Ayasofya’nın Diyanet’e devrine siyasilerden tepkiler

Fotoğraf: AA

Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı TBMM Genel Kurulunda okundu. Bazı milletvekilleri kararı ayakta alkışladı.

AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, tarihi bir ana şahitlik edildiğini belirterek, uzun bir aradan sonra bir vakfa, İstanbul'u fetheden Fatih Sultan Mehmet Han'a ve değerlere hürmete binaen Danıştay’ın verdiği kararla 1934'te müzeye dönüştürülen Ayasofya Camisi'nin, bugün asli görevine döndüğünü söyledi. 

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Danıştay’a Ayasofya ile ilgili davanın defalarca açıldığını, Danıştay'ın davayı her reddedişinde, "Bu bir Bakanlar Kurulu kararıdır. Bakanlar Kurulunun yetkisindedir" dediğini aktardı. 

Özel, "Ayasofya, tarihsel bir insanlık mirasıdır. Bundan sonraki süreçte Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, geçmişten devraldığımız ve torunlarımız için bize emanet olan buranın tarihsel, kültürel ve çok değerli mimari özelliklerine zarar verilmeden bu işlemi yapması yönünde hassasiyet göstermesini istiyoruz." diye konuştu. 

HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, Ayasofya'nın tarihsel, kültürel bir insanlık mirası olduğunu belirterek, "Önemli, kıymetli bir ibadethane. Bugün toplumu ayrıştıran değil, bütünleştiren bir amaca hizmet etmesini temenni ediyorum" dedi.

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Ayasofya Camisi'nin tekrar ibadete açılmasının çocukluğunun ve gençliğinin ideali olduğunu ifade ederek, "Aziz milletimize ve İslam alemine hayırlı olmasını diliyorum. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Danıştay’a da bu konuda şükranlarımızı sunuyorum" diye konuştu. 

İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, Ayasofya'nın herkesin gençlik rüyası olduğunu söyledi ve ekledi: "Allah bize bütün değerlerimize sahip çıkmayı nasip etsin."

Ayasofya’nın Diyanet’e devredilerek cami statüsünde ibadete açılmasına siyasilerden gelen bazı diğer yorumlar da şöyle:

Mustafa Şentop (TBMM Başkanı)

"Bugün tarihi bir gün. Bu kararla beraber Ayasofya, cami olarak ibadete açılmış oldu. Ayasofya’nın ibadete açılması tarihi bir olay.

“Ayasofya bizim kuşağımızın, bizden önceki birçok kuşağın ideallerinde cami olarak açılması gereken bir yapı olarak her zaman yer almıştır. Hedef olarak, hayal olarak, rüya olarak yer almıştı. ’Zincirler kırılsın, Ayasofya açılsın’ bizim gençliğimizin en önemli sloganlarından biriydi. O dönemlerin gençlik liderlerinden sayın Cumhurbaşkanımız o yıllarda da büyük gayret gerçekleştiren biriydi. Onun Cumhurbaşkanlığında Ayasofya kararı anlamlı.

"Cumhurbaşkanımıza da kararname için teşekkür ediyorum. Cumhurbaşkanımızın yayımlamış olduğu kararname ile uygulamaya dair bir işlem bu. Bununla da bütün camilerin yönetiminde olduğu gibi Ayasofya’nın cami olarak yönetimi de Diyanet İşleri Başkanlığı’na verilmiş oluyor.

"Ayasofya’nın, Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulan bir vakıfta cami olarak kullanılmasına yönelik hüküm var. Diğer camilerin de vakfiyeleri var. Dolayısıyla bu amacın değiştirilmesi doğru değil.

“Dünya kültür mirasına ait olan Sultanahmet, Şehzadebaşı Camii de var. İlla dünya kültür mirasına ait olması için müze olması gerekmiyor. Bütün insanlık için değerli, kıymetli eserin korunması konusunda bir yaklaşım, bir delegasyon. Türkiye’nin de buna katılması Uluslararası sözleşmelere göre belirleneceği anlamına gelmiyor. Egemenlik hakları, iç hukuktaki düzenlemelere göre bu işlerin yürütüleceğine dair hükümler var. Türkiye’nin buraları nasıl kullanacağına dair karar verme yetkisi var. Bu açıdan da bir problem yok.

“Bunların hepsi siyasi mülahazalardır, şahsi fikirlerdir. Ayasofya’nın İstanbul’un fethi ile kıymeti var. Büyük düşünür, şair üstad şair Sezai Karakoç’un metafizik yaklaşımı var. Ayasofya’nın yapılış tarihi ile Hazreti Peygamber Aleyhisselamın doğum tarihi ile ilişki kurularak, onunla metafizik bir irtibatının bulunduğuna dair yaklaşım var. Bu anlayış günümüze kadar birçok düşünür, fikir adamı tarafından paylaşılmıştır."

