Haberin İngilizcesi için tıklayın
Bodrum yakınlarındaki Orak Adası’nda caretta carettaların beş kişiyi ısırması medyada “Caretta caretta dehşeti” “Caretta carettalar saldırdı” gibi başlıklarla haberleştirildi.
Doğan Haber Ajansı’nın geçtiği haberde olayın tanıklarına söz verildi ve tatilcilerin “Psikolojim bozuldu”, “denize girmeye korkar oldum”, “kalp hastası olanı, az yüzme bileni, yaşlısı, çocuğu var; tedbir alınması gerekir” gibi ifadeleri aktarıldı.
Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) alan sorumlusu Ahmet Yavuz Candan da insanların carettalara yemek vermesini eleştiriyor, ardından “Caretta carettaları yakalayıp, merkezimize getirip rehabilite ettikten sonra tekrar doğal ortamlarına bırakacağız” diyor.
Peki, tedbir alınması gereken caretta carettalar mı, yoksa insanlar mı? WWF-Türkiye Doğa Koruma Yönetmeni Ayşe Oruç cevapladı.
“Savunmaya geçmeleri normal”
“Deniz kaplumbağaları milyonlarca yıldır bu sularda yaşıyor. Saldırgan olmasalar da onların bir ev hayvanı olmadıklarını hiçbir zaman unutmamalıyız. Kendilerini tehdit altında hissettiklerinde savunmaya geçmeleri normal.
“Kaplumbağaları beslemek, onları turizmin bir parçası haline getirmek, evcil bir hayvan gibi kabul etmek bu sonuçları doğuruyor.
“Saldırı değil savunma”
“Onların yaşam alanlarına girdiğimizde dikkatli olmalıyız. Kaplumbağalara yaklaşmak ve beslemekten kaçınmalı, onları stres altına sokacak derecede yaklaşmamalı, fiziki temastan mutlaka kaçınmalıyız.
“Asıl yapmamız gereken, hayvanların yaşam alanlarının korunmasını sağlayarak insanlara bağımlı olmadan yaşamalarını sağlamak olmalı. Bu olaylardan bahsederken kullandığımız dile de dikkat etmeliyiz. Ortada bir intikam girişimi, saldırı yok, savunma var.
“İnsanlar kaplumbağaları beslememeli”
“Deniz kaplumbağası yuvalama ve beslenme alanlarında tatil yapanların; tur tekneleri, restoran, dalış kulübü, otel gibi turizm sektöründe görev yapan kişilerin deniz kaplumbağalarının beslenmesine izin vermemesi ve alıştırmaması gerekiyor.
“Yerel yönetimler de yaban hayvanlarının elle beslenmesine karşı gerekli hukuki işlemleri başlatmalı ve tatil yapan insanların denizde kaplumbağa gördüklerinde onları rahatsız edici davranışlarda bulunmamalarını sağlanmalı.
“Deniz kaplumbağaları normal koşullarda insanları rahatsız etmez ve ısırmaz.
“Dünyada yasalarla koruma altında”
“Caretta caretta türü deniz kaplumbağaları ülkemizde doğa koruma çalışmalarının sembolü haline gelmiş türlerden biri.
“Hem ülkemizde hem de dünyada yasalarla koruma altında.
“Turistler ve kaplumbağalar aynı zamanda aynı yerde oluyor”
“Sadece Caretta caretta değil, tüm deniz kaplumbağalarının Türkiye kıyılarında özellikle Batı ve Orta Akdeniz’deki yuvalama ve beslenme alanları turizme açık.
“Kaplumbağaların yumurtalarını kumsala bırakma dönemi ise mayıs sonu-ağustos başı, turizm sezonunun yoğun olduğu zamanlar.
“Deniz kaplumbağaları ve turistler aynı alanları aynı zamanda kullanıyor.
“Dikkat etmemiz gereken temel noktalar, deniz kaplumbağalarını dışarıdan verdiğimiz balık, tavuk parçaları gibi besinlerle doğal olmayan şekilde beslenmeye alıştırmamak.
“Yakalamaya, fotoğraf çekmeye, sevmeye çalışmak…”
“Tur tekneleri koylara demirlediğinde çok sayıda insanın aynı noktada denize girmesi, denizde gördükleri kaplumbağalarının peşinden yüzüp yakalamaya, sualtında fotoğraf çektirmeye veya sevmeye çalışmaları hayvanların strese sokup agresifleşmesine neden olabiliyor.
“Ayrıca denizde yüzerken karşısına çıkan ergin bir kaplumbağadan korkup tekme atmaya, vurmaya kalkışan insanlar da türün kendisini savunmak için karşısındakini ısırmasına yol açabiliyor.
“Tek yol sürdürülebilir turizm”
“Turistler bu durumda kurallara uyan işletmeleri, (tur teknesi, dalış kulübü gibi) tercih edebilir.
“Bu işletmeler turistleri Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Deniz Koruma Alanları hakkında bilgilendirecek, yapılmaması gereken faaliyetler karşısında uyaracaktır.
“Kaplumbağaların yuvaladığı ve beslendiği alanların korunması ancak bölgede sürdürülebilir bir turizm anlayışının yerleştirilmesiyle gerçekleşebilir. Bunun da bölgede turizm alanında çalışanlarla o bölgeyi ziyaret edenlerin ortak çabalarıyla gerçekleştirilebileceğini düşünüyoruz.
Künye: Deniz KaplumbağasıTürleri: Dermochelys coriacea, Eretmochelys imbricata, Lepidochelys kempii, Lepidochelys olivacea, Chelonia mydas, Caretta caretta, Natator depressus Yaşam alanı: Açık okyanuslar, kıyı habitatları özellikle tropikal ve ılıman bölgeler. Bulunduğu yer: Hint Okyanusu, Atlantik Okyanusu, Pasifik Okyanusu, Karayipler, Akdeniz. Durumu: 7 deniz kapumbağası türü Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşmesi’nin (CITES) Ek1 Listesi’ndedir ve ticareti yasaktır. Natator depressus hariç tamamı Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi’ndedir ve farklı derecelerde nesilleri tehdit altındadır. Türkiye'deki yuvalama kumsalları: Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında belirlenmiş ve resmî olarak kabul edilmiş 21 yuvalama kumsalı bulunuyor. Bu kumsallar batıdan doğuya şöyle: Ekincik, Dalyan, Dalaman, Fethiye (Muğla), Patara, Kale, Kumluca, Çıralı, Tekirova, Belek, Kızılot, Demirtaş, Gazipaşa (Antalya), Anamur, Göksu Deltası, Alata, Kazanlı, Davultepe (Mersin), Akyatan, Yumurtalık (Adana) ve Samandağ (Hatay). Kaynak: WWF |
(EKN)