Birçok sivil toplum kuruluşunun biraraya gelerek oluşturduğu Çocuk Cezaevleri Kapatılsın Girişimi yayınladığı deklarasyonda çocuk cezaevlerindeki hak ihlallerine dikkat çekerek bu kapalı kurumların sivil toplumun denetimine açılmasını istedi.
Girişim, Avrupa İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi (CPT)’ne çocuk cezaevlerinin inceleme ve soruşturmaya tabi tutulması talebini de dile getirdi.
Çocuklar izole edilemez
Başta cezaevleri olmak üzere tüm kapalı kurumların şiddet oluşmasına ortam yarattığının ve kapalı kurum yapısının çocuk adalet sistemine temelden aykırı olduğunu ifade ederek çocuk cezaevlerinin kapatılmasının gerekliliğini vurgulayan açıklamada hak ihlallerinin sona erdirilmesi de istendi.
Çocuk cezaevleri kapatılmalı
Türkiye’deki çocuk cezaevlerinin kapatılmasının zorunluluğunun anlatıldığı deklarasyonda Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler de hatırlatıldı.
“Yakın tarihte başta Pozantı, Şakran, Kürkçüler, Antalya ve en son olarak Sincan Çocuk Ceza İnfaz Kurumları’nda kalan çocukların işkence, kötü muamele ve diğer onur kırıcı muamelelere maruz kalmalarını insanlık adına utançla ve büyük bir kaygıyla takip ediyor ve çocuklara yapılan ihlallerin sona erdirilmesi için yetkilileri göreve çağırıyoruz.
“Türkiye’nin de taraf olduğu başta Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, uluslararası sözleşmeler ve 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu uyarınca;
“18 yaşına kadar her bireyin ‘çocuk’ kabul edilmesinin yasal bir zorunluluk olduğunun;
“Hiçbir ayrım gözetmeden her çocuğun yaşaması, gelişmesi, katılımının sağlanması ve tüm düzenlemelerde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi gerektiğinin” göz önünde bulundurulması istendi.
“Son çare”
Girişim çocuk adalet sistemi içinde yer alan her çocuğa yaşına özgü muamelelerde bulunulmasının ve çocuk adalet sistemi içinde yer alan çocuklarla ilgili verilecek kararlarda çocuğun özgürlüğünün kısıtlanmasına son çare olarak başvurulması gerektiğine de dikkat çekti.
Açıklamada vurgulanan diğer noktalar şunlar:
* Adalet sistemine -her ne sebeple olursa olsun- giren çocuğun toplumdan izole edilerek cezalandırılmasının değil, eğitici ve onarıcı bir yaklaşım sergilenerek toplum içinde toplumla bütünleşmesinin sağlanması yasal bir zorunluluktur.
* Cezaevleri gibi kapalı kurumlar şiddet oluşmasına ortam yaratır, kapalı kurum yapısı çocuk adalet sisteminin felsefe ve yaklaşımına aykırıdır.
* Çocukların yaşadıkları hak ihlallerinin gerek çocukların yaşamında gerekse toplumda kalıcı ve telafisi çok zor izler bıraktığının göz önünde bulundurulmalıdır.
* Uluslararası sözleşmeler ışığında çocukların özgürlüklerinin kısıtlanması ‘en son çare”dir.
* Alternatif tedbir ve yöntemlerle suça yönelen çocuklar topluma kazandırılmalıdır.
Ortak çalışma
Girişim taleplerinin bir an önce hayata geçmesi için çizilecek yol haritasında birlikte çalışmak istediklerini de belirtti.
“Bu kapsamda yapılacak her türlü çalışmaya destek vermeye, yol açmaya, katkı sunmaya, öncü olmaya, -bize düşen her ne ise- yapmaya hazırız. Ancak yaşanan ihlallerin bir an önce sona erdirilmesi için acil olarak;
“Özgürlüklerinden yoksun bırakılmış çocukların nasıl bir muameleye tabi tutulduklarını değerlendirmek üzere çocukların bulunduğu tüm infaz kurumlarının, Avrupa İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi (CPT) standartlarına uygun bir şekilde kapsamlı bir inceleme ve soruşturmaya tabi tutulmasını;
“Çocukların infaz kurumlarında karşılaşmış oldukları hak ihlallerinin önlenmesi, tespiti ve sorumluların cezasız kalmaması için etkin hak arama ve bağımsız izleme mekanizmaları geliştirilmesini talep ediyoruz.
11 STK
Çocuk Cezaevleri Kapatılsın Girişimi’ni oluşturan sivil toplum kuruluşları şunlar: İnsan Hakları Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Çağdaş Hukukçular Derneği, Gündem Çocuk Derneği, Tutuklu ve Hükümlüler Aileleriyle Yardımlaşma ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (TUAD-FED), Özgürlüğünden Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği (ÖZGEDER), İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER), Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (SHUD), Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı, İştar Kadın Merkezi. (YY)