Garo Paylan (HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı):

"Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararıyla; ülkemizdeki Hristiyarlar, Avrupa’daki Müslümanlar için hayat daha da zorlaşacaktır. Ayasofya, Hristiyanlar ve Müslümanlar arasındaki gerginliği azaltan bir mabetti. Ayasofya’nın kubbesi hepimize yeterdi. Yazık ettiniz."

Devlet Bahçeli (MHP Genel Başkanı):

"Fetih sembolümüz olmakla birlikte, 567 yıllık bir geçmişin itibar ve inanç onuru olan Ayasofya'nın 24 Kasım 1934'de müzeye dönüştürülmesini müteakip alev alan tartışmalar bugüne kadar uzanan bir seyir izlemiştir.

"Ayasofya Camisi, Diyanet İşleri Başkanlığına devredilmiş, böylelikle ibadete açılmasının önünde hiçbir mani hal ve engel kalmamıştır. Milliyetçi Hareket Partisi, Danıştay 10. Dairesinin kararından ziyadesiyle memnun, mesut ve mutmaindir. Çünkü Ayasofya Camisi'nin ibadete açılması konusu uzun yıllardır tavizsiz arzumuzdur.

"Ayasofya'nın kapıları hamdolsun ardına kadar açılarak tertemiz alınların secdeyle buluşması sağlanmıştır. Nitekim bugün tarihi bir gün olarak tezahür etmiştir. İnanç haklarımızı, egemenlik kazanımlarımızı tahrip ve taciz etmek maksadıyla kuyruğa giren ülkeler, odaklar ve husumetle beslenen çevreler kaybetmiştir. İrade milletin, karar hukukundur.” (EKN)

Bülent Turan (AKP Grup Başkanvekili):

"Danıştay'ın Ayasofya kararı, 86 yıllık tarihi bir ayıbı ortadan kaldırmıştır. Kendi topraklarımızda, Ayasofya’nın mahzun kalması hep yüreklerde yaraydı. Mülkiyeti Türkiye'de olan bir yapının aslından uzaklaştırılması, egemenliğimize de ters düşen bir durumdu.

“Ayasofya, kutlu fethin sembolü ve mührüdür. Bugün bu tarihi kararla vuslat bekleyen milyonlarca yürekte hüzün son bulmuştur.

“Bu kararla,  Ayasofya, taşıdığı anlamla yeniden buluşmuştur. Fatih'in ve tarihin emaneti Ayasofya, artık manevi heybetine de yeniden kavuşacaktır.

“Necip Fazıl, Sezai Karakoç ve Osman Yüksel Serdengeçti gibi birçok üstadın davası ve büyük bir heyecanla bekleyen milyonların duası, bugün karşılık bulmuştur. Bu duygularla Ayasofya Camii’nin yeniden ibadete açılmasının hayırlı olmasını diliyoruz.

“Ayrıca bu karar,  Ayasofya'nın insanlık ve farklı inanışlardaki herkes için taşıdığı tarihi/dünya mirası olmasına herhangi bir halel getirmeyecektir. Bizlere yakışan tavır da budur. Ayasofya Camii tüm insanlığın ortak bir değeridir."

Ömer Faruk Gergerlioğlu (HDP Kocaeli Milletvekili): 

"Ayasofya'yı cami yaparak suç ve günahlarınızı örtemeyeceksiniz Soykırıma uğrattığınız mazlumların ahı sizi bulur, milyon tane cami açın bunu önleyemeyeceksiniz..! Dine karşı dini kullanıyorsunuz!"

Ahmet Davutoğlu (Gelecek Partisi Genel Başkanı): 

"Ayasofya’nın ibadete açılması, on yıllardır beklenen özlemin gerçeğe dönüşmesidir. İktidar ve muhalefetin takındıkları sorumlu tavır takdire şayandır. Fethin sembolü, Fatih’in emaneti olan ve İstanbul’un tüm medeniyet birikimini barındıran Ayasofya Camii hayırlı olsun."

Temel Karamollaoğlu (Saadet Partisi Genel Başkanı): 

"Ayasofya'nın, Fatih Sultan Mehmet Han'ın vasiyeti doğrultusunda eski hüviyetine getirilmesi ve cami olarak ibadete açılması yolunda önemli bir merhale olan Danıştay kararını takdirle karşılıyorum. Bu, milletimizin uzun yıllardır var olan arzusu yönünde alınmış bir karardır.

“Burada, Ayasofya konusunu bu milletin gündeminde tutan Prof. Dr. Necmettin Erbakan Hocamız ve yarım asırdır bu mücadeleyi veren Milli Görüş hareketi mensupları başta olmak üzere, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum."