakkı (md. 67) ve seçilme hakkının (md.36) ihlal edildiğini saptayan Anayasa Mahkemesi kararı, inşai nitelik taşımaktadır ve Anayasa madde 153/son gereği bağlayıcıdır.
“Geriye yürüme yoktur”
Anayasa Mahkemesi kararı okunmalı: 4 Haziran günü Genel Kurul’a yapılan bildirimin Anayasa’ya aykırı olduğunu tevsik eden Anayasa Mahkemesi kararı, yeni bir hukuki durum yarattığından, TBMM 1 Ekim günlü oturumunda Genel Kurul’da okunmak suretiyle, 4 Haziran günlü beyan edici işlem geçersiz kılınmalıdır.
“İptal kararları geriye yürümez” kuralı (153/5), kazanılmış hakları korumak amacıyla soyut norm denetim kararlarında geçerli olup, itiraz üzerine verilen kararlar zorunlu olarak geçmişe uygulanmaktadır. Bireysel başvuru sonucu verilen ihlal kararlarının geriye yürümesini engelleyen bir hüküm olmadığı gibi, geçmişe etki, bireysel başvuru hakkının doğası gereğidir."
Ne olmuştu?
14 Haziran 2017'de Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlanan "MİT TIR'ları" haberiyle ilgili olarak Enis Berberoğlu hakkında "Siyasi ve askeri casusluk maksadıyla devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri açıklama" suçlamasıyla açılan davada İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi 25 yıl hapis cezası verdi.
Bunun üzerine Berberoğlu 14 Haziran 2017'de tutuklandı. Bu hüküm, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından 9 Ekim 2017'de bozuldu.
Bozma kararında İstinaf Mahkemesi "Sırrın daha önce ifşa edildiğinin kabulü halinde gizli kalması gereken bilgileri casusluk maksadıyla açıklama suçunun unsurlarının oluşmayacağını" belirtti.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinaf Mahkemesinin bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak dosyayı iade etti.
Dosyayı yeniden ele alan İstinaf Mahkemesi, bu kez Enis Berberoğlu'na "casusluk" suçundan değil, "devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 13 Şubat 2018'de 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.
Bu kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı temyiz etti. Savcılık, Berberoğlu'nun "casusluk" suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtay'a gönderdi.
Dilekçede, Berberoğlu'nun, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama" suçundan cezalandırılması talep edildi.
Berberoğlu, 24 Haziran Milletvekilliği Seçiminde yeniden CHP İstanbul Milletvekili seçilince, yargılamanın durdurulması talebiyle Yargıtay'a başvuru yaptı. Başvuru 20 Temmuz'da reddedildi.
Fakat Yargıtay 20 Eylül 2018'de Haziran seçiminde yeniden CHP İstanbul Milletvekili seçilen ve hala tutuklu bulunan Enis Berberoğlu hakkında verilen cezanın infazının, yasama dokunulmazlığı gerekçesiyle durması istemini kabul etti ve Berberoğlu'nun tahliye edilmesine hükmetti.
Yargıtay kararı üzerine tahliye edilen Enis Berberoğlu hakkındaki kesinleşmiş ceza, TBMM Genel Kurulu'nda 4 Haziran 2020'de okunarak milletvekilliği düşürüldü.
Ertesi günse gözaltına alındı ve yeniden tutuklanarak cezaevine gönderildi. Aynı gün koronavirüs tedbirleri kapsamında izinli olarak cezaevinden çıkartıldı.
(RT)
