Çağrı: Çocuk Hakları İzleme Komitesi Daimi Komisyona Dönüşsün

Uluslararası Çocuk Merkezi (ICC), Çocuklara Yönelik Ticari Cinsel Sömürüyle Mücadele Ağı ve Çocuğa Karşı Cinsel Şiddeti Önlemek için Ortaklık Ağı 18 Kasım Avrupa Çocuğun Cinsel Sömürüsü ve Cinsel İstismarına Son Verme Günü’nde açıkladığı politika notunda, Çocuk Hakları İzleme Komitesi’nin Meclis'te daimi bir komisyona dönüşmesi yönünde çağrı yaptı.

Çocuğa karşı Cinsel Sömürü ve İstismarın Önlenmesi başlıklı politika notundaki çağrıda şu noktalar yer aldı.

* Avrupa Konseyi Çocuğun Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunması (Lanzarote) Sözleşmesi (özellikle 18-24 arasındaki maddeler temelinde) ve diğer ilgili uluslararası yasalar ışığında anayasa ve yasalarda değişiklik,

* Çocuğun cinsel sömürü ve istismardan korunması için kayıt sistemi ve düzenli, ayrıştırılmış istatistik sistemi,

* Çocuğun cinsel sömürü ve istismarı suçu faillerin kaydı ve bir daha bu suçu işlememeleri için izlenmeleri,

Destek ve yapılanma

* TÜBITAK ve TUBA desteği ile bir araştırma gündemi belirlenmesi ve araştırmalara (özellikle tekrarlanan araştırmalara) destek verilmesi,

* Aile ve Sosyal Politika Bakanlığı teşkilat yapılanmasında içinde çocuğun savunuculuğunu yapacak “çocuk koruma görevlisi” adı altında yeni bir yapı kurulması,

* Yüksek Öğretim Kurumu kararıyla çocukla ilgili tüm yüksek öğretim bölümlerinin çocuk hakları, çocuk gelişimi ve çocuk koruma eğitiminin zorunlu ders olarak okutulması,

*  Çocuğun rehabilitasyonu zorunluluğunun yasal güvenceye alınması.

TIKLAYIN - ÇOCUKLARI CİNSEL İSTİSMARDAN KORUMAK İÇİN ÖNERİLER

Değişiklik talebi

* Ceza Kanunu düzenlemesi, çocuğun ilişkiye girdiği kişinin çocuk üzerindeki yetkisi, ilişkinin biçimi gibi konuları rıza yaşı bakımından özel faktörler olarak dikkate almamıştır. Bu da on beş yaşını doldurmuş olan çocukların cinsel sömürü eylemlerine karşı korumasız bırakmaktadır.

* Aynı zamanda, erken yaşta evlendirilmenin cinsel sömürünün araçlarından biri olduğu dikkate alınarak, özellikle kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesinin önüne geçecek özel önlemler alınmalı, evlilik yaşını doldurmamış çocuklarla evlenme özel bir suç olarak düzenlenmelidir.

Yaptırım

* Ceza Kanununun 103.maddesi çocukların cinsel istismarını düzenlemektedir. Ancak madde metni yazılırken suç failinin/aracının çocuğun ağabeyi, babası vb. yakınları olması ve istismarın uzun yıllar sürmesi halinde çocuğun rızasıyla ilgili sakatlanma göz önüne alınmamıştır. Bu durumdaki çocuk uzun süre istismara maruz kalmasına rağmen konuşmaya cesaret edemezse cebir olmadığı ve rızaya dayalı birliktelik olduğunun varsayılması gibi bir risk ile karşılaşılmaktadır.

Bu düzenlemenin değiştirilmesi ve çocukla ilişkiye giren kişinin kimliğine göre suçların tarif edilmesi ve çocuğun korunmaya çalışılan menfaatine uygun biçimde müeyyide konulması gerekmektedir.

Mevzuat

* Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı mevzuatı gereği duygusal, cinsel ve/veya fiziksel istismara uğramış çocuklar için oluşturulan Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezlerinin tanımı yer almakla birlikte bu merkezlerin kurulması bakımından uyulması gereken esaslar (örneğin sayıları, kapasiteleri) ile yaygınlaştırılmalarına yönelik ilkeler de yasa ile belirlenmelidir.

Düzenlemeler

* Konu hakkında çalışan kolluk, sağlık çalışanları vb. tüm görevlilerin görev tanımları ve izleyecekleri prosedür bir yönetmelikle ayrıntılı şekilde düzenlenmelidir. Saldırıya maruz kalanlara gebelik testi uygulanmalı, bulaşıcı hastalıklara karşı önlem alınmalı ve mağdur bu konuda bilgilendirilmeli ayrıca psikolojik destek alması sağlanmalıdır.

Aynı zamanda şiddet, istismar vb. olayların belirlenmesi, bildirimi, sevk ve başvuru yolları, tedavi ve takibi ve adlî makamların olaya el koyma süreci de düzenlenmelidir.

Veri toplama

* Çocukların cinsel istismarını önlemeye yönelik olarak veri toplamak, araştırma yapmak da dâhil olmak üzere gerekli tedbirleri almak konusunda devletin yükümlülüğü mevzuatta açık olarak düzenlenmelidir.

Ensest

* Ensest ayrı bir suç olarak düzenlenmemiştir.

Bu nedenle, ensestin mevzuatta ayrıca düzenlenmesine ihtiyaç vardır. Aynı zamanda Ceza Muhakemesi Kanununda yapılacak bir düzenleme ile ensest mağdurlarının ve onlardan doğanların korunması, kimliklerinin gizlenmesi gibi olanaklar da öngörülmelidir. (YY)