"Ez kevok im”…Kürtçe’nin sınırları aşan şarkısı

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın

Mart ayında Mısırlı sanatçı Hamza Namira ve bir grup arkadaşının İrlanda’nın ünlü meydanlarından birinde söylediği bir şarkının videosu Youtube başta olmak üzere dijital platformlarda yayıldı. Namira, bu videoda Kürtçe’nin en çok bilinen stranlarından (şarkı) olan “Ez Kevok im”î (Ben Güvercinim) seslendiriyordu.

Videoda meydanda bulunanların ve oradan geçenler de şarkıya eşlik edip tempo tuttukları görülüyordu.

Video kısa sürede pek çok sosyal medya hesabı üzerinden yayıldı.

Kürtçe'nin en çok seslendirilen şarkılarının başında geliyor

1900'lü yılların ikinci yarısından günümüze kadar Kürtçe’nin en çok seslendirilen eserlerinin başında gelen “Ez Kevok im”, Kürt sanatçılar dışında pek çok milletten başka sanatçılar tarafından da söylendi. 

Bağdat Radyosu’nun Kürtçe bölümünde söylenmesi özellikle Arap coğrafyasında, Aynur Doğan, Kamkaran, Şehram Nazerî gibi Kürt grup ve sanatçıların pek çok uluslararası platformda okuması da dünya çapında şarkının popülaritesinin artmasına yol açtı.  

1917 yılında Şırnak’a bağlı Cizre ilçesinde dünyaya gelip 1982 yılında Irak Kürdistan Federe Bölgesinde bulunan Zaho’da hayatını kaybeden ve uzun yıllar Bağdat Radyosu’nun Kürtçe bölümünde de eser seslendiren Hesen Cizrawî, diğer adıyla Hesen Cizîrî şarkının kaynak kişisi olarak görünüyor.

Kürtçe'nin değişik lehçelerinde seslendirildi

Cizrawî’den sonra onlarca sanatçı Kürtçe’nin Kurmanci, Soranî ve Hewramî lehçelerinde okudu bu şarkıyı.

Hesen Cizrawî bu şarkıyı söylemeye başladığı zaman şarkının bu kadar yaygınlaşacağını bilemezdi ancak O’ndan sonra Arap sanatçılar başta olmak üzere, dünyanın çeşitli bölgelerinden başka sanatçılar da seslendirdi. Hamza Namira bunu son örneğiydi. Kürtler sanatçılarından okuyanlardan bazıları şunlar: Mihemed Arif Cizrawî, Hesen Zîrek, Mamlê, Kamkaran, Dilşad Saîd, Şehram Nazerî, Aynur Doğan ve daha onlarcası.

Türkçeleştirilen şarkılardan biri 

Şarkı Türkiye'de ise de biliniyor. Ancak o da Kürtçe'nin Türkçeleştirilen pek çok eserlerinden biri olarak uzun yıllar "Hele yar zalim yar" adıyla seslendirildi. Celal Güzelses tarafından "Hele yar zalim yar" adıyla Türkçeleştirilen şarkıyı Celal Güzelses başta olmak üzere, İbrahim Tatlises, Zekeriya Ünlü ve İzzet Altınmeşe olmak üzere pek çok sanatçı okumuş. 

Cazdan popa kadar sözel ve enstrümantal olarak neredeyse pek çok müzik türüyle icra edilen bu eseri, müzik araştırmacısı Zeynep Yaş Hesen Cizrawî’nin bestesi değil de halk şarkısı olabileceğini söyledi. Bianet'e konuşan Yaş, şarkının çok değişik varyantlarla ve Kürtçe'nin birden çok lehçesinde söylenmesinden yola çıkarak bu kanıya vardığını belirtti. 

