Ekonomide Irak Korkusu
10 yıldır ambargo uygulanmasına rağmen Irak'la ticari ilişkilerini geliştiren ve Irak pazarını sevmeye başlayan iş dünyasında gözlenen tedirginliğin temeli şu değerlendirmenin bulunduğu belirtiliyor:
"Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak'a olası bir operasyonu en çok Türkiye'ye zarar verir."
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı ve Irak'la ticaretin öncü isimlerinden biri olarak tanınan Mehmet Aslan, 2001 yılı için petrol karşılığında 1 milyar dolar civarında gıda ihracatı gerçekleştiğini belirtti. Aslan şöyle konuştu;
* Irak'la yapılan ticaret yalnızca bölge için değil, Türkiye açısından da çok önemli.
* Bu rakam bile gerçekleşmesi gereken seviyenin 5'te biri. Körfez savaşı öncesi ticaret, 4 milyar dolardı.
* Ayrıca Habur sınırında gerçekleşen mazot ticareti de bölge ekonomisini canlı tutuyor.
* Ayda 45 bin araç Kuzey Irak'la Habur Sınır Kapısı arasında kurulu olan 'TPİC' mazot nakliyesi gerçekleştiriyor. Çalışanları, lastikçisi, lokantacısı ile birlikte bu iş için 1 milyon insan istihdam ediliyor. Savaş başlarsa Irak, hemen mazot alımını keser.
* Şu sıralar Irak yumuşak sinyaller vermeye başladı. Artık önemli olan ABD'nin niyeti.
* Türkiye'nin Birleşmiş Milletler denetçileri ile demokratik yollardan hareket etmesi gerekiyor.
* Nakliye avantajı, teknolojik üstünlük gibi nedenlerden dolayı Irak, Türkiye için çok kolay bir pazar.
"Türkiye ekonomisi için felaket olur"
Adana Sanayi Odası (ASO) Başkanı Ümit Özgümüş, Irak'a yönelik olası bir operasyonun ülkeyi 20-30 yıl geriye götüreceğini belirterek, şöyle konuştu;
* Irak'a müdahale Türkiye ekonomisi için felaket olur. Bir müdahale durumunda ABD'nin, Türkiye'nin zararlarını telafi edeceği konusunda güvenimiz yok.
* Irak'a müdahale neticesinde, Türkiye olaya karışsa da karışmasa da ekonomimiz büyük ölçüde olumsuz yönde etkilenecektir. Irak'a fiili müdahale ekonomimiz için felaket olur.
"Irak'a yıllardır el sürdürmediler"
Forum Fuarcılık ve Geliştirme AŞ Genel Müdürü ve kurucusu Bilgin Aygül, 90'lardan beri Irak'a fuarlar düzenliyor. Irak'a müdahalenin ve Irak'ın nükleer bomba kullanma ihtimalinin her zaman var olduğunu söyleyen Bilgin, sözlerine şöyle devam ediyor;
* Türk işadamlarının bunlardan korkmaması lazım.
* Biz Amerika ile ilişkiler nedeniyle yıllarca komşularımıza el sürmedik.
* Almanya, İran'ın dış ticaretinde birinci ülke. Transit ticareti bile Türkiye'den kaldırdılar. Fransa, Suriye'de birinci ülke.
* Bence korkular, onurlu bir siyaset izlenerek yok edilebilir. Biz iki yıldır Irak bombalanacak diye engelleniyoruz.
* Şimdi yine mart ayında Amerika Irak'a girecek diye bir söylenti var. Böyle polemiklerden korkmamak lazım. Bir parça hareketlenen ticaretimiz, yine kopma noktasına gelir
Ticaretin çerçevesi büyüdü
* Irak'a uygulanan denetimler iki ülke ticaretine zarar veriyor. Irak, zor ve uzun soluklu bir pazar.
* 1996'dan beri Anlayış Muhtırası çerçevesinde petrol karşılığı gıda ve ilaç almaya başladı. Ama bugün bunun çerçevesi o kadar büyüdü ki, tekstilden inşaata kadar her şeyi ithal edebiliyorlar.
* Irak bu sene yurtdışından beş bin otobüs, binlerce de taksi aldı. Ama Türk firmalarının imza bekleyen 300-350 milyonluk sözleşmeleri var. Burada BM ne yazık ki Avrupa ülkelerine öncelik veriyor.
* Bu tür çifte standartlara dur demek için, ülke olarak daha akıllı politikalar uygulamalıyız.(ÇM)