Okey / Hokêy

*Fotoğraf galerisi için tıklayın.

Eşref, atölye çalışmaları sırasında fotoröportaj konusu olarak Yüksekova'da her yaştan erkeği bir araya getiren ve zamanlarının önemli bir kısmını ayırmaktan hoşlandıkları "okey" oyununu seçti. Yılın hemen her mevsiminde, kışın kapalı mekanlarda, yazın açık alanlarda kurulan okey salonlarında, kimi zaman bireysel oynanırken kimi zaman da takımlar halinde iddialı partiler düzenlenir.

Okey salonları bazılarında dominonun da bulunduğu çayhanelerdir. Yaz aylarında eski sebze halinin olduğu yer açık hava okey salonuna dönüşür. Buraya genellikle köyden günübirlik gelenler rağbet eder ve son köy minibüsü şehirden ayrıldıktan sonra mekan boşalır. Ramazan aylarında ise sahura kadar açık kalan okey salonlarının önünde masa bekleyenler sıra oluşturur.

Çoğu zaman iddialı ve hayli çekişmeli geçen oyun sürerken yemek, içmek gibi ihtiyaçlar ara verilmeden giderilir. Okey salonları sosyal ve ekonomik farklılıkların ortadan kalktığı, herkesin masada eşitlendiği yerlerdir.

Yüksekova'da okey oyununa duyulan ilgi çocuklar arasında da yaygındır. Yetişkinler için düzenlenmiş salonlarda yer bulamayan çocuklar kimi zaman bir kulübede ya da açık havada çimenlerin üstünde oyun kurarlar.

Eşref bu fotoröportaj üstünde uzun süre çalıştı. Atölyeye düzenli olarak getirdiği fotoğraflar bütün grubun katılımıyla tartışıldı ve yeni çekim planları önerildi. Eşref'in çektiği fotoğraflardan yapılan bu seçki okey oyununun Yüksekova'da ne kadar sevildiğini ve hemen her yaştan erkeklerin zaman ayırmaktan hoşlandıkları bir uğraş olduğunu gösterirken hikayeyi çocuklar üstünden anlatıyor. (Eşref 14 yaşında)

Hokêy

Eşref, di henga xebatên atolyeyê de, wekî mijara wêneçavpêketinê ji xwe re lîstika "hokêy"ê hilbijart, a ku li Geverê ji her temenî mêrî tîne ba hev û mêr hez dikin beşeke girîng ji dema xwe jê re terxan bikin.

Li hêwanên hokêyê yên ku hema çi bigire di her werzeke salê de, zivistanê li cîgehên sergirtî, havînê jî li qadên servekirî têne sazkirin, ev lîstik carinan ku bi şiklê takekesî tê lîstin, carinan jî bi şiklê berberî partiyên biqayîşkêşan bi rê ve diçin. Hêwanên hokêyê çayxane ne, yên ku di hinekên wan de domîno jî heye.

Di mehên havînê de, dera ku hala zerzewatê ya kevin lê ye dibe hêwana hokêyê. Ev der bi giştî bo kesên ku ji gundan rojborî tên di rewacê de ye û piştî ku minîbêsa gundan a dawî bajêr bi cî dihêle, kêswês dikeve vî cîgehî. Di mehên Remezanê de jî, kesên ku li ber hêwanên hokêyê yên ku heta paşîvê vekirî dimînin li benda mêzan in dikevine rêzê.

Di henga lîstikê de, ya ku pirrî caran bi qayîşkêşan û lap bi qal û qirên derbas dibe, pêdiviyên mîna xwarin û vexwarinê jî bê navbirrî têne dabînkirin. Hêwanên hokêyê ew der in, li kû ciyawaziyên civakî û aboriyî ji holê radibin û her kes li wir dibe yeksan.

Bala ku li Geverê li ser lîstika hokêyê heye, di nava zarokan de jî berbelav e. Zarokên ku nikaribin li hêwanên ku bo ahilan hatine sazkirin ji xwe re cî peyda bikin, carinan li holikekê an jî li derve, li ser çîmanan ji xwe re lîstikê datînin.

Eşref li ser vê wêneçavpêketinê bo demeke dirêj xebitî. Wêneyên ku wî bi şêweyekî bi rêk û pêk anîn atolyeyê, bi pişkdariya tevahiya komê hatin gotûbêjkirin û pîlanên kêşanê yên nû hatin pêşniyarkirinê.

Ev guldesteya ji wêneyên ku Eşref kişandine çêkirî, ji aliyekî ve nîşan dide ku li Geverê ji lîstika hokêyê çendî tê hezkirin û îşek e ku hema çi bigire ji her temenî mêr hez dikin jê re demê terxan bikin, ji aliyekî din ve jî di riya zarokan re çîrokê dibêje. (Eşref 14 salî)

* Anadolu Kültür'ün 2002'den beri kültür ve sanatın sivil alanların oluşmasına destek sağlayacağına ve çatışmalı ortamlarda barışa katkı sunacağına inanarak Anadolu'da çalışmalar yürütüyor. Açık Toplum Vakfı ve Chrest Foundation'ın da destek verdiği "Fotoğrafla Hatırlamak: Çocuk ve Gençlerle Fotoğraf Atölyeleri" projesi onlardan biri.

59 genç fotoğrafçı üç ay süren atölyeleri boyunca kendi yaşadıkları yerleri ve kendi hikayelerini fotoğraf aracılığıyla anlattı. Şırnak, Batman, Van, Mardin ve Yüksekova'dan 2011 yılına dair birer belge olan bu çalışmalar, Türkçe ve Kürtçe olarak hazırlanan kitap Anadolu Kültür tarafından yayınlandı. Bu başarılı projede üretilen fotohikayeleri, bianet'ten dizi olarak bu linkten izleyebilirsiniz.