Fotoğraf: DİSK
- Tarım, inşaat ve turizm mevsimine rağmen işsizlikte sert artış
- İstihdamda azalış devam ediyor
- Genç işsizliğinde zirve: Yüzde 27,3
- Tarım dışı genç kadın işsizliğinde rekor: Yüzde 41,7
- İşsiz sayısı 1 milyon 82 bin kişi arttı (Mevsim etkisinden arındırılmış)
- Dar tanımlı işsizlik yüzde 11'den yüzde 14,3'e yükseldi (Mevsim etkisinden arındırılmış)
- Geniş tanımlı işsizlik yüzde 21
- Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 Milyon 364 Bin
- Tarım dışı işsizlik yüzde 16,7 (Mevsim etkisinden arındırılmış)
- İstihdam bir yılda 725 bin kik azaldı (Mevsim etkisinden arındırılmış)
- Sigortalı işçi sayısı bir yılda 547 bin azaldı
Bu veriler Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) raporundan. DİSK-AR, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 15 Ekim'de (dün) açıkladığı Temmuz 2019 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçları ile SGK Temmuz 2019 verilerini değerlendirdi.
İşsizliğin tarım, inşaat ve turizm mevsimi olan Temmuz ayında da artmaya devam ettiği belirtilen değerlendirme raporunda, hem mevsim etkisinden arındırılmış hem de arındırılmamış işsizlik oranlarında tırmanma yaşanırken, en yoğun artışın genç ve kadın işsizliğinde gerçekleştiği ifade edildi.
Rapora göre, Temmuz 2018'de 3 milyon 531 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış dar tanımlı işsiz sayısı Temmuz 2019'da 1 milyon 65 bin artarak 4 milyon 596 bine yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 3,1 puan artarak yüzde 10,8'den yüzde 13,9'a yükseldi.
Temmuz 2018'de 3 milyon 595 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı Temmuz 2019'da 1 milyon 82 bin kişi artarak 4 milyon 677 bine yükseldi. Temmuz 2018'de yüzde 11,1 olan mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise Temmuz 2019'da yüzde 14,3'e yükseldi.
Tarım dışı işsizlikte de tırmanışın devam ettiği belirtilen raporda, Temmuz 2018'de yüzde 12,9 olan mevsim etkisinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin Temmuz 2019'da yüzde 16,5'e yükseldiği bilgisi yer aldı.
DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş̧ tanımlı işsiz sayısı ise Temmuz 2018'de 6 milyon 130 bin iken Temmuz 2019'da 1 milyon 54 bin artışla 7 milyon 364 bin oldu. Geniş̧ tanımlı işsizlik oranı Temmuz 2019'da yüzde 21 olarak hesaplandı.
Rapora göre işsizliğin düzenli yükselişi en çok gençleri ve genç kadınları etkiledi. Mevsim etkisinden arındırılmış genç işsizliği 2018 Temmuz ayında yüzde 20,1 iken Temmuz 2019'da 7,2 puan artarak 27,3'e yükseldi.
Genç işsiz sayısı 2005 yılından bu yana en yüksek düzeye ulaştığı ifade edilen raporda 2005'te 926 bin olan genç işsiz sayısının 2009 krizinde 1 milyon 176 bine yükseldiği 2018 krizi öncesinde 900 bin seviyesine gerileyen genç işsizliği krizle birlikte sert bir tırmanışla 1 milyon 508 bin düzeyine yükseldiği ifade edildi.
Temmuz 2018'de yüzde 14,3 olan mevsim etkisinden arındırılmamış kadın işsizliği 2,4 puan artarak Temmuz 2019'da yüzde 16,7 seviyesine yükseldi.
Tarım dışı genç kadın işsizliği Temmuz 2018'e göre 8,9 puan artarak yüzde 32,3'ten yüzde 41,2'ye yükseldi. Böylece en yüksek işsizlik türü tarım dışı genç kadın işsizliği oldu.
Ekonomik kriz ve sanayi üretimindeki düşüş ile büyümedeki daralmaya paralel olarak istihdamın da daralma devam ettiği belirtilen raporda "Dolayısıyla sadece işsizlik artmıyor istihdamda da büyük bir daralma yaşanıyor. Temmuz 2018'de 28 milyon 721 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam 728 bin kişi azalarak Temmuz 2019'da 27 milyon 993 bine geriledi" ifadeleri kullanıldı.
İşsizlikle mücadele önerileri
İşsizlikle mücadele önerilerininde yer aldığı raporda şunlar kaydedildi:
- "Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması" ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
- İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
- İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
- Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
- Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
- İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır. (HA)
