Kedisi veterinere giderken orada arkadaşı kabul ettiği dinozorların da olduğunu düşündüğü için coşkuyla gelmek isteyen çocuğa dinozorların artık yaşamadığını gözlerinde derin bir hayal kırıklığı yaratmadan nasıl anlatacağız? Ölümü anlatırken yoksunluk duygusuna kapılmalarını nasıl önleyeceğiz? Ölümün hayatla iç içe olduğunu söylemenin yolu ne?
Bir ördek?..
Olabilir.
Wolf Erlbruch'ın Ördek, Ölüm ve Lale adlı hikâyesi bir ördeğin ölümle birlikte olduğunu fark etmesiyle başlıyor. Birlikte yaşıyor ördekle ölüm; birlikte yatıyor, birlikte oynuyor, birlikte sıkılıyor, birlikte varoluyorlar. Ördek ölümü uyutuyor, zamanı gelince de ölüm ördeği.
Erlbruch yalın cümlelerle söylüyor sözünü, ördeğin ölümün üstüne yatarak onu ısıttığı gibi her ikisinin sıcaklığını birbirinden ayırmadan geçiriyor okuyucuya.
Hikâyenin zihinlerde belirginleşmesine katkıda bulunan çizgiler de eşlik ediyor bu sıcak anlatıma. Ördeğin ölüm için söylediği "bir an kim olduğu unutulursa, ölüm çok hoş biri aslında" cümlesi çizgilerin büyütülmemiş sevimliliğini çok iyi anlatıyor.
Çocukların zengin dünyası
İletişim Yayınları'ndan çıkan bir başka çocuk kitabı da Şebnem İşigüzel'in Annem, Kargalar ve Ben adlı hikâyesi.
Çocuk olmanın ruhunu anlatmak için yetişkinlikten uzaklaşmayı seçmiş İşigüzel. Çocuk olmaya dair sözünü çocukların bilinç akışıyla söylemeyi seçmiş. Annesinin hastalığı karşısında verdiği çocukça tepki de kargaları insanlaştıran hayalgücü de çocuklara özgü düşünce sıçramaları da aynı ruha hizmet ediyor. İşigüzel'in kelimeleri, kitabın sözüyle ifade edersek, "Büyüyünce, anne baba olunca, güzel hayaller kurulmuyormuş. Çünkü insan çocukken hayallerine inanıyormuş."
İç dünyalarına aktarabileceği parçalarla hem çocukların kendini kaptırabileceği hem de çocuk dünyasını kavramak isteyen yetişkinlerin okuyabileceği bir kitap Annem, Kargalar ve Ben. "Hiç" kelimesine her şeyi doldurabilen, "H"den merdiven, "ç"den çengel yapan, bunları kek peşinde koşarken kullanan bir çocuğun annesinin hastalığıyla, kargaların kanatlarıyla, kesilen saçları, kaçırdığı çişiyle ve aklına hayal girip gerçek çıkan onlarca imgeyle dolu bir hikâye. (YY/HK)
* Ördek, Ölüm, Lale / Werdek, Mirîn Kulîlka Nîsanê: Wolf Erlbruch / İletişim Yayınları / Türkçe Çeviri: Bahar Siber/ Kürtçe Çeviri: Helîm Yûsiv / 2011
** Annem, Kargalar ve Ben: Şebnem İşigüzel / Resimleyen: Betül Akzambaklar / İletişim Yayınları / 2011 / 39 sayfa.
