Sığınmacı Çocuklar Hangi Haklarından Yoksun?

Suruç'ta sığınmacı çocuklar drama çalışmasında...

Başak Kültür ve Sanat Vakfı (BSV) Suruç ve çevresinde yürüttüğü üç aylık çalışmanın ardından gözlemlerini duyurdu.

Çocukların oyun oynama, kültürel ve sportif etkinliklere katılma hakkının gelişimlerinde çok önemli olduğunu hatırlatan BSV yaşadıkları şiddetten kaçarak, sığındıkları yerlerde yaşamak zorunda bırakılan mülteci çocuklara acil yardımlar sağlanırken bu haklarının ve ihtiyaçlarının gözlerden kaçabildiğine dikkat çekti.

Vakfın duyurusunda gözetmenlerden biri çocukların travmasını şu gözlemiyle aktardı.

“Çocuklardan biri sadece üç gün çalışmalara katıldı. Annesi ve babasının IŞİD’in elinde olduğunu öğrendiğimizde onu tekrar çağırdık. Kendisi, çalışmalara katılmak istemediğini söyledi ve ‘ailem o vahşilerin elindeyken ben buraya gelip gülemem’ dedi.

“Bu durum çocukların ne kadar ciddi bir ruhsal yük altında ezildiklerini ve tüm bu travmatik durumlardan dolayı en doğal ve temel hakları olan oyun oynama, eğlenme, sosyal iletişim/ilişki geliştirme gibi olgulardan uzak kaldıklarını göstermektedir.”

Güvenli çevre sorunu

Eğitmenlerin aktardıkları bir yandan çocukların kamplarda ne tür tehlikelerle baş başa olduğunu da ortaya koyuyordu.

Bir eğitmenin Diyarbakır Fidanlık kampında tiyatro çalışmasına ara vermek zorunda kaldıkları olaylardan birini anlatışı şöyle: “... 11 Mart  akşamüzeri 3-4 yaşında bir kız çocuğu kamptaki çardakta kendi çabalarıyla yaptığı salıncakta hayatını kaybetti (Sallanırken ip boynuna dolanmış ve boğulmuş. Yanında çocuklar varmış ve korkudan kaçıp müdahale edememişler).”

“Kamp içerisinde çocuk ve gençlerin oyun alanları ve oyun araçları ile ilgili ihtiyaçlarının ne kadar önemli olduğunu yaşanan acı olaylar bize göstermektedir. Bu konuda yerel yönetimlerin, ilgili uzmanlar ve STÖ’lerle bir araya gelerek plan ve program geliştirmesi elzemdir.”

Odaklanma sorunu

Eğitmenlerin gözlemlerinden bazıları şöyle:

* “Ezidilerin yaşadığı Diyarbakır fidanlık kampında gerçekleştirdiğimiz sanatsal faaliyetlerimize gelen çocukların, aktivitelere odaklanma konusunda problem yaşadıklarını gördük.”

Güven kırılması

* “Yaşanılan savaş ve göç süreçlerinde kadınların maruz kaldığı, tanık olduğu veya birbirlerinden dinledikleri acı hikayeler, yaşama ve insanlara olan güvenlerini ciddi anlamda sarsmış.”

“Bu sarsıntı, zaman zaman kadın-erkek eşitliği ve benzeri konularda yapmış olduğumuz faaliyetlerde kendini göstermiştir. Bu bağlamdaki çalışmalar sırasında katılımcıların tepkisel ve/veya isteksiz davranışları, ilgili konularda yaşadıkları acılarla baş etmekte zorlandıklarını gösteriyor.”

Şengallilerde yas

“Suruç’ta, Kobane’den gelenlerle yapılan çalışmalarda insanların geleceğe dair yeni bir yaşam geliştirme motivasyonları olduğunu gördük. Oysa Diyarbakır’daki Şengalliler’de ağır bir yas havasının yanı sıra Avrupa’ya göç etmeye yönelik ciddi bir çaba olduğu görülüyor.” (YY)