Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) araştırmasına göre, 2012 verileri üzerinden bakıldığında kömür ve linyit madenlerinde çocuk işçiler çalıştırılıyor.
TEPAV’ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dayanarak gerçekleştirdiği Madencilik Sektörü: Çocuk İşçiler, Hukuk ve İstatistikler başlıklı araştırması kömür ve linyit madenlerinde, 2012 sonu itibariyle 15 yaşında 164, 16 yaşında 334, 17 yaşında 274 çocuk işçi olduğunu gösteriyor.
18 yaş altındaki çalışanların toplam sayısı 772.
Aynı verilere göre, kömür ve linyit çıkarılmasında çalışan 18 yaşın altındakilerin yalnızca yüzde 14.5’i kayıtlı olarak istihdam ediliyor. Bir başka ifadeyle, 18 yaşın altında çalışanların yüzde 85.5’i kayıtdışı çalışıyor.
Aylık gelir 226 lira
Araştırmada çocuk çalışanların ortalama net aylık gelirinin 226 lira olduğu da yer alıyor.
“TÜİK’in mikro veri setinden aylık net gelir bilgisine baktığımızda şu çarpıcı tabloyu görüyoruz: çocuk çalışanların ortalama net aylık geliri sadece 226 TL.
“İstatistikler zaten çalışma koşulları çok ağır olan ve çocuk çalıştırmanın yasak olduğu bu sektörde, çocuk işgücünün ciddi olarak istismar edildiğini gösteriyor.”
1308 çocuk işçi madenlerde
Araştırmada belirtilen bazı veriler şöyle:
* Alt birimleri ve faaliyetleriyle birlikte tüm madencilik sektöründe 2012 sonu itibariyle 113 bin kişi istihdam ediliyor. Sektörün genel olarak yaş dağılımına bakıldığında 15-19 yaşları arasında olanların oranı yüzde 4.7.
* 15-19 yaş arasındaki yüzde 4.7’nin yaşlara göre dağılımı şöyle: 15 yaşındakiler yüzde 0.32, 16 yaşındakiler yüzde 0.46, 17 yaşındakiler yüzde 0.45, 18 yaşındakiler yüzde 2.61, 19 yaşındakiler yüzde 0.86.
* Bu veriler madencilik sektöründe sektörde istihdam edilen çalışanların 361’nin 15 yaşında, 519’unun 16 yaşında, 508’inin 17 yaşında, 2949’unun 18 yaşında ve 971’inin 19 yaşında olduğunu gösteriyor.
* Sektörde (TÜİK’in verileriyle) 18 yaşın altındaki çalışanların kayıtdışılık oranı yüzde 47.1, 18 yaş üstündekilerin kayıtdışılık oranının yüzde 12.3.
* TÜİK’in rakamları madenciliğin genelinde haftada ortalama çalışılan saat sayısını 18 yaş altındakiler için 43 saat, 18 yaş ve üstü için 53 saat olduğunu gösteriyor.
Hak ihlalleri
Araştırmanın sonuçları arasında şu noktalara da dikkat çekiliyor.
* Kömür ve linyit çıkarılması sektöründeki çocuk işçilerin kayıtdışılık ve kazanç durumu hem madencilik sektörünün genelinden hem de Türkiye’deki çocuk işçilerin genelinden daha kötü.
* Hukuki düzenlemelerin çocuk işçiliği konusunda açık olmasına rağmen istatistikler çok ciddi bir hak ihlali sorununa işaret ediyor ve bu konuda denetimin ve yaptırımların kuvvetlendirilmesi ihtiyacını gözler önüne seriyor. (YY)
TEPAV'ın araştırmasına buradan ulaşablirsiniz.
