Cezayirli Hadjadj Konuşunca Kendini Hapiste Buldu

Transparency International sözcüsü, gazeteci-yazar Djillali Hadjadj, 5 Eylül'de ailesiyle Marseille'e giderken Constantine hava alanında sorguya çekildi. Polis kendisine bir tutuklama emri olduğunu söyledi. Ertesi gün Cumhuriyet Savcısına götürüldü ve 13 Eylül'deki mahkemesine kadar gözaltına alındı.

Yakınları, Le Matin gazetesinin eski yönetmeni Mohamed Benchicou da dahil birçok muhalifin yazılarını derlediği yeni kitabı "Arkadaşımız Bouteflika" çıkana kadar hükümetin onu etkisiz hale getirmek istediğini farketti. Benchicou, "Bouteflika, Bir Cezayir Sahtekarlığı" adlı kitabının 2004'te yayınlanmasından sonra iki sene mahkum olmuştu.

Hadjadj için de durum pek parlak değil. Avukatı Hadjadj'ın karısına sahte sağlık sertifkası vermekle suçlandığını söylüyor. Hiç hekimlik yapmasa da tıp eğitimi alan Hadjadj, şu anda sağlık sigortasının sahte teşhis üzerine kullanımından yargılanıyor.

Cezayir'deki yozlaşma ile ilgili yazdığı yazılar, yaptığı röportajlar ve açıklamalar bu durumla hiçbir alakası yok. Öyle olsun. Bu sırada Hadjadj Cezayir'i sıkıntıya sokan birşey yapıyor; kulaktan kulağa konuşulanları yüksek sesle söylüyor. Eylül 1998'de, Le Monde Diplomatique'te yayınlanan yazısında şöyle diyor:

"Bu pazar ekonomisinde, zenginlik yaratacak yatırımlar için bir yer öngörülmüyor. Ekonomi, daha uzun süre devam edecek gibi gözüken terörizmle destekleniyor ve korunuyor. İMF tarafından verilen borçlar, yozlaşma çemberinin canlı tutuyor. Yakın bir zamanda memurlarından birinin, "kural ülkenin zenginliğinden önce kendi zenginliğin" açıklamasını yapan, itibarını, saygınlığını bu derece kaybetmiş bir hükümetten ne beklenebilir ki?"

Bu yazıyı kaleme aldığı sene "Cezayir'de Yozlaşma ve Demokrasi" kitabı yayınlanan Hadjhadj'ı kimilerine göre tehlikeli kılan bir diğer unsur da Tranparency İnternational'ın "Cezayir Yozlaşmaya Karşı Mücadele Derneği" (AALCC) kolunun başında olması. 2006'da kurulan Uncac 60 ülkeden 200 sivil toplum örgütünü çatısı altında topluyor.

Hadjhadj'ın tutuklanmasının ardından hızlıca tepki gösteren örgüt, "yozlaşma karşıtı hareketin önemli figürlerinden olan Hadjhadj'ın bir an önce serbest bırakılmasını temenni ettiklerini" açıkladı. Uncac'ın açıklamasında, Kasım 2009'da Doha'da düzenlenen 3. Birleşmiş Milletler Mukavelesi Yozlaşma Karşıtı Konferansı'na (Cnucc) AALCC'nin katılımını Cezayir hükümetinin engellediği de belirtiliyordu.

Yozlaşma Karşıtı Birleşmiş  Milletler Mukavelesi, Cezayir de dahil 146 ülkeyi bağlayan bir anlaşma. Bu anlaşmanın yozlaşmayı, rüşveti belirlemek, araştırmak, haber vermek gibi şartları var. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve Transparency International birçok kez bu konudaki endişelerini dile getirdi.

RSF Çarşamba günü yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: "Yetkililer Djilali Hadjadj'ın tutuklanmasının gazeteci ve militan aktivitelerinin dışında sebeplerden kaynaklandığını belirtiyor. Yetkililerin basit hukuki sorunları bile nasıl orantısız bir şekilde çözmeye yeltendiğine baktığımızda, hükümetin bazı kesimlerinin asıl amaçları, motivasyonları hakkında sorular beliriyor. RSF bu tutuklamanın, Cezayir'deki yozlaşmayı ortaya çıkaran bir adamı susturma girişimi olabileceğinden endişeli."

Transparency International ise hükümeti Hadjadj'ın "güvenliğini sağlamaya ve ülkenin kendi hukuki kodlarını doğru uygulamaya" çağırıyor. Hadjadj'ın tutuklandığı bağlamı daha net anlatabilmek adına Cezayir'in 10 üzerinden 2,6 ile yozlaşma konusunda dünya sıralamasında 111. sırayı aldığını da belirtmek gerekiyor. Bu da Hadjadj'ın yorumuna göre, "ülkedeki yozlaşmanın çok yüksek olduğunun bir işareti."(GK/ÇT)

* Ghania Khelif'nin Fransızca metnini Çiçek Tahaoğlu Türkçeleştirdi.