İran Devrim Muhafızları seçimleri protesto için yapılacak gösterilere müdahale edeceğini duyurdu. Seçkin birliklerden oluşan Devrim Muhafızları, İran'ın dini lideri Hamaney'e ve Cumhurbaşkanı Ahmedinecad'a yakınlığıyla biliniyor.
Gösterilerde öldürülen ve yaralananlar için Tahran Emniyet Müdürü Azizallah Recepzade "Polis kimseyi vurmadı. Halka karşı silah kullanma yetkisi yok"; Tahran savcılğı da "Kimliği belirsiz silahlı vandallar sivilleri vurdu" diye açıklama yaptı.
Önceki gün (20 Haziran) İnkılap Meydanı'nda toplanıp Azadi (Özgürlük) Meydanı'na yürümek isteyenlerden, resmi açıklamalara göre en az 13'ü öldürülmüş, 22'si yaralanmıştı. Tahran Emniyet'inin açıklamasına göre, dün kent sakindi; herhangi bir gösteri ya da çatışma olmadı.
Gerçek adı açıklanmayan, IPS'teki haberinde Yasemin Baci adını kullanan İranlı gazeteci, "ahlak polisi" olarak bilinen paramiliter grup Basic üyelerinin insanları vurduğunu ve dövdüğünü gösteren fotoğraflar olduğunu yazdı. Habere göre, her gece saat 10:00'da çatılara çıkan insanların "Allahu Ekber" diye bağırması yaygın bir sivil itaatsizlik eylem haline geldi.
Ülkenin siyasi alandaki en güçlü kişisi, Dinil Lider Ayetullah Ali Hamaney, cuma hutbesinde, reformcu kanattan adayların seçim yolsuzluğu iddialarına "11 milyon oy farkı hile olamaz" diyerek yanıt vermiş, "Rejim, sokak gösterileri nedeniyle adayların yasadışı taleplerini kabul etmeyecektir" demişti.
Seçimlerde yüzde 33 oy alan reformcuların en güçlü adayı Mir Hüseyin Musavi'yse "Yalanları, yolsuzluğu protesto etmek hakkınız" demişti.
İran merkezli Press TV'nin haberine göre Polis, gösterilerden sonra 457 kişiyi tutukladığını duyurdu. Eski cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'nin beş akrabası gözaltına alındı; daa sonra bırakıldı.
Eski cumhurbaşkanlarından Muhammed Hatemi'yse seçimle ilgili bağımsız, "protestocuların da güveneceği" bir heyetin kurulmasını ve soruşturma yapmasını istedi. 12 Haziran'daki seçimlerde oyların yüzde 63'ünü alan Mahmud Ahmedinecad yeniden başkan seçilmişti. Ancak Musavi ve bir başka aday Mehdi Karubi, yolsuzluk iddiasıyla sonuçları kabul etmiyor; seçimlerin yenilenmesini istiyor.
İran Dışişleri bakanı Muttaki'yse "Batı gösterileri dramatize ediyor" diye açıklama yaptı; seçimlerde yolsuzluk olasılığının sıfıra yakın olduğunu söyledi; Britanya, Almanya, Fransa'yı eleştirerek İsrail'in etkisi altında kaldıklarını savundu.
Anayasayı Koruma Meclisi, 50 kentte oy kullanma oranının yüzde 100'ün üzerinde olduğunu açıkladı; ancak bunun yolsuzluktan değil yolculuk halindeki insanların başka kentlerde oy kullanmasından kaynaklandığını duyurdu.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) İran yönetiminden tutukladığı ve nerede olduğu bilinmeyen sekiz siyasi muhalif grup liderini serbest bırakmasını, muhaliflere baskıdan, barışçıl gösterileri bastırmaktan vazgeçmesini istedi.
İran Otobüs Şoförleri Sendikası da bir açıklamayla hiçbir adayın emekçilerin sorunlarına eğilmediğini anımsattı; ancak mevcut hareketin İran toplumun çoğunluğunun özgürce seçim yapma hakkı başta olmak üzere temel insan haklarını talep etmesi olduğunu vurguladı. Sendika, İran'daki emekçilerin hakları için eylem günü olarak belirlenen 26 Haziran'ın, bütün İranlıların insan haklarını da kapsamasını istiyor. (TK)