Hep birlikte bakalım kimler bu şarkıyı seslendirmiş: 

1- Hesen Cizrawî

2- M. Arif Cizrawî

3- Ezîz Şarox

4- Hesen Zîrek 

5- Mamlê

6- Morteza

7- Kamkaran

8- Şehram Nazerî

9- Dilşad Saîd

10- Ilana Eliya

11- Karapetê Xaço 

12- Abrahamê Karapêt 

13-Hovhannes Gapo

14-Endiryos Bakurî 

15-Mihemed Şêxo

16-Dengbêj (Kimin söylediği bilinmiyor)

17-Hesen Şerîf ve Ardewan Zaxoyî

18-Dana Abdulcebar 

19-Muhammed Riza Ahmedian

20- Dîwan Saz 

21-Ardeşîr Kamkar / Zakaria Yousefi

22-Munir / Omar Bashir 

23-Şehrîbana Kurdî 

24-Parham Haghighi feat Mehdi Baheri

24-Kardeş Türküler / Aynûr Dogan

25-Sepideh

26-Pervîn Çakar

27-Huseyîn Zahawî

28-Babak Radmanash

29-Golbang

30-Leila Forouhar

31-Ahoura

32-DJ Gokhan Bozkurt feat Zafrir Ifrach (dup mix)

https://www.youtube.com/watch?v=I3mj2bABr-0

33-Amir Alkofi (Arab idol programı)

https://www.youtube.com/watch?v=gLYI87B0UZw

34-Hamza Namira 

https://www.youtube.com/watch?v=hhR97tV6_cA

35-The concert of Arqavaneh Ensemble in St.petersburg (Russia.2017)

https://www.youtube.com/watch?v=sWkxDgMMs3U

36-Zafîre

https://www.youtube.com/watch?v=v0BUKDCXWz4

37-Rusan Filiztek / François Aria 

https://www.youtube.com/watch?v=VfEWihMpEg8

38-Sana Barjanjî 

https://www.youtube.com/watch?v=N2nffClxZf4

39-Lamia Jamel

https://www.youtube.com/watch?v=dANrYkM1nSY

40-Gerdûnî

https://www.youtube.com/watch?v=J3ndgoCY9D4

41-Mûrad ve Fatma

https://www.youtube.com/watch?v=AtSgn7n2UaU

42-Nupelda

https://www.youtube.com/watch?v=n3oicffIRxw

43- Hesen Kanjo 

https://www.youtube.com/watch?v=T2f3ahLqbrM

44-Kavparsaz

https://www.youtube.com/watch?v=3RXMh8Ccv7Q

45-Yusuf Roman 

https://www.youtube.com/watch?v=T_BkQqlQsHw

46-Gani Mirzo 

47-Heyamo & ANGELS. Amsterdam vocal group.

https://www.youtube.com/watch?v=uLo2YWPj_4s

48-Erdem Altinses 

https://www.youtube.com/watch?v=Iwf3GjKqQdQ

49-Roni Aran & Negar Ezazi

https://www.youtube.com/watch?v=XRuvJv919mA

50-Emîn Erbanî

https://www.youtube.com/watch?v=CPPYb00QZkQ

51-Bedrettin Çoşkun 

https://www.youtube.com/watch?v=jg_Ys2Q-7p0

52-Raschid Moussa

https://www.youtube.com/watch?v=_Q_jeGwhtmM

53-Brusk Zanganeh and Sergio Escalera

https://www.youtube.com/watch?v=9EWzNcxzZls

54-Burning Jazz Kurdish Music

55-Jaanan Ensemble

https://www.youtube.com/watch?v=_rn14hl-Zdw

56-Salih Dalgın

https://www.youtube.com/watch?v=0N-d8yAF5G8

57-Bruzk Azad

https://www.youtube.com/watch?v=GOYTuQznOJ4

58-Kadir Yılmaz

https://www.youtube.com/watch?v=AdR1FBOu4vw

59-Abdulkerîm Hezexî 

https://www.youtube.com/watch?v=yRElX0BDToU

60-Hozan Efsan

https://www.youtube.com/watch?v=7v0lhkgWCik

61-Mehmud Osman

https://www.youtube.com/watch?v=S5c3NhbuPl4

62-Young Kurdish  

https://www.youtube.com/watch?v=DuNIWkQuS_w

63-Mateos Tsahoridisi

https://www.youtube.com/watch?v=8Y6DJV62-8Q

64-Komiko Okomira

https://www.youtube.com/watch?v=L9nPT5W7mL8

65-Orquesta Etno Cáhuil

66-Muhammed Riza Mîr Huseyn / Mujgan Marûfî

https://www.youtube.com/watch?v=BVGNL9mOguE

67-M. Arif Cizrawî/ Îsa Berwarî 

https://www.youtube.com/watch?v=gnrMyT5koNM

68- Ahura Ritim Topluluğu

https://www.youtube.com/watch?v=42yWFye9gAc

69- Bijan Kamkar

(FD)